ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τα ξημερώματα της 2ας Μαρτίου 1907 αφήνει την τελευταία του πνοή στο Αίγιο, ο Επίσκοπος Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Φιλάρετος Γιαννούλης, σε ηλικία 68 ετών, συνεπεία της κλονισμένης του υγείας. Η είδηση βυθίζει στο πένθος της πόλη του Αιγίου και όλη την επαρχεία της Επισκοπής και ο «Νεολόγος» των Πατρών στο φύλλο της 3ης Μαρτίου 1907, δημοσιεύει εκτενές ρεπορτάζ του ανταποκριτή του στο Αίγιο για την κηδεία και την προσφορά του Ιεράρχη. Γεννημένος το 1839 το χωριό Βελλά του Δήμου Φελόης των Καλαβρύτων, ο Φιλάρετος Γιαννούλης αφιέρωσε από νωρίς τον εαυτό του στην Εκκλησία και προς το τέλος της ζωής του, το 1901, επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου χειροτονήθηκε Επίσκοπος Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Αθηνών Προκόπιος, συμπαραστατούμενος από τον Μητροπολίτη Δημητριάδος Γρηγόριο και τον Επίσκοπο Λαρίσης Αμβρόσιο.
Ποιος ήταν
«Εις εκ των εναρετόρων λειτουργών του Υψίστου, δεδοκιμασμένης παιδείας και αφοσιώσεως προς τα Θεία, ο Σεβ. Επίσκοπος Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Φιλάρετος Γιαννούλης απεβίωσε μετά μακράν ασθένειαν εν Αιγίω όπου ενοσηλεύετο κατ’ αυτάς», γράφει χαρακτηριστικά στην πρώτη του σελίδα ο «Νεολόγος» των Πατρών. Για το βίο του Επισκόπου η εφημερίδα αναφέρει τα εξής:
«Κατήγετο εκ Βελλάς της Φελόης όπου εγεννήθη τω 1839. Εμαθήτευσεν εις την Μονήν των Ταξιαρχών, ένθα και εχειροτονήθη διάκονος τω 1855. Κατόπιν ήλθεν εις Πάτρας και εμαθήτευσεν εις το ενταύθα γυμνάσιον, οπόθεν μετέβη εις Αθήνας και εφοίτησεν επί τριετίαν εις την Θεολογικήν Σχολήν. Μετά τας εν τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου σπουδάς του απεστάλη ως διάκονος και είτα πρεσβύτερος και καθηγητής των ιερών εν Βιέννη, ένθα έζησεν από το 1870 μέχρι το 1898, όπου απήλευε της γενικής εκτιμήσεως και υπολήψεως παρά τη αυτόθι Ελληνική παροικία. Εκ Βιέννης επανήλθε και πάλιν εις Αθήνας, όπου εχειροτονήθη Επίσκοπος Καλαβρύτων και Αιγιαλείας τη 30 Ιουνίου 1901, διαδεχθείς εις τον επισκοπικόν θρόνον, μετά δεκαετή χηρείαν αυτού, τον αείμνηστον επίσκοπον Ευθυμίον αποθανόντα τω 1890.
Κλονισμένη η υγεία του
Ο Επίσκοπος Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Φιλάρετος, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ του «Νεολόγου» των Πατρών, είχε κλονισμένη υγεία και αντιμετώπιζε προβλήματα, για τα οποία η Ιατρική επιστήμη της εποχής ακόμη δεν είχε τις κατάλληλες θεραπείες. Όπως διαβάζουμε στο ρεπορτάζ του ανταποκριτή του «Νεολόγο» στο Αίγιο, το οποίο έχει ημερομηνία 2 Μαρτίου και δημοσιεύεται στο φύλλο της 3ης Μαρτίου, τα εξής: «Την 1 και 1)2 ώραν της παρελθούσης νυκτός εξέπνευσεν ο από πολλών ημερών ασθενών Σεβασμιώτατος Επίσκοπος Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Φιλάρετος Γιαννούλης. Ο μεταστάς ιεράρχης μετά το πέρας των Συνοδικών του καθηκόντων του παρελθόντος έτους επανήλθεν εξ’ Αθηνών εις την επισκοπήν του και έμενε εν Αιγίω, ότε προ 20ημερών προσβληθείς υπό οξείας γρίππης – πάσχων δε και προ πολλού εξ άσθματος – απέθανε». Σε άλλο σημείο του ρεπορτάζ διαβάζουμε ότι:
«Προ μηνών ομιλών μετά στενού του φίλου εξέφρασε προς αυτόν την στενοχώρια του ότι ως εκ της ασθενείας του δεν ηδύνατο να διέλθει τα χωρία της επισκοπής του όπως κηρύξει τον θείον λόγον και νουθετήση τους εκκλησιαστικούς υπηκόους του, διεβεβαίου δ’ αυτόν ότι εάν η ασθένειά του διήρκει και μέχρι του εφετεινού θέρους θα παρητείτο της Επισκοπής:
– Αφού σωματικώς είμαι ανίκανος, έλεγε, πρέπει να δώσω τη θέσιν μου εις άλλον συνάδελφον δια να εκπληροί τα σπουδαιότατα καθήκοντα του Ιεράρχου.
