Η ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΦΩΤΙΑ
Οι καμπάνες του Αγίου Ανδρέα ξεσηκώνουν τους Πατρινούς που σπεύδουν πανικόβλητοι στο σημείο
ΤΟΥ ΦΑΝΗ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΥ
Το βράδυ της Τρίτης του Πάσχα του 1908, οι ήχοι των καμπάνων του Αγίου Ανδρέα διακόπτουν απότομα την πασχαλινή ραστώνη. Οι Πατρινοί πετάγονται από τα σπίτια τους και βλέπουν ότι έχει πιάσει φωτιά το εργοστάσιο Χαλβαδοποιίας του Φώτη Αγγελόπουλου, το οποίο βρίσκεται επί της οδού Αγίου Ανδρέου, κοντά στον (παλαιό) ναό. Αμέσως, σημαίνει συναγερμός και οι περίοικοι που έχουν σπεύσει στο σημείο, κυριεύονται από αγωνία μιας και δίπλα βρίσκεται το σπίτι του εργοστασιάρχη, στο οποίο βρίσκονται τα δυο του παιδιά και η υπηρέτρια, οι οποίοι προλαβαίνουν να βγουν σώοι. Το εργοστάσιο και το σπίτι καταστρέφεται ολοσχερώς από τις φλόγες, ενώ το ζεύγος του εργοστασιάρχη μαθαίνει τα νέα καθ’ οδόν καθώς έχει πάει επίσκεψη σε φιλικό σπίτι.
Την επόμενη ημέρα, την Τετάρτη 16 Απριλίου 1908, ο «Νεολόγος» των Πατρών κυκλοφορεί με αναλυτικό ρεπορτάζ για τα όσα συνέβησαν το προηγούμενο βράδυ, υπό τον τίτλο: «Η πυρκαϊά της χθεσινής νυκτός – Υπόνοιαι περί εμπρησμού». Όπως γράφει ο συντάκτης της εποχής: «Περί την εννάτην της νυκτός της χθες, ώραν, καθ’ ην το πλείστον του κόσμου ευρίσκετο εις τας οικίας του, συμπληρούν τον εορτασμόν του Πάσχα, οι κώδωνες των εκκλησιών εσήμανον πυρκαϊάν. Αλλά πολύ προ αυτών προήγγειλε το τραγικόν γεγονός το θέαμα των ουρανομήκων φλογών, αι οποίαι ήσαν οραταί από πλείστα σημεία της πόλεως, υπερκείμενα του χαμηλού τόπου εις ον εξερράγη το πυρ, δηλαδή εις τον παρά τον έξω σταθμόν σιδηροδρόμου Πατρών – Πύργου, εκείθεν του Ναού Αγίου Ανδρέου και επί της ομώνυμου οδού, ένθα το μέγα εργοστάσιον Χαλβαδοποιίας του κ. Φώτη Αγγελόπουλου».
Κατάσβεση με… κουβάδες
Στο ίδιο ρεπορτάζ δίνεται και μια περιγραφή για το πώς αντιμετωπίζονταν με τα υποτυπώδη μέσα της εποχής οι φωτιές. Όπως γράφει ο «Νεολόγος» της εποχής:
«Το πυρ μετεδόθη ακαριαίως […]. Πολλοί ακούοντες κρουομένους τους κώδωνας του αγίου Ανδρέου υπέθεσαν ότι επρόκειτο περί πανηγύρεως εξακολουθούσης εισέτι, ότε δε μετεδόθη η είδησις ότι επρόκειτο περί πυρκαϊάς και δη μεγάλων διαστάσεων έδραμον προς την υποδειχθείσαν διεύθυνσιν. Μεταξύ των προσδραμόντων κατέφθασαν εκ πρώτων αι στρατιωτικαί αρχαί και ο κ. Δήμαρχος, πολλοί δε πολίται είχον αναρριχηθεί εις το καιόμενον κτίριον και προσεπάθουν δια δοχείων ύδατος να εντοπίσουν το πυρ εις την ανατολικο – μεσημβρινήν πλευράν αυτού δηλαδή εις το μέρος ένθα διέμενεν η οικογένεια του κ. Φ. Αγγελοπούλου.
Δυστυχώς οι αποτελούντες το πυροσβεστικόν σώμα κατέφθασαν ολίγον αργά. Επλησιάζε να τελειώση η πυρκαϊά, ότε ώρα 10η περίπου εκομίσθη συρομένη υπό αγυιοπαίδων η ατμαντλία του δήμου, αμέσως δε ετέθη εις ενέργειαν προς κατάσβεσιν του πυρός μετ’ αποτελέσματος, όπερ απέδειξεν ότι αν κατέφθανεν εγκαίρως αι ζημίαι θα ήσαν πολύ μικρότεραι».
