Επιμέλεια: Φάνης Βγενόπουλος
Φέτος ο εορτασμός του πολιούχου της Πάτρας Αποστόλου Ανδρέα έγινε στα σπίτια των Πατρινών και με έντονη την παρουσία της αστυνομίας, έξω από το ναό του Αγίου Ανδρέου, όπου όλες οι ακολουθίες τελέστηκαν κεκλεισμένων των θυρών, εξαιτίας των μέτρων για την πανδημία του κορωνοϊού.
Ο φετινός εορτασμός ήταν πρωτόγνωρος για την τοπική κοινωνία, η οποία τιμούσε κάθε χρόνο τον προστάτη της Άγιο, με λαμπρές θρησκευτικές τελετές, στην οποία συμμετείχε πλήθος πιστών και αξιωματούχων, άλλοτε μεγαλύτερης εμβέλειας, όπως με την παρουσία του αρχηγού του κράτους και του πρωθυπουργού και άλλοτε «χαμηλότερης» εκπροσώπησης της Πολιτείας.
Μια χαρακτηριστική χρονιά λαμπρού εορτασμού της μνήμης του Αγίου Ανδρέα, αποτελεί το 1959, καθώς κατέβηκαν στην Πάτρα ο βασιλιάς Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη συνοδευόμενοι από τον διάδοχο Κωνσταντίνο και τις πριγκίπισσες Σοφία και Ειρήνη.
Όπως έγραφε ο «Νεολόγος» των Πατρών την Τρίτη 1η Δεκεμβρίου 1959, σε ρεπορτάζ με τίτλο: «Με λαμπρότητα και θρησκευτική κατάνυξιν εορτάσθη χθες η μνήμη του Πρωτοκλήτου – Η Βασιλική οικογένεια και 4 Μητροπολίται εις την τελεσθείσαν πανηγυρικήν Δοξολογίαν».
«Με μεγαλοπρέπεια και θρησκευτικήν κατάνυξιν αι Πάτραι επανηγύρισαν χθες, παρουσία των Βασιλέων, του Διαδόχου και των πριγκιπισσών την επέτειον της μνήμης του Πολιούχου Αγίου Ανδρέου. Ευνοήσαντος δε και του καιρού την λιτανείαν των σεπτών λειψάνων του Αγίου παρηκολούθησαν δεκάδες χιλιάδες συμπολιτών και μέγα πλήθος άλλων πιστών – μεγαλύτερον από κάθε άλλη φοράν – που συνέρρευσαν εξ όλων των περιοχών του νομού, εκ των γειτονικών νομών, εξ Αθηνών, κτλ.».
Βασιλική υποδοχή
Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ του «Νεολόγου» των Πατρών: «Την 9ην π.μ. χθες κατέπλευσεν εις τον λιμένα μας τον φέρον την Βασιλικήν Οικογένειαν αντιτροπιλλικόν «Πολεμιστής» το οποίον επίπλευσεν εις την έναντι του σταθμού αποβάθραν. Την 10ην π.μ. ακριβώς ο Βασιλεύς, η Βασίλισσα, ο Διάδοχος Κωνσταντίνος και αι πριγκίπισσαι Σοφία και Ειρήνη απεβιβάσθησαν του σκάφους ενώ οι παρατεταγμένοι δύο λόχοι στρατού παρουσίαζον όπλα, η μουσική της αεροπορίας ανέκρουε το βασιλικόν εμβατήριον».
Η βασιλική οικογένεια, αμέσως μετά πήγε με «κλειστά αυτοκίνητα» όπως μας πληροφορεί ο «Νεολόγος» της εποχής, στον ναό του Αγίου Ανδρέα, όπου παρακολούθησαν την δοξολογία στην οποία χοροστάτησαν τέσσερις Μητροπολίτες. Το 1959 λειτουργούσε ο ναός του Αγίου Ανδρέα, που σήμερα είναι γνωστός, ως παλαιός, ενώ ο σημερινός ναός ήταν υπό ανέγερση.
