Επιμέλεια: Μιχάλης Παπαγεωργίου
Βρισκόμαστε στον Νοέμβριο του 1953. Ο Βασιλεύς της Ελλάδας εκφωνεί λόγο στη συνεδρίαση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, το Αργοστόλι χτυπιέται από έναν πρωτοφανή κυκλώνα και πολλές ακόμα ειδήσεις συμπληρώνουν το πάζλ των εξελίξεων στο φύλλο της 5ης του μήνα. Το μάτι όμως σκανάροντας εξώφυλλα και μπαίνοντας στη χρονομηχανή πέφτει πάνω σε έναν πηχυαίο τίτλο. «Τα άλλα». Ποια είναι αυτά;
Τα παράπονα της διεύθυνσης
Χωρίς να έχουμε γνώση του κλίματος και της παρασκηνιακής εικόνας της εποχής εντύπωση κάνει το οξύ πνεύμα του πρωτοσέλιδου άρθρου. Οι διαθέσεις είναι σαφείς εξ αρχής: «Πολύπλευρον είναι το δημοσιοϋπαλληλικόν περί του οποίου και χθες εγράφομεν. Μήπως όμως αδικείται κάπως ο χαρακτηρισμός; Φοβούμεθα ότι συχνά δεν ευρύνεται όσον πρέπει. Αναμφισβήτως, προέχοντα είναι η μοσθολογική τακτοποίησις των υπαλλήλων και η ποιοτική των απόδοσις. Αλλά παραλλήλως, υπάρχουν και άλλα θέματα τα οποία επιτέλους πρέπει κάποτε να εφελκύσουν την προσοχήν.»
Το κρεσέντο συνεχίζεται
«Δεν είναι δε από τα ολιγώτερον ουσιώδη το συνδεόμενον με την εμφάνισιν και την αγωγήν του δημοσίου γραφείου. Οσονδήποτε και αν εμφανίζεται παράγωγον της τόσο δραματικώς παρατειθήσης οικονομικής εξαθλιώσεως και του Κράτους και των οργάνων του, δεν παύει, εν τούτοις, να επηρεάζη την σκέψιν και το φρόνημα του πολίτου. Και ακριβώς δι’ αυτό δεν πρέπει να μείνη εκτός της κυβερνητικής μερίμνης. Eισέρχεσθε εκεί, όπου στεγάζεται κάποια υπηρεσία. Δηλαδή εκεί όπου στεγάζεται το Κράτος. Kαι παρ’όλην την θρησκευτικήν σας ευλάβεια, προς την έννοιαν, δυσκόλως αποφεύγετε την εντύπωσιν ότι έχετε περάσει κατώφλιον αποθήκης.»
«Που σε πονεί και που σε σφάζει»
Οι παρατηρήσεις και το δριμύ «κατηγορητήριο» δεν έχει σταματημό: «Τίποτε, γύρω,δε σας εμπνέει, δεν σας διευκολύνει, εις την αφήν με την επισημότητα της στιγμής, δε σας βοηθεί εις την αίσθησιν της επικοινωνίας με ότι ονομάζομεν Εξουσίαν, Αρχήν, Πολιτείαν. Να ήσαν τουλάχιστον προσηνείς οι εκπρόσωποι της… Σπέυδομεν να δεχθώμεν,ότι η σκαιότης είναι έστω εξαίρεσις. Και ακόμα να δικαιολογήσομεν την παγεράν βλοσυρότητα, την γριφώδη απάντησιν, όχι σπανίως δε τον παρασύροντα εκνευρισμόν. Δεν είναι κανείς μειλίχιος και ανεκτικός όταν υποφέρη. Αλλ’οπωσδήποτε, ένα βαρύ «τι θέλεις εσύ» όπως και να το κάμετε, αποτελεί πάντοτε ανάρμοστον, κακήν, περιφρονητική μεταχείριση, εκ μέρους εκείνου, ο οποίος είναι εντεταλμένος να σας υπηρετή και δια τον οποίον σεις, φυσικά φορολογείσθε.»
Παρένθεση για τον σημερινό κώδικα συμπεριφοράς
Μερικά αξιοπρόσεκτα σημεία σαν γέφυρα με το παρελθόν:
• Οι υπάλληλοι κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους συμπεριφέρονται στους πολίτες με ευπρέπεια, ευγένεια, διάθεση εξυπηρέτησης και σεβασμό.
• Απαντούν στις ερωτήσεις των πολιτών για θέματα αρμοδιότητάς τους με τρόπο απλό και κατανοητό και με τη μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα και ακρίβεια.
• Αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία και κατανόηση περιπτώσεις δύστροπων ή εριστικών πολιτών, αποφεύγοντας εντάσεις ή διαπληκτισμούς και εφόσον χρειαστεί ζητούν τη συνδρομή αρμοδίων αρχών και οργάνων.
• Οι υπάλληλοι ασκούν τα καθήκοντά τους χωρίς εμπάθεια και προκατάληψη, προασπίζοντας και διαφυλάσσοντας τον αντικειμενικό χαρακτήρα της υπηρεσιακής τους κρίσης.
• Την ίδια στιγμή, αποφεύγουν κάθε διάκριση και χειρίζονται τις υποθέσεις που τους ανατίθενται με ουδετερότητα και αντικειμενικότητα, δίχως να επηρεάζονται από πολιτικές αθέμιτης πίεσης.
Ξανά στον εξάψαλμο…
Το άρθρο καταλήγει: «Η εντυπωσίς σας είναι ότι κανείς δε σας βλέπει. Και όταν πλησιάζετε το κατάφορτον από έγγραφα και φακέλλους γραφείον, αισθάνεστε ενίοτε, ωσάν ανεπιθύμητος! Αυτή η πραγματικότης, που ενσταλάζειν απογοήτευση και σκεπτικισμόν είναι καιρός να μεταβληθή. Βέβαια, η αξιοπρεπής εμφάνισις των δημοσίων κτιρίων είναι ζήτημα οικονομικών δυνατοτήτων και χρόνου. Εις τον τομέαν όπως της αγωγής είναι δυνατόν να εκλείψουν αι περιπτώσεις όχι κολακευτικών διαπιστώσεων. Είναι δυνατόν διότι πρώτον το θέλουν οι υπάλληλοι. Και δεύτερον επειδή το θέλει το Κράτος, το οποίο έχει όλα τα μέσα, από του αιφνδιασμού μέχρι των κυρώσεων. Θα ήτο δε σφάλμα να εκλειφθή το θιγόμενον ζήτημα ως παρωνυχές. Σφάλμα εις βάρος του γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος δια το οποίον τόσον είναι το ενδιαφέρον της Κυβερνήσεως. Αλλ’ είπομεν: Να ρυθμιστούν πρώτον τα ζωτικά συμφέροντα…»
