ΤΟΥ ΦΑΝΗ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΥ
Τον Ιούλιο του 1927 το ελληνικό κράτος, όντας εξουθενωμένο, οικονομικά από την εκστρατεία στη Μικρά Ασία και ηθικά από τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922, προσπαθεί να θρέψει, να στεγάσει, να περιθάλψει και να εντάξει κοινωνικά 1.500.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες. Ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’ έχει απομακρυνθεί από τον θρόνο, χρέη αντιβασιλέα ασκεί ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης και πρωθυπουργός οικουμενικής κυβέρνησης είναι ο αχαιός Αλέξανδρος Ζαΐμης, ο οποίος «διαδέχτηκε» τον δικτάτορα Πάγκαλο.
Τα τρία αντιτορπιλικά ανοικτής θαλάσσης
Σε αυτό το κλίμα οι Πατρινοί ετοιμάζονται να υποδεχθούν τη μοίρα του ισπανικού στόλου, η οποία αποτελείται από τρία αντιτορπιλικά ανοικτής θαλάσσης, τα «Αλσέδο», «Βελάσκο» και Δαγάγκα», τα οποία έρχονται στην Ελλάδα για να συμμετάσχουν στις γιορτές για τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Όπως είναι γνωστό στη ναυμαχία, που έγινε στις 7 Οκτωβρίου 1571 ο ενωμένος χριστιανικός στόλος, στον οποίο συμμετείχαν οι Ισπανοί, πέτυχε σημαντικότατη νίκη επί του οθωμανικού στόλου. Στο φύλλο της Κυριακής 24 Ιουλίου 1927 ο «Νεολόγος» των Πατρών, δημοσιεύει ρεπορτάζ υπό τον τίτλο «Ο ισπανικός στόλος και οι εορταί της Ναυπάκτου», όπου δίνονται λεπτομερείς περιγραφές των ισπανικών πολεμικών πλοίων και πληροφορίες για το πρόγραμμα της επίσκεψής τους, το οποίο περιλαμβάνει και στάση στην Πάτρα το πρωί της 27ης Ιουλίου, ενώ την επομένη τα πλοία θα απέπλεαν από την Πάτρα και θα αγκυροβολούσαν ανοικτά της Ναυπάκτου και θα γινόταν επιμνημόσυνη δέηση. «Η καταπλέουσα μοίρα του Ισπανικού στόλου εις τα Ελληνικά ύδατα, χάριν των εορτών της εν Ναυπάκτω ναυμαχίας του 1571, θα κάμη εντύπωσις εις τους ναυτικούς μας καίτοι συνηθισμένους να βλέπουν εκλεκτά δείγματα μεγάλων πολεμικών στόλων», σημειώνει ο συντάκτης της εφημερίδας.
Η αργοπορημένη άφιξη των Ισπανών
Στο φύλλο του «Νεολόγου» των Πατρών της Πέμπτης 28 Ιουλίου 1927 δημοσιεύεται στην πρώτη σελίδα, εκτενές ρεπορτάζ από την άφιξη των τριών ισπανικών πολεμικών πλοίων στο λιμάνι της Πάτρας, τα οποία περίμεναν οι Πατρινοί. Βέβαια, υπήρξε σημαντική καθυστέρηση στην άφιξη του στόλου. Όπως γράφει η εφημερίδα: «Καίτοι είχε γνωσθή ότι η μοίρα του Ισπανικού στόλου έμελλε να καταπλεύση εις τον λιμένα μας χθές την πρωΐαν εν τούτοις μόλις περί την 5ην απογευματινήν εθεάθησαν πλέοντες προς τας Πάτρας τα αποτελούντα την μοίραν τρία Ισπανικά αντιτορπιλικά. […] Κόσμος πολύς παρακολουθεί εκ των μώλων Αγίου Νικολάου και Καλαβρύτων το θέαμα του είσπλου εις τον Πατραϊκόν κόλπον των τριών Ισπανικών αντιτορπιλλικών. Μετ’ ολίγον η μοίρα φθάσασα προ του μώλου Καλαβρύτων, έστη, ετοποθετήθη δε επί κεφαλής το αντιτορπιλλικόν «Βελάσκο» όπερ και εισήλθεν εις τον λιμένα, εγκυροβολήσαν επί της δεξιάς πλευράς του μώλου Αγίου Νικολάου. Μετ’ ολίγον εισέπλευσαν κατά σειράν και τα αντιτορπιλλικά «Αλσέντος» και «Ζουάν Λαγάγκα»…»
Η υποδοχή από τον λιμενάρχη και ο καθυστερημένος κανονιοβολισμός
Όπως μας πληροφορεί ο συντάκτης του «Νεολόγου» των Πατρών αμέσως μετά τον κατάπλου των τριών ισπανικών πλοίων «ο λιμενάρχης κ. Κοντοδήμος επιβαίνων τετρακώπου λέμβου του Λιμεναρχείου, ανήλθεν επί του “Βελάσκο” και ηυχήθη εις τον Ισπανόν αρχηγόν της μοίρας πλοίαρχον Δον Σαλβατόρ Καραβάκα το “ως ευ παρέστη”.» Μετά τη συζήτηση των δύο ανδρών, ο λιμενάρχης της Πάτρας αναχώρησε από το πλοίο, όπως και ο αρχηγός της ισπανικής μοίρας ο οποίος «επιβάς βενζινακάτου μετά του υπασπιστού του, κατηθύνθη εις την παρά τον “Φλοίσβον” έπαυλιν του κ. Σταυρουλοπούλου, όπου και το προξενείον της Ισπανίας», όπου τον περίμεναν οι Ισπανοί επίσημοι που είχαν κατέβει από την Αθήνα.
