ΤΟΥ ΦΑΝΗ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΥ
Στις 29 Αυγούστου του 1895, οι Πατρινοί κατεβαίνουν αξημέρωτα στο λιμάνι για να υποδεχθούν τον υψηλό επισκέπτη που καταφθάνει στην πόλη τους. Είναι ο αρχιεπίσκοπος Ελλάδας της Καθολικής Εκκλησίας Γαϊτάνος Δεάγγελης, ο οποίος γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό και συγκίνηση, κυρίως από τα μέλη της πολυπληθούς, τότε, ιταλικής κοινότητας στην πόλη.
Ο Γαϊτάνος Δεάγγελης (Gaetano Maria de Angelis), γεννήθηκε το 1848 στο Castro dei Volsci, μια περιοχή στην επαρχία Veroli της Ιταλίας.
Το 1864, σε ηλικία 16 ετών, έγινε μοναχός στο τάγμα των Φραγκισκανών και το 1871, στα 22 του χρόνια, έγινε ιερέας. Το 1895, σε ηλικία 46 ετών, διορίστηκε Αρχιεπίσκοπος της Αθήνας, στην Ελλάδα, και ταυτόχρονα ανέλαβε τη θέση του Αποστολικού Διοικητή στη Νάξο. Στον αρχιεπισκοπικό θρόνο έμεινε για πέντε χρόνια, αφού στις 28 Μαρτίου 1900 πέθανε στην Αθήνα σε ηλικία 51 ετών.
Ο «Νεολόγος» των Πατρών στο φύλλο της Τετάρτης 30 Αυγούστου 1895 φιλοξενεί αναλυτικό ρεπορτάζ με τον τίτλο «Η υποδοχή του νέου Αρχιεπισκόπου των εν Ελλάδι Καθολικών», όπου μεταφέρει τη σκηνή της άφιξης του Αρχιεπισκόπου στο λιμάνι, αλλά και τη συγκίνηση των Πατρινών και ιδιαίτερα των Καθολικών. Όπως περιγράφει ο συντάκτης της εποχής: «Λίαν πρωί κατέπλευσε χθες το εκ Βρενδήσιον (σ.σ. Μπρίντεζι) αναμενόμενον ατμόπλοιον του Φλόριο Ρουμπατίνο, εφ’ ου επέβαινεν ο νέος Αρχιεπίσκοπος των εν Ελλάδι καθολικών Γαϊτάνος δε Αγγελίς. Η υποδοχή του Αρχιεπισκόπου εγένετο ακριβώς κατά τα προσχεδιασθέντα, υπήρξε δε καθ’ όλα μεγαλοπρεπής. […] Ήτο ακόμη σκότος, ότε περί την αποβάθραν συνηθροίζετο πλήθος κόσμου, κατέφθανε δε μετ’ ολίγον ο Σύλλογος των καθολικών με το σύμβολόν του, λευκή αργυροΰφαντον σημαίαν και τον πρόεδρο αυτού κ. Πάσκουαν, ηγουμένης της μουσικής του Παναχαϊκού. Επί του ατμοπλοίου ο πρωθιερεύς Ραβέλλης προσεφώνησε τον αρχιεπίσκοπον εκ μέρους του κλήρου των καθολικών και εις την προσφώνησιν ταύτην απήντησε δι’ ολίγων ευχαριστήσας ο Αρχιεπίσκοπος. Εν τη αποβάθρα το πλήθος αυξάνει, η δε μουσική του Παναχαϊκού παιανίζει χαιρετιστήριον μάρς. Οι καθολικοί άπανατες εν καθαρία περιβολή, διατελούσι προφανώς εν συγκινήσει αναμένοντες τον Αρχιεπίσκοπόν των, ενώ η βραδύτης της εξόδου του κορυφοί την περιέργειαν του εκ των ημετέρων πλήθους. Ικανός αριθμός αστυφυλάκων υπό ένα ενωματάρχην τίθεται μετ’ ολίγον υπό τας διαταγάς του κ. Διευθυντού της Αστυνομίας από πολλής ώρας παρισταμένου εκεί μετά του κ. Φρουράρχου. Μικρόν ακόμη και η λέμβος η φέρουσα τον Αρχιεπίσκοπον φαίνεται ερχομένη προς την αποβάθραν. Τα βλέμματα πάντων ρίπτονται αμέσως εντός αυτής και η συμπαθής μορφή του Αρχιεπισκόπου αποβιβαζομένου μετ’ ολίγον, όσον και το ευγενές αυτού παράστημα, εις το οποίον προσδίδει ποιόν τι μεγαλείον η αρχιερατική στολή, προσελκύουν ευθύς αμέσως τον θαυμασμόν των από τόσης ώρας αναμενόντων την άφιξίν του».