Τοιαύτη είχε γνώμην περί των Υψηλών καθηκόντων των Ιεραρχών, ο χθες μεταστάς προς τον Κύριον σεβ. Φιλάρετος Γιαννούλης».
Λαϊκό προσκύνημα
Το άγγελμα του θανάτου του Επισκόπου, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, διαδόθηκε αστραπιαία στην πόλη του Αιγίου. Όπως γράφει ο ανταποκριτής του «Νεολόγου» στο κείμενο που έστειλε στις 2 Μαρτίου: «Την 4 1)2 μ.μ. ο νεκρός του Σεβ. Επισκόπου μετεφέρθη εις τον Μητροπολιτικόν ναόν προς κοινόν προσκύνημα και αύριον την 10ην π.μ. θέλει γίνει η κηδεία του εκ του Μητροπολιτικού ναού. Από πρωίας πλήθος πάσης τάξεως προσήρχετο εις την οικίαν του αποδίδον τον οφειλόμενον σεβασμόν και ασπαζόμενον την δεξιάν του». Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο ανταποκριτής του «Νεολόγου» των Πατρών στο Αίγιο, τηλεφωνεί στα γραφεία της εφημερίδας στην Πάτρας και μεταφέρει τα εξής: «Από πρωίας οι κώδωνες των εκκλησιών ηχούν πενθίμως, ενώ πλήθος κόσμου συνέρεεν εις την οικίαν του Επισκόπου, όπως ασπασθή τον νεκρόν. Το απόγευμα εφ’ οσον επλησιάζεν η ώρα της μεταφοράς του νεκρού του Ιεράρχου, το πλήθος αθρόον κατέκλυζε την οικίαν . Η αίθουσα ένθα ο νεκρός ήτο κατειλημμένη υπό κυριών, ενώ τα δωμάτια ήταν πλημμυρισμένα κόσμου».
Η νεκρική πομπή
Στο ίδιο δημοσίευμα του «Νεολόγου» περιγράφεται και η νεκρική πομπή της σορού του Επισκόπου, από το σπίτι του στον μητροπολιτικό ναό του Αιγίου, όπου το σκήνωμά του ετέθη σε λαϊκό προσκύνημα. Η πομπή ξεκινά γύρω στις 5 το απόγευμα της προηγουμένης ημέρας (2 Μαρτίου) καθώς η κηδεία του έχει προγραμματιστεί για τις 10 το πρωί της επομένης. Όπως περιγράφει ο ανταποκριτής του «Νεολόγου» της πομπής ηγείται ο Επίσκοπος Ηλείας Δαμασκηνός, ο οποίος είναι συγγενής του νεκρού Επισκόπου. Περιγράφοντας τη σκηνή ο ανταποκριτής μεταξύ άλλων περιγράφει: «… οι νεώτεροι των ιερέων εγείρουσι το φέρετρον και κατέρχονται της οικίας. Εκείθεν ηγουμένων των ιερών συμβόλων και ακολουθούντων των ιερέων και του ηγουμενοσυμβούλιου της Μονής των Ταξιαρχών, ο νεκρός μεταφέρεται δια των κεντρικώτερων οδών εις τον Μητροπολιτικόν ναόν. Εις ενωματάρχης έφερεν επί προσκεφαλαίου τα παράστημα του νεκρού Επισκόπου. Το φέρετρον ηκολούθουν κυρίαι μελανειμονούσαι, οι συγγενείς του νεκρού, ο ανεψιός αυτού και έγκριτος ιατρός κ. Γιαννούλης και πλήθος κόσμου. Ο ναός της Μητροπολέως είχε διακοσμηθή πενθίμως υπό των Επιτρόπων και ο νεκρός ετοποθετήθη εις το μέσον του ναού επί ικριώματος. Εκεί το πλήθος προσέτρεχεν, όπως ασπασθή την δεξιάν του νεκρού».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