Ωστόσο, όπως διαβάζουμε στην εφημερίδα, υπήρξε μια παρανόηση για το τυπικό μέρος του χαιρετισμού με κανονιοβολισμούς, εκ μέρους των Ισπανών. «Περί την 6 1/2 μ.μ. η ναυαρχίς της Ισπανικής μοίρας «Βελάσκο» υψώσασα επί του πρωραίου ιστού την Ελληνικήν σημαίαν εχαιρέτισε αυτή δι’ 21 κανονιοβολισμών. Η αργοπορία του χαιρετισμού – όστις και εγένετο μετά πάροδον μιας ώρας σχεδόν από του κατάπλου – ωφείλετο εις παρεξήγησιν, διότι οι Ισπανοί αξιωματικοί δεν εγνώριζον ότι αι Πάτραι είνε λιμήν χαιρετισμού υπό των ξένων πλοίων. Μετά παρέλευσιν ημισείας σχεδόν ώρας αντεχαιρέτισε και το φρούριον δι’ 21 κανονιοβολισμών υψώσας την Ισπανικής σημαία», γράφει χαρακτηριστικά ο συντάκτης.
Διασκέδαση μέχρι πρωίας
Το πρόγραμμα εκείνης της νύχτας φαίνεται ότι ήταν φορτωμένο για τους ανώτερους αξιωματικούς της Ισπανίας που είχαν καταπλεύσει στο λιμάνι της Πάτρας. Όπως διαβάζουμε στον «Νεολόγο», ο πρόξενος της Ισπανίας στην Πάτρα έδωσε δεξίωση στο σπίτι του, στην οποία είχαν προσκληθεί και οι υψηλοί προσκεκλημένοι εξ Αθηνών – Έλληνες και ξένοι – , με επικεφαλής τον υπουργό Ναυτικών Κανάρη, οι οποίοι είχαν φτάσει στο λιμάνι το απόγευμα με το αντιτορπιλικό «Ιέραξ». Μετά τη δεξίωση ακολούθησε, στις 10 το βράδυ, γεύμα «εις το παρά τον Άγιον Ανδρέαν εστιατόριον του κ. Βουρνά» και μάλιστα «προ της ενάρξεως του γεύματος η γνωστή μπάντα του κ. Βουρνά ανέκρουσε τον Ισπανικόν ύμνον, […] μέχρι δε του τέλους του γεύματος έπαιζε διάφορα μουσικά ταμέχια το πλείστον Ισπανικά». Η βραδιά έκλεισε με δεξίωση στο κέντρο «Χαραυγή», που «είχε σημαιοστολισθή μεγαλοπρεπώς δι’ Ελληνικών, Αγγλικών, Ισπανικών σημαιών» και «άπειρον πλήθος εκλεκτού κόσμου είχε κατακλύσει ολόκληρον τον περιπεφραγμένον χώρον. Παρέστησαν οι εξ Αθηνών επίσημοι και οι αρχαί της πόλεως. Ο χορός συνοδεία της ωραίας τζαζ – μπαντ» διήρκησε μέχρι της 3ης πρωϊνής».
