ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΕΚΙΡΗ – τ. ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ
Η συμβίωση του Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Καραμανλή με τον Πρωθυπουργό Α. Παπανδρέου, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις, πορευόταν ομαλά. Η καλή αυτή συνεργασία κράτησε μέχρι το τέλος του 1984, οπότε και άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα σύννεφα διαφωνιών. Φαίνεται ότι οι συνεργάτες του Α. Παπανδρέου δεν ήθελαν από τον Πρωθυπουργό να ακολουθεί αυτή την πολιτική της καλής συνεργασίας και τον πίεζαν να εφαρμόσει την πολιτική την οποία είχε προεκλογικά εξαγγείλει. Παρά ταύτα, ο Α. Παπανδρέου έβρισκε πάντα την ευκαιρία να εκφράζεται με τα καλύτερα λόγια για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και έλεγε ότι υπήρξε μεγάλος πολιτικός και μάλιστα τον θεωρούσε καλύτερο και από τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Στις αρχές όμως του 1985, την Κυβέρνηση την απασχολούσαν τρία μεγάλα προβλήματα: η επιλογή και η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, η αλλαγή του εκλογικού νόμου και η ημερομηνία διεξαγωγής των Βουλευτικών εκλογών. Για τα θέματα αυτά ο Πρωθυπουργός είχε τακτική συνεργασία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους ο Πρωθυπουργός είχε προτείνει στον Κ. Καραμανλή να είναι και πάλι υποψήφιος Πρόεδρος, λέγοντας μάλιστα, ότι στο ΠΑΣΟΚ τον ήθελαν οι περισσότεροι. Ο Κ. Καραμανλής, από την πλευρά του, έλεγε ότι το θέμα αυτό δεν ήταν επίκαιρο για συζήτηση και ότι ο ίδιος ακόμα δεν είχε αποφασίσει εάν θα ήταν υποψήφιος.
Πρέπει εδώ να τονίσουμε, ότι πέραν του Α. Παπανδρέου, τον Κ. Καραμανλή στήριζε και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως.
Ο όρος του Κωνσταντίνου Καραμανλή στον Ανδρέα Παπανδρέου
Σε συνάντηση που είχαν οι δυο άντρες στις 22 Φεβρουαρίου 1985, ο Πρωθυπουργός πληροφόρησε τον Κ. Καραμανλή ότι την προηγουμένη ημέρα η Εκτελεστική Επιτροπή του κόμματος του ΠΑΣΟΚ είχε ασχοληθεί με το θέμα της προεδρικής εκλογής και είχε αποφασίσει, ομοφώνως, να τον προτείνει ως υποψήφιο Πρόεδρο. Του είπε επίσης ο Α. Παπανδρέου, ότι ανέβαλε τη σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής κατά δυο ημέρες, ώστε να έχει περισσότερο χρόνο για να πείσει τους ελάχιστους που είχαν διαφορετική άποψη. Σε εκείνη δε τη συνάντηση ο Κ. Καραμανλής είπε στον Πρωθυπουργό: «Θα αποδεχθώ την πρόταση του κόμματός σας υπό την προϋπόθεση, ότι εάν το κόμμα σας κερδίσει τις εκλογές, θα ακολουθήσει υπεύθυνη πολιτική, ιδίως στις εξωτερικές μας σχέσεις, όπου η χώρα μας αντιμετωπίζει πολλούς κινδύνους».
Η τελευταία συνάντηση
Τελευταία συνάντηση που είχαν ο Πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ήταν στις 28 Φεβρουαρίου 1985, οπότε και ετέθη υπ’ όψιν του Πρωθυπουργού το κείμενο της ανακοινώσεως που θα εξεδίδετο από την Προεδρία της Δημοκρατίας σχετικά με την υποψηφιότητα του Κ. Καραμανλή. Και στη συνάντηση εκείνη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έθεσε και πάλι το θέμα της άνευ όρων αποδοχής της υποψηφιότητάς του ως νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Τούτο το έκανε ο Κ. Καραμανλής, διότι είχαν διαρρεύσει στον Τύπο πληροφορίες που έλεγαν, ότι θα ετίθεντο ορισμένοι όροι στον Κ. Καραμανλή σχετικά με τις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας εν όψει της επικείμενης αναθεωρήσεως του Συντάγματος. Ο Α. Παπανδρέου διαβεβαίωσε τον Κ. Καραμανλή, ότι τέτοιο θέμα δεν υφίστατο και προς άρση κάθε υποψίας πρότεινε να συναντηθούν και πάλι στις 7 Μαρτίου, για να θέσει υπ’ όψιν του Προέδρου της Δημοκρατίας το κείμενο της εισηγήσεως στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ. Η συνάντηση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε, διότι την ημέρα εκείνη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ασθενής, αλλά ούτε και το κείμενο της εισηγήσεως εστάλη στο Προεδρικό Μέγαρο, με τη δικαιολογία ότι δεν είχε ετοιμασθεί.
