ΤΟΥ ΦΑΝΗ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΥ
Τα στοιχεία που δημοσιεύει σήμερα ο «Νεολόγος» των Πατρών, για την έλλειψη εργατικών χεριών στον πρωτογενή τομέα της Δυτικής Ελλάδας, είναι εντυπωσιακά. Από την καταγραφή αναγκών που έκανε η Περιφέρεια Δυτική Ελλάδας, προκύπτει ότι οι αγρότες της Αχαΐας, της Ηλείας και της Αιτωλοακαρνανίας, χρειάζονται είκοσι χιλιάδες εργάτες γης!
Την ίδια ώρα, η Δυτική Ελλάδα καταγράφεται ως μία από τις Περιφέρειες της χώρας με τον μεγαλύτερο αριθμό ανέργων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που ανακοινώθηκαν στις 15 Σεπτεμβρίου, η ανεργία το β’ τρίμηνο του 2022 στην Δυτική Ελλάδα ήταν στο 14,1%, ενώ ο εθνικός μέσος όρος της ανεργίας ήταν στο 12,4%.
Βέβαια, το φαινόμενο της έλλειψης εργατικών χεριών δεν είναι τοπικό. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει σε όλη τη χώρα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας η ελληνική οικονομία μεσοπρόθεσμα θα χρειαστεί 200.000 επιπλέον εργαζομένους στη γεωργία και στις ιχθυοκαλλιέργειες, 150.000 στη μακροχρόνια φροντίδα, 50.000 στον τουρισμό και εκατοντάδες χιλιάδες απασχολούμενους στις κατασκευές.
Τι συμβαίνει λοιπόν, και από τη μία έχουμε διψήφιο ποσοστό ανεργίας, η οποία στους νέους εκτινάσσεται στο 30% στις ηλικίες έως 35 ετών, και από την άλλη οι παραγωγοί εκλιπαρούν την κεντρική εξουσία και την αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού, να κάνουν κάτι για να έρθουν εργάτες να μαζέψουν τη συγκομιδή;
Σίγουρα, η απάντηση του παραπάνω ερωτήματος δεν είναι εύκολη υπόθεση, μιας και το φαινόμενο είναι πολυπαραγοντικό.
Ο βασικός λόγος που καταγράφεται έλλειμμα στα εργατικά χέρια, αποτελεί το γεγονός ότι οι αλλοδαποί εργάτες γης εγκαταλείψαν την Ελλάδα, για χώρες της δυτικής Ευρώπης όπου εκεί βρίσκουν μεγαλύτερα μεροκάματα, πολύ καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και έχουν προοπτικές πιο γρήγορης ενσωμάτωσής τους στις εκεί κοινωνίες.
Όσο για την αντικατάστασή τους με νέους εργάτες από τρίτες χώρες, η διαδικασία αποδεικνύεται στην πράξη δαιδαλώδης και αργόσυρτη, παρά τις διακρατικές συμφωνίες που έχει κάνει η Ελλάδα με κάποιες χώρες.
Υπό αυτές τις συνθήκες η κριτική στο δημόσιο λόγο, εστιάζεται στους νέους Έλληνες οι οποίοι «δεν πάνε να δουλέψουν», ωστόσο αυτή είναι η μισή αλήθεια. Όπως συμβαίνει και σε άλλες δυτικού τύπου κοινωνίες, όπου υπάρχει μπόλικο εργατικό δυναμικό από τις τάξεις των μεταναστών, έτσι και στην χώρα μας, από την δεκαετία του 1990 όπου ήλθαν οι κάτοικοι της ανατολικής Ευρώπης, δουλειές όπως οι αγροτικές, της καθαριότητας, της φροντίδας ηλικιωμένων, όπως και οι κατασκευαστικές, άρχισαν να θεωρούνται «δεύτερης κατηγορίας» και αποκλειστικές των μεταναστών.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Πλέον οι νέοι ζητούν, μάλλον απαιτούν, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, καλούς μισθούς και ασφάλιση. Μόνον έτσι, θα δεχθούν οι περισσότεροι να πάνε για δουλειά, πόσο μάλλον όταν αυτή αφορά μια σκληρή εργασία, όπως είναι η αγροτική.
Και αυτό είναι ένα μήνυμα που θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους και οι παραγωγοί – εργοδότες.
Πάντως, το συμπέρασμα από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, είναι ότι η παρουσία των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία. Είναι επιβεβλημένη, δεδομένου ότι αυτοί έχουν συμβάλει σημαντικά από την δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα στην ανάπτυξη της χώρας και στη διάσωση των ασφαλιστικών ταμείων.
Πόσο μάλλον τώρα, που ελληνική κοινωνία αρχίζει να έρχεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες του ήδη γνωστού προβλήματος της γήρανσης του πληθυσμού, όπου οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: Τη δεκαετία του 2030 θα πέσει κάτω από τα 10 εκατομμύρια πληθυσμού και θα γίνει η πιο γερασμένη χώρα στην Ευρώπη, ξεπερνώντας την Ιταλία.
Δεδομένης λοιπόν, της γήρανσης του πληθυσμού της Ελλάδας κάθε ένα άτομο που φεύγει από τη χώρα του και έρχεται για δουλειά εδώ, βοηθά στην αύξηση της ανάπτυξης, της ενίσχυσης του ασφαλιστικού και της δημογραφικής ανάκαμψης. Και για να έρθουν μετανάστες που ζητούν μια καλύτερη ζωή, η χώρα υποδοχής πρέπει να τους παρέχει κάτι τέτοιο, με αξιοπρεπείς μισθούς και ασφάλιση και πολιτικές ενσωμάτωσής τους στην κοινωνία.
Για αυτό και απαιτείται μια αποτελεσματική πολιτική ανθρωπίνου κεφαλαίου που θα αφορά και τη μεταναστευτική πολιτική, τώρα πριν να είναι αργά.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