Η εκδοχή του εμπρησμού
Οι έρευνες της Αστυνομίας στρέφονται στην εκδοχή του εμπρησμού, καθώς όπως αναφέρει ο «Νεολόγος» των Πατρών στο ίδιο ρεπορτάζ: «εκ των προχείρων ανακρίσεων αίτινες ενηργήθησαν δια της συλλήψεως της υπηρέτριας γεννάται υπόνοια ότι έλαβε χώραν κακούργημα υπό δύο αγνώστων, οι οποίοι μένεα πνέοντες κατά του κ. Αγγελόπουλου εβυσσοδόμησαν την καταστροφήν αυτού δια του εμπρησμού του εργοστασίου του. Εννοείται ότι πρόκειται περί υπόνοιας μόνον. Οι άγνωστοι ούτοι ήσαν δυο τεχνίται ους ο κ. Αγγελόπουλος είχεν αποπέμψει εκ του εργοστασίου του και τους οποίους απειλήσαντες αυτόν ότι θα τον εφονεύον, ο κ. Αγγελόπουλος είχε καταγγείλει.
Μάλιστα, η υπηρέτρια, κατέθεσε ότι είδε «δύο ανθρώπους ενδεδυμένους οπωσδήποτε ευπρεπώς, εκ των οποίων ο εις εκράτει κηρίον ανημμένο, ο δε έτερος τενεκέν πετρελαίου δια του οποίου εράντιζε πάντα τα εν τω διαμερίσματι τούτω αντικείμενα. Αμέσως εξέβαλε κραυγάς, εκ των οποίων ούτοι θυμωθέντες εξήγαγον μάχαιραν και τη επετέθησαν όπως την φονεύσωσι. Αλλ’ η μάχαιρα εφείσθη του σώματος της ξεσχίσασα μόνον τα ενδυμά της παρά τον αριστερό ώμον. Καθ’ ην στιγμήν η υπηρέτρια εφώναζε ζητούσα βοήθειαν, η υπηρέτρια λέγει ότι άκουσε τον έναν των αγνώστων να λέγη.
– Εμείς που το εφτιάξαμε, εμείς και θα το χαλάσουμε».
Η κατ’ αντιπαράσταση εξέταση
Μετά τα όσα είπε η υπηρέτρια και κατάθεσε ο ιδιοκτήτης του ακινήτου, ο Μοίραρχος της Αστυνομίας συνέλαβε τους δύο ύποπτους. «Αλλ’ οι εργάται ούτοι οδηγηθέντες εις την Μοιραρχίαν ηρνήθησαν διαρρήδην κατά την υπό του κ. Εκκλησιάρη εξέτασιν των, ότι έχουν αφορμήν τινά κατά του κ. Αγγελόπουλου» μας ενημερώνει ο «Νεολόγος» και συνεχίζει: «Εις τον συλλάβοντα δε αυτούς ενωματάρχην Βαρβέρην είπον ότι αυτοί, μακρόθεν είδον καιόμενον το εργοστάσιον. Ο κ. Εκκλησιάρη έφερεν αυτούς εις αντιπαράστασιν προς την υπηρέτριαν, ήτις όμως κατέθηκε, ότι δεν ήσαν αυτοί οι δύο άγνωστοι».
Οι αντιφάσεις
Από την ανάκριση και άλλων προσώπων, προκύπτει ότι οι υποψίες της Αστυνομίας στρέφονται στην υπηρέτρια, η οποία σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Νεολόγου» της εποχής είχε πέσει σε αντιφάσεις: «Γεννάται η απορία, πως ήτο δυνατόν άνθρωποι έχοντες απόφασιν να πυρπολήσουν την οικίαν, δεν κατώρθωσαν να φονεύσωσι την υπηρέτριαν. Και ως η υπηρέτρια κατώρθωσε να πηδήση από ύψους πλέον των τριών μέτρων και κατόπιν διά διαφόρων ελιγμών να εξέλθη με τους μικρούς υιούς του κ. Αγγελόπουλου και να μεταβή εις γειτονικήν οικίαν. Πάντα ταύτα μετά των άλλων άτινα κατέθεσεν η υπηρέτρια προκαλούν την δυσπιστία της αστυνομίας», αναφέρει η εφημερίδα και προσθέτει ότι οι ανακρίσεις θα συνεχιστούν ώστε «να διαλευκανθώσι τα σκοτεινά σημεία».
