Του Δημήτρη Τουλιάτου
Να που ξεπροβάλει το καλοκαίρι και πάλι.
Που στην Ελλάδα δεν είναι εποχή, αλλά κατάσταση!
Γιατί δεν αλλάζουν απλώς οι σελίδες στο ημερολόγιο.
Επανατοποθετείται η πραγματικότητα.
Αλλάζει η ώρα, αλλάζουν τα ρούχα, αλλάζουν τα στέκια.
Στην πραγματικότητα αλλάζουν και οι ρυθμοί.
Το κλίμα της μεσογείου, πάντα το επέβαλε αυτό.
Πόσο μάλλον τώρα, που το κλίμα μας διολισθαίνει προς μια πιο αφρικανική κατάσταση.
Όλα λοιπόν αλλάζουν;
Ναι, ακόμα και αν μένουν σταθερά και αμετακίνητα πράγματα, όπως οι υποχρεώσεις, οι δουλειές, τα βάρη.
Αλλάζει εντός μου ο ρυθμός του κόσμου, για να παραφράσουμε τον Βιζυηνό.
Αλλά, μπορεί πράγματι το καλοκαίρι να εισχωρήσει στην Πάτρα;
Να αλλάξει το ρυθμό και τη νόρμα λειτουργίας της και να επιτρέψει στο καλοκαίρι να εδραιώσει την επικράτειά του;
Κατηγορηματικά, όχι.
Η Πάτρα είναι μια πόλη που δεν αγαπά το καλοκαίρι.
Στην πραγματικότητα είναι μια πόλη που δεν αγαπά πολλά πράγματα, αλλά αυτό θα μας απασχολήσει σε επόμενο μάθημα.
Όχι ότι άλλες πόλεις στην Ελλάδα αγαπούν το καλοκαίρι και του επιτρέπουν να δείξει την δύναμη και το κλέος του.
Αλλά, στην Πάτρα ειδικά το θέμα πολλαπλασιάζεται.
Μα, θα μου πεις, υπάρχει το Ρίο και τα Βραχνέικα! Και παραπέρα, θαυμάσιες παραλίες!
Που σε κάθε περίπτωση, Πάτρα είναι.
Χωρίς να θέλω να τα υποτιμήσω, μιλώ για την πόλη και κυρίως τις γειτονιές γύρω από το κέντρο.
Γιατί στο κέντρο, μας σώζουν ακόμα οι ωραίες στοές, που δημιουργούν φιλόξενα σκιερά μονοπάτια. Διαδρομές που επιτρέπουν σε ένα απαλό ρεύμα να κυκλοφορεί, γλυκαίνοντας την κατάσταση.
Όσο μπορεί δηλαδή να γλυκάνει μια άναρχη κατάσταση που επικρατεί πάνω στο οδόστρωμα. Πυρωμένα οχήματα, ατάκτως ειρημένα σε διπλή και τριπλή σειρά, με εκατομμύρια μηχανάκια.
Ερήμη, που λέμε και στα μέρη μας.
Παλιά οι διάδρομοι αυτοί οδηγούσαν σε ωραία και φιλόξενα ανοίγματα, τις πλατείες μας.
Ανοίγματα που ξεπατώσαμε, όπως την Πλ Β. Γεωργίου, ή παρατήσαμε, όπως την Πλ. Όλγας.
Ανοίγματα όπως η Αγ. Νικολάου με τη απόληξή της, τον μόλο, που εμείς απαξιώσαμε με θαυμαστό ζήλο.
Ανίκανοι να καταλάβουμε ότι ο δημόσιος χώρος είναι ύψιστο αγαθό.
Αδιάφοροι για την τύχη και την εικόνα του αστικού εξοπλισμού.
Παραπαίοντας ανάμεσα στον ενδοτισμό, του «πάρτα όλα αφέντη» και του δεν κουνιέται φύλλο.
Και αν βγούμε λίγο πάρα έξω, στις γειτονιές, το τοπίο παραμένει, άνυδρο, αφιλόξενο και απειλητικό.
Έχω την γνώμη ότι όλη η Πάτρα χρειάζεται μια βίαιη επαναφορά στο παρελθόν.
Συζητούμε 30 χρόνια μια αντιδρόμηση.
Μιλάμε για άλλα τόσα για 3-4 πεζοδρόμους.
Προσπαθούμε να ξαναδούμε την θάλασσα εδώ και μισό αιώνα.
Και όλα είναι δύσκολα.
Όλα είναι ανέφικτα.
Όλα;
Όχι. Υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, που επιβεβαιώνουν όσα λέω.
Μικρός θυμάμαι την Πλαζ να λειτουργεί για όλη την πόλη.
Να είναι μια πολύ καλή επιλογή για όλους μας, ντόπιους και ξένους.
Χρειάστηκε να περάσουν 50 χρόνια για να επανέλθει από την τωρινή δημοτική αρχή, η Πλαζ στο 50-60% της τότε λειτουργίας της.
Δικαιολογίες πολλές! Αλλά η πραγματικότητα, παραμένει.
Ίσως φταίνε οι κοντινές αποδράσεις που δεν φροντίζουμε.
Να, αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα.
Ότι όλο να φεύγουμε από την πόλη θέλουμε. Να φεύγουμε για την Καλόγρια, για την Κυλλήνη, για το Ιόνιο.
Αλλά να φεύγουμε και για την Αθήνα, την υπόλοιπη Ελλάδα, την Ιταλία.
Ίσως αυτή η ευκολία μετάβασης, να μας αποτρέπει από το να «επενδύσουμε» στη ρίζα μας.
Ίσως τα χώματα να μην επιτρέπουν βαθύ ριζικό σύστημα.
Πολλά τα ίσως, λίγες οι απαντήσεις.
Τώρα που τα ξαναδιαβάζω, μπορεί και να υπερβάλλω λίγο.
Μπορεί αν θυμηθώ απογεύματα στο Πολύεδρο, βόλτες στην Πεταλούδα και τον Αι Νικόλα, ουζάκια στον Καστελόκαμπο και στο κάστρο.
Υπάρχουν και αυτά και πολλά, πολλά άλλα.
Αλλά, φίλε μου, όλα τούτα, και όσα άλλα ξεχνώ, είναι στιγμές. Είναι μικρές ανάσες.
Είναι διαλείμματα, ανάμεσα στη σκληρή πραγματικότητα.
Πρέπει να τα κάνουμε μεγαλύτερα.
Πρέπει αυτές οι νησίδες ποιότητας που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, να γίνουν μεγαλύτερες.
Να ενωθούν, να κυριαρχήσουν.
Εύκολο;
Προφανώς όχι.
Αναγκαίο;
Όσο τίποτε άλλο πια.
Πολλά έργα είναι σε εξέλιξη, όπως παρατηρώ.
Μακάρι να γίνουν ακόμα περισσότερα, ακόμα καλύτερα.
Μακάρι να ανακτήσει η πόλη μας το δικαίωμα να απολαμβάνει το θέρος.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*
