ΕΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Σαν την ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν «Ιnception», έχει γούστο ψάχνοντας τα παλιότερα φύλλα του «Ν» και αγγίζοντας τις ρετρό χορδές, να ταξιδεύεις πολλά χρόνια πίσω και να συναντάς και εκεί ρέκτες των «παλιών, καλών εποχών». Τι να αναπολεί άραγε ο χρονογράφος του 1934;
Αχ, η «Παληά Πάτρα»
Οι αναμνήσεις ξαναγυρίζουν στο φύλλο της 22ης Ιανουαρίου: « Όποιος θέλει να θυμηθή την παληά Πάτρα, δεν έχει παρά να κάμη μιά βόλτα το απομεσήμερο αυτές τις ηλιόλουστες ημέρες στης γειτονίτσες και στις απόκεντρες συνοικιούλες. Δίπλα στους νέους συνοικισμούς και στις δήπατες ή τρήπατες νέες οικοδομές που χτίστηκαν προς όλες της διευθύνσεις δεν έχασαν τίποτα από τον παλιό τους χαρακτήρα και τον παληό χρωματισμό τους. Μένουν οι ίδιες. Όπως της ξέραμε εδώ και είκοσι, εικοσιπέντε ή και τριάντα χρόνια. Η ίδια βρύσι, τα ίδια δενδράκια που ο χρόνος τάγδυσε σιγά –σιγά και τους έβγαλε την πράσινη στολή τους, τα ίδια περίεργα σπιτάκια με ξύλινα μπαλκόνια γεμάτα γλαστρούλες με καρυοφίλια, ματζουράνες, διάσμο και άλλων ειδών μυρουδικά. Κοντά σ΄ένα νέο παλατάκι μια παληά χαμοκελίτσα που δεν άλλαξε καθόλου με ξεβαμμένα παράθυρα και με γεμάτους πληγές τους πλίθινους τοίχους της»
Οικοσύστημα σε δράση
Η γλαφυρή περιγραφή φυτών και δέντρων συνεχίζεται: «Μια γυμνή αχλαδιά, μια κασιδιασμένη μυγδαλιά, λίγες ροδακινίτσες με σταχτιά τα λιγοστά φύλλα τους από τη σκόνι, μερικοί κοψοχρονιασμένοι κορμοί άλλων δένδρων και τούφες από παληές φράκτες πυκνές άλλοτε από της τριανταφυλλιές με τάπριλιάτικα τριαντάφυλλα που μοσχοβολούσαν. Ένα παληό γιγαντωμένο πλατάνι ακόμη κάπου αλλού, μια μοσκοϊτιά, ένας θεριεμένος φύκος, μια αγριοκουτσουπιά που κάνει τόση εντύπωση με το μωβ χρωματισμό της και έινε τόσον υποβλητική μόλις ανθίζει».
Ανθρωπογεωγραφία σαν πίνακας
«Είναι αρκετή μια βόλτα της ηλιόλουστες αυτές μέρες για να την ξαναθυμηθούμε. Νάτες η καλές γειτόνισσες του παληού καιρού που δεν άλλαξαν καθόλου. Άλλες κάθονται στο κατώφλι του σπιτιού τους και άλλες σε σκαμνάκια για να χορτάσουν ήλιο. Δεν ενδιαφέρονται για τίποτε άλλο εκτός από το σπιτικό. Η μια μπαλολογάει της κάλτσες του ανδρός της και η άλλη πλέκει μάλλινα μπουστάνια για τα παιδάκια τους. Μερικές γρηούλες με τη ρόκα τους μοιάζουν με παλιά Βυζαντινά εικονίσματα. Στριφογυρίζουν τ’αδράχτι ενώ ο νους τους στριφογυρίζει κι αυτός στα παληά, τα ώμορφα, τα περασμένα. Ποιος ξέρει τι να λένε μέσα τους και τι ενθύμησες να τις κυριεύουν αυτές τις ώρες. Τι όμορφες και ζωντανές σκηνογραφίες. Σανάχουν αντιγραφή από μια πρωτόγονη κατάστασι. Ένα μικρό παιδάκι με μια φετάρα ψωμί στο χέρι στέκει δίπλα στη μανούλα του και την εμποδίζει να πλέξη, ενώ ένας άλλος μπεμπές στρογγυλούλης σαν γουρνοπουλάκι κυλιέται στο χώμα. Κι όλες αυτές η σκηνές ξετυλίγονται στον ήλιο, στη χαρά θεού, στο φως που τόσο αναζητιέται αυτή την εποχή».
Γειτονιάς εγκώμιο
«Αυτές οι φτωχές γειτόνισσες που βλέπουμε κάνοντας μια βόλτα στης γειτονίτσες και στης απόκεντρες συνοικιούλες έχουν κάτι από τη μεγαλοπρέπεια των χορών των αρχαίων τραγωδιών. Τα λόγια που αλλάζουν μεταξύ των δεν είναι ποτέ συγχρονισμένα. Τα λόγια αυτά που κρύβουν πολλές φορές τη λαϊκή σοφία. Αναβλύζουν με δύναμι σαν το νερό από της καθάριες πηγές και καμμιά ύπουλι σκέψι δεν το τορνάρει. Είναι λόγια πηγαία είτε ξεπερνιώνται με θυμό είτε ήρεμα. Γιατί οι καυγάδες ακόμη που κάνουν καμιά φορά η γειτόνισσες έχουν κάτι από την ομηρική απλότητα και μεγαλοπρέπεια».
Ο ΜΑΞ ψάχνει το χαμένο ήθος
O συνεργάτης της εφημερίδας με την υπογραφή ΜΑΞ κλείνει το χρονογράφημα ως εξής: «Η παληές γειτονιές διαιωνίζουν τη γνώριμη όψη μιας πόλης και η αναμνήσεις που προκαλούν ραίνουν της ψυχές με δροσοσταλίδες. Όσοι θέλουν να ζήσουν λίγες στιγμές με τα περασμένα, όσοι θέλουν να συνδέσουν το «τώρα» με το «χτες» ας της θυμιώνται κάθε τόσο. Η γειτονίτσες αυτές είναι η παληοί βωμοί επάνω στους οποίους θα έπρεπε να θυσιάσουμε τους σημερινούς εαυτούς μας, για να βρούμε τους παληούς που χάσαμε-αλλοίμονό μας-για πάντα!».
