Στέκεσαι μπροστά στο λευκό χαρτί, σκεφτόμενος τις θα γράψεις για την μετάβαση από τον παλιό στον καινούργιο χρόνο.
Κάτσε! Όλα λάθος.
Κανένα χαρτί δεν υπάρχει, παρά ένα πιστό λαπτοπ, ενώ η καρέκλα που σε φιλοξενεί, έχει κάτι να πει για το βάρος σου!
‘Άσε που δεν σκέφτεσαι τι θα πεις, ξέρεις ήδη.
Θα μιλήσεις για την μόνη πραγματική μας ιδιοκτησία.
Εδώ στην επινοημένη τομή του χρόνου, μια που κάπως έπρεπε οι έμποροι να κάνουν λογαριασμούς και οι βασιλιάδες γιορτές, εδώ ακριβώς, θα σου πω 2-3 πράγματα που έμαθα και ξέρω γι αυτόν: τον χρόνο.
Θα σου πω αρχικά μια ιστορία για την Κάνε Τανάκα.
Έφυγε από τη ζωή φέτος στην ηλικία των 119 ετών. Θεωρήθηκε ως ο γηραιότερος άνθρωπος στον κόσμο, και ο δεύτερος γηραιότερος που έζησε ποτέ. Γεννήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 1903 στο χωριό Καζούκι (σήμερα γνωστό ως Φουκουόκα) στο νομό Φουκουόκα στην Ιαπωνία, στο νότιο νησί Κιούσου.
Διαβάζω λοιπόν και σου μεταφέρω ότι στην ηλικία των 103, η Τανάκα διαγνώστηκε με καρκίνο του παχέος εντέρου και επέζησε.
Η μακροζωία της είχε ανοίξει την ακαδημαϊκή συζήτηση, για το ποια είναι η μέγιστη ηλικία που μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος, με τις περισσότερες απόψεις να συγκλίνουν ότι είναι τα 115 ως τα 125 χρόνια.
Τον Ιούλιο του 2018, όντας ήδη 115, είπε ότι θα ήθελε να ζήσει άλλα πέντε χρόνια. Έζησε τελικά άλλα τέσσερα.
Στη διάρκεια της ζωής της παντρεύτηκε μια φορά και απέκτησε πέντε παιδιά.
Έχασε τον σύζυγό της και τον μεγαλύτερο γιο της, στην διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου. Μέχρι τον θάνατό της, πριν από μια εβδομάδα, είχε δει να φεύγουν από την ζωή όλα της τα παιδιά.
Όταν ρωτήθηκε λίγο πριν το τέλος της ζωής της, τι θεωρεί το πιο σημαντικό πράγμα, ή κατόρθωμα απάντησε ότι :Κατάφερα να μην σπαταλήσω τον χρόνο μου και να αισθανθώ βαθιά κάθε στιγμή του.
Αλλά, κάτι ανάλογο δεν είχε πει και ο Stephen Hawking; :
« Έζησα μια εκπληκτική ζωή πάνω σε τούτο τον πλανήτη και ταυτόχρονα ταξίδεψα σε ολόκληρο το σύμπαν χρησιμοποιώντας το μυαλό μου και τους νόμους της φυσικής.
Έφτασα στα απώτατα άκρα του γαλαξία μας, μπήκα στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας κι έφτασα μέχρι τις απαρχές του χρόνου. Στη Γη βίωσα τα καλά και τα άσχημα, την ταραχή και τη γαλήνη, την επιτυχία και τον πόνο. Υπήρξα πλούσιος και φτωχός, αρτιμελής και ανάπηρος.