Η πρόταση Παπανδρέου για τον Χρήστο Χαρτζετάκη
Και ενώ την παραμονή της Συνεδριάσεως της Κεντρικής Επιτροπής υπήρχε η διαβεβαίωση, ότι ο Α. Παπανδρέου θα πρότεινε ως υποψήφιο για την Προεδρία της Δημοκρατίας τον Κ. Καραμανλή, την επομένη, στη Συνεδρίαση, ο Πρωθυπουργός πρότεινε για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Αρεοπαγίτη Χρήστο Σαρτζετάκη. Ασφαλώς, έπειτα από όλα αυτά, ο Α. Παπανδρέου δεν τόλμησε ούτε πριν ούτε μετά να πάρει έστω στο τηλέφωνο τον Κ. Καραμανλή και να τον ενημερώσει για τα διαδραματισθέντα. Πάντως, η δικαιολογία ότι 76 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής ήταν εναντίον της προτάσεως Καραμανλή, δεν είχε λογικά ερείσματα, διότι ούτε ψηφοφορία έγινε ούτε καμία συζήτηση διεξήχθη.
Ο ίδιος ο Α. Παπανδρέου προσπάθησε να δικαιολογήσει την απόφαση του αυτή, σε συνδυασμό με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Σε σχετική ανακοίνωση τόνισε, ότι «θα ήταν παράδοξο, εάν ζητούσαμε από τον κ. Καραμανλή να θητεύσει ως Πρόεδρος στα πλαίσια ενός αναθεωρημένου Συντάγματος, που επεκτείνει την εξουσία του Κοινοβουλίου, μειώνοντας αντίστοιχα τις εξουσίες του Προέδρου».
Απόφαση χωρίς εξήγηση
Η πράξη αυτή και η συμπεριφορά του Α. Παπανδρέου έναντι του Κ. Καραμανλή σχολιάσθηκε δυσμενώς από την κοινή γνώμη. Δεν υπήρχε κανένας λόγος ο Πρωθυπουργός να εμπαίζει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τη στιγμή κατά την οποία ο Κ. Καραμανλής δεν ήθελε να είναι υποψήφιος για το αξίωμα του Προέδρου. Πάντως, η συμπεριφορά του Α. Παπανδρέου στενοχώρησε πάρα πολύ τον Κ. Καραμανλή, ο οποίος σε προσωπικές σημειώσεις έγραφε: «Αισθάνθηκα βαθεία ανησυχία για το μέλλον αυτού του τόπου, όταν διεπίστωνα ότι ημπορούσε ένας Πρωθυπουργός να συμπεριφέρεται ως κοινός απατεώνας».
Αξίζει να τονίσουμε ότι ο Πρωθυπουργός είχε αναζητήσει και άλλα πρόσωπα για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Π. Κανελλόπουλος, ο οποίος αρνήθηκε αμέσως την εμπλοκή του σε μια τέτοια περιπέτεια.
Η αλλοπρόσαλλη αυτή πολιτική του Α. Παπανδρέου στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας ποτέ δεν εξηγήθηκε από κανέναν. Ήταν θέμα χαρακτήρος, ήταν θέμα πολιτικής, ήταν θέμα επηρεασμού ή θέμα κόμπλεξ. Πολλοί προσπάθησαν να δώσουν διάφορες εξηγήσεις. Άλλοι υποστήριξαν, ότι ο Α. Παπανδρέου διακατεχόταν από συμπλέγματα κατωτερότητος έναντι του Κ. Καραμανλή και ήθελε να απαλλαγεί από αυτόν, διότι δεν μπορούσε να ζήσει κάτω από τη σκιά του μεγάλου αυτού πολιτικού άνδρα. Άλλοι υποστήριξαν, ότι του άλλαξε γνώμη την τελευταία στιγμή ο εξ απορρήτων Υπουργός του, Μ. Κουτσόγιωργας, και ο εκδότης της Αυριανής, Γ. Κουρής. Πάντως, είτε δεχθούμε τη μία εκδοχή, είτε την άλλη, η ουσία είναι ότι διεπράχθη μία απάτη εις βάρος του Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία αμαύρωσε την πολιτική ιστορία του τόπου μας και εισήγαγε στον πολιτικό βίο νέα ήθη, τα οποία ήταν άγνωστα στο παρελθόν και δεν είχαν καμία σχέση με ό,τι ονομάζουμε ήθος και ηθική στην πολιτική ζωή.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