Παρακολούθησαν την λιτανεία από το δημαρχείο
Όπως διαβάζουμε στον «Νεολόγο» της 1ης Δεκεμβρίου: «Μετά το πέρας της δοξολογίας, η Βασιλική Οικογένεια μετέβη εις το Δημαρχείον από του εξώστου της οποίας παρηκολούθησε την λιτανείαν. Η λιτανεία της οποίας το μήκος έφθασε τα 1.500 μέτρα διήλθεν εκ των οδών Αγίου Ανδρέου, Αγίου Νικολάου, Μαιζώνος, Τριών Ναυάρχων, Αγίου Ανδρέου και εκείθεν κατέληξεν εις τον ναόν».
Τα διαβόητα «βιβλιάρια προικοδοτήσεως απόρων κορασίδων»
Κατά την παραμονή της στην Πάτρα, η Βασιλική Οικογένεια διένειμε και 400 βιβλιάρια προικοδότησης σε άπορες κορασίδες. Πρόκειται για τα διαβόητα «βιβλιάρια προικοδοτήσεως απόρων κορασίδων», που καθιέρωσε η τότε βασίλισσα Φρειδερίκη στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής που ασκούσε η ίδια με τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων που ήταν γνωστός ως ο «φόρος της Φρειδερίκης».
Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας κατά τις περιοδείες τους στην ελληνική επαρχία, μοίραζαν στα κορίτσια της εποχής εκείνης τα βιβλιάρια, ώστε αυτές στη συνέχεια να μπορέσουν να παντρευτούν, σύμφωνα με τα ήθη που επικρατούσαν στην ελληνική κοινωνία εκείνη την εποχή.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του «Νεολόγου» εκείνης της ημέρας: «Ακολούθως (σ.σ. μετά την ολοκλήρωση της λιτανείας), η Βασιλική Οικογένεια μετέβη εις την αίθουσαν της Δημοτικής Βιβλιοθήκης όπου ο Βασιλεύς διένειμε 400 βιβλιάρια προικοδοτήσεως εις απόρους κορασίδας. Τον Βασιλέα προσεφώνησεν ο Σεβασμιώτατος κ. Κωνσταντίνος».
Γύρισαν την πλάτη στον Κανελλόπουλο
Το 1959 πρωθυπουργός της χώρας είναι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ο πατρινός πολιτικός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο οποίος συμμετέχει στις εκδηλώσεις για τον πολιούχο Άγιο Ανδρέα, εκπροσωπώντας την κυβέρνηση. Μάλιστα, ο τότε δήμαρχος Νικόλαος Βέτσος, όπως μας πληροφορεί ρεπορτάζ του «Νεολόγου» παράθεσε το βράδυ της Κυριακής δείπνο προς τιμήν του Παναγιώτη Κανελόπουλου.
«Η πλειοψηφία του Δημ. Συμβουλίου ηγνόησε το παραταθέν δια τον κ. αντιπρόεδρον γεύμα» είναι ο τίτλος του ρεπορτάζ που έχει υπότιτλο «Αξιοθρήνητος και η οργανωθείσα υποδοχή. Σαρκασμοί δια την επαυξανόμενην λαϊκή αθλιότητα…»
Αναφορικά με την υποδοχή του Παναγιώτη Κανελλόπουλου στην Πάτρα η εφημερίδα σημειώνει: «Καθ’ όσον αφορά την υποδοχήν του κ. Κανελλοπούλου την 2.30 μ.μ. της Κυριακής εις την πλατείαν Πυροσβεστείου καίτη αυτή ήταν οργανωμένη, παρουσίαζε θλιβερόν φαινόμενο, δι ότι ήτον τόσον αραιά η προσέλευσις, ώστε να προκαλή εντύπωσιν ο μεγαλύτερος αριθμός των προς απόδοσιν τιμών παρατεταγμένων στρατιωτών.»
(από εφημερίδα Νεολόγος των Πατρών)