Με επαίνεσαν και με κατέκριναν, όμως ποτέ δε με αγνόησαν. Μέσα από τη δουλειά μου, προσπάθησα να συμβάλω στην κατανόησή μας για το σύμπαν, και νομίζω πως κάτι κατάφερα. Θα ήθελα όμως να πω αυτό : ακόμα και το αχανές σύμπαν, θα ήταν άδειο δίχως τους ανθρώπους που αγαπώ…»
Ώπα, λέω! Αν αυτό που μας λέει ο Hawking, ισχύει, τότε η κυρά Τανάκα δεν θα πρέπει να βίωσε μια αφόρητη ζωή;
Τι σημαίνει έζησα 119 χρόνια όταν έπρεπε να θάψει ότι είχε και δεν είχε;
Τι γίνεται δηλαδή, όταν βλέπεις να χάνονται μπροστά σου όσα αγάπησες;
Τι συμβαίνει όταν χάνονται ένα προς ένα όλα τα πρόσωπα που συνδέθηκαν με την ζωή σου, όλα τα πρόσωπα που έδωσαν περιεχόμενο σε αυτήν; Συνεχίζει τότε μια τέτοια μακρά ζωή να παραμένει ευλογία; Ή μήπως είναι ένα αργό ταξίδι οδύνης που δεν λέει να φτάσει στο τέλος του;
Γιατί, δεν είσαι αγρίμι… Άνθρωπος είσαι, έχεις ανάγκη τους άλλους για να ετεροφωτίσουν τη ζωή σου και να μοιραστείτε την γεύση της
Παράλληλα όμως, δεν μπορείς να είσαι και με βοηθητικές για πάντα.
Θεωρητικά θα πρέπει να σου είναι αρκετός ο ίδιος σου ο εαυτός, για να νιώθεις το μεγαλείο της ζωής και να επιθυμείς περισσότερο χρόνο ανεξάρτητα από τις απώλειες γύρω σου;
Καταλαβαίνεις την αντίφαση των λόγων μου και το κενό που κάπως πρέπει να γεφυρωθεί.
.
Από τη μια έχεις την θλίψη της απώλειας σε μια ζωή που παρατείνεται πέρα από τις ζωές των συνοδοιπόρων σου, αλλά από την άλλη η λαχτάρα του δρόμου και των θαυμάτων της επομένης στροφής, είναι αναντικατάστατη.
Πάνω σε αυτά (και γκουγκλάροντας διάφορα για να μπορέσω να συνεχίσω τη σκέψη μου) πέφτω σε μια φράση που περιέχεται σε παραίνεση του Μάρκου Αυρήλιου, προς τον ανιψιό του Λουκιο:
«Omnia, Lucius, aliena sunt.
Tempus tantum nostrum est.»
Τα πάντα, Λούκιε, μας είναι ξένα (τίποτα δεν μας ανήκει).
Μόνο ο χρόνος μας, είναι δικός μας.»
Η απλή και – κοινότυπη – φράση, που μοιάζει βγαλμένη από σχολικό λεύκωμα του μεσοπολέμου, μου έδεσε τα πάντα γλυκά.
Δεν υπάρχει άλλη περιουσία, πάρεξ ο χρόνος.
Δεν είναι η δόξα, δεν είναι τα λεφτά.
Δεν είναι ούτε καν τα σπουδαία αποκτήματα και τα μεγάλα κατορθώματα. Δεν μας ανήκουν.
Άλλωστε τίποτα από αυτά δεν είναι διαρκές και αντικειμενικό. Ο δικός σου θρίαμβος, μπορεί να είναι μια κλεμμένη ευτυχία.
Και η δική σου επιτυχία, μπορεί να στέκεται στην θλίψη άλλου.
Αυτό που είναι ανεξάρτητο των άλλων, ρέει κατά την βούλησή σου και αξιοποιείται κατά τις επιθυμίες σου, είναι ο χρόνος σου.
Προσοχή, όχι ο χρόνος, γενικά και αόριστα. Ο δικός σου χρόνος.
Το τι κάνουμε με τον χρόνο μας, το πως νιώθουμε με αυτόν, αν τελικά τον βιώσουμε ως λίγο ή αρκετό ή παραπάνω από όσα θα θέλαμε, αυτό είναι μια προσωπική επιλογή, που τελικά θα γίνει και η ατομική μας διαδρομή.
Αλλά το μόνο που έχουμε κατάδικό μας, είναι μόνο ο χρόνος μας
Και έρχομαι να καταλήξω στο περίφημο Δελφικό παράγγελμα:
Χρόνου Φείδου.
Μη σπαταλάς την περιουσία σου σαν τον άσωτο υιό.
Αυτή είναι, δεν έχει άλλη.
Κάντη να μετρήσει. Κάντη να καρπίσει.
Ευχόμενος ένα συναρπαστικό 2023, σε φιλώ, άγνωστέ μου αναγνώστη!
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