«Και η μουσική παιανίζει, παιανίζει απαύστως»
Οι Πατρινοί και ιδιαίτερα τα μέλη της ιταλικής κοινότητας υποδέχονται με μεγαλοπρέπεια τον νέον Αρχιεπίσκοπο Γαϊτάνο Δεάγγελη και όλη η Πάτρα συρρέει στο λιμάνι και στις οδούς της Αγίου Νικολάου και της Μαιζώνος για να δει τον Αρχιεπίσκοπο ο οποίος περνά με την άμαξα, την οποία σέρνουν τέσσερα μαύρα άλογα. Να πως περιγράφει την πομπή ο «Νεολόγος» της εποχής: «Το πράγμα λαμβάνει ήδη όψιν αληθούς τελετής. Ηγείται ταύτης η μουσική του Παναχαϊκού ανακρούουσα εναλλάξ διάφορα εμβατήρια και πλήθος, πλήθος πολύ πάσης τάξεως, ούτινος τον κυριωτέρον αριθμόν αποτελεί ο πληθυσμός της ενταύθα Ιταλικής παροικίας και εν τω μέσω η κυματίζουσα του Συλλόγου σημαία και η παελαύνουσα άμαξα, εφ’ ής ο Αρχιεπίσκοπος, συμπληρούσιν εν τη επιβλητικότητι των το όλον της τελετής. Αι οικίαι και τα καταστήματα της οδού Αγίου Νικολάου οπόθεν διέρχεται αυτή και αι της οδού Μαιζώνος, ην παρεκέμπτει βραδύτερον, πλημμυρούσι κόσμου εξ αμφοτέρων των φύλλων, και η μουσική παιανίζει, παιανίζει απαύστως».
Η υποδοχή στο ναό
Επόμενος σταθμός της υποδοχής του νέου Αρχιεπισκόπου είναι ο καθολικός ναός του Αποστόλου Ανδρέα, ο οποίος βρίσκεται στο ίδιο σημείο με σήμερα επί της οδού Μαιζώνος, διαφέρει όμως από τον σημερινό. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Καθολικής Εκκλησίας του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα, ο αρχικός ναός κτίστηκε το 1841, οπότε και ιδρύθηκε η καθολική ενορία της Πάτρας, και κύρια χαρακτηριστικά του ήταν τα δύο χαμηλά κωδωνοστάσια και ο ελεύθερος χώρος πέριξ του Ναού, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία. Σε εκείνο λοιπόν τον ναό, την Τρίτη 29 Αυγούστου 1895, γίνεται η υποδοχή του νέου Αρχιεπισκόπου Γαϊτάνου Δεάγγελη. Χαρακτηριστική του κλίματος που επικρατούσε στον κατάμεστο από πιστούς ναό, είναι η περιγραφή του συντάκτη του «Νεολόγου» των Πατρών: «Ο Αρχιεπίσκοπος περιβληθείς την Αρχιερατικήν αυτού στολήν επιφαίνεται μετ’ ολίγον επί της θύρας φέρων επί της κεφαλής του απαστράπτουσαν υπό χρυσών και αδαμάντινων ποικιλμάτων μήτραν και κρατών εις την αριστεράν ολόχρυσον την ποιμαντορικήν του ράβδον ευλόγει δια της δεξιάς, την κοσμεί δακτύλιος μεγάλης αξίας, το παριστάμενο πλήθος ραίνων συγχρόνως αυτό δι’ αγιάσματος. Ησπάσθη μικρούν αργυρούν σταυρόν, ον έφερεν αυτώ ο εφημέριος της εκκλησίας και προυχώρησεν εντός του ναού δια βραδέος βήματος μέσω όλου εκείνου του πλήθους εν μεγάλη επιβλητικότητι, ενώ προ αυτού πέντε κοράσια λευκά, λευκά ως μικροί άγγελοι, εστρώννυον το έδαφος του ναού με άνθη». Μετά από την παραπάνω σκηνή, όπως περιγράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών ακολούθησε, στα ιταλικά, η προσφώνηση του Αρχιεπισκόπου από τον ιερέα του ναού Δον Πέτρο Βιτάλλη και η αντιφώνηση του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος μεταξύ πολλών άλλων τόνισε: «Καίτοι δεν είμαι Έλλην την καταγωγήν και την πατρίδα, ουχ ήτον είμαι Έλλην το φρόνημα και την καρδίαν. Επιθυμώ να είμαι Έλλην».
Τέλος όπως διαβάζουμε στο ίδιο ρεπορτάζ ο Αρχιεπίσκοπος μετά από τις παρακλήσεις των πιστών αποφάσισε να παραμείνει στην Πάτρα μέχρι την Κυριακή και πως: «Χθες εξελθών εφ’ αμάξης εις μακρόν περίπατον επεσκέφθη και την ρωμαντικώτατην τοποθεσίαν, εν η η Οινοποιία του Κλάους».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*
