Μου τα θύμισε ένας φίλος, προχθές, από τα νεανικά μου χρόνια στην Αθήνα. Και ήλθαν ξαφνικά μπροστά μου εικόνες από τον περίπατο δίπλα από την Ακρόπολη, κάποιο χειμωνιάτικο βραδινό, αρχές του 1970. Ενδυμασία: Άρβυλα από τον Αρμένη στο Γιουσουρούμ, παντελόνι και λοιπά από τον Ναούμ στο υπόγειο της Σταδίου και ναυτικό τζάκετ με διπλό γιακά από την αμερικάνικη αγορά στην Αθηνάς. Εργαζόμενος φοιτητής και τα βράδια με την παρέα μας θα βρισκόμαστε στις μπουάτ της Πλάκας ή στα ταβερνάκια όπως του Φάβα στου Φιλοπάππου, του Δαμίγου στην Κυδαθηναίων, του Καραβίτη στο Παγκράτι ή του φίλου μας Αποστόλη στην Καισαριανή που συχνά φθάναμε ποδαράτο.
Εκείνα τα χρόνια είχα φίλο το Γιώργο Ζωγράφο, από τους σπουδαιότερους εκφραστές του Νέου Κύματος. Έτσι συχνά βρισκόμουν στην μπουάτ «Χρυσό Κλειδί» που απολάμβανα μουσικές βραδιές και απαγγελίες, καθισμένος σε ψάθινες καρέκλες ή σε πάγκους καλυμμένους υφαντά, με το φως των κεριών, στο στενάχωρο ισόγειο ενός παλιού Πλακιώτικου σπιτιού. Συχνά ο δρόμος μου ήταν μπροστά από το Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη, στη Βύρωνος και την Τριπόδων για να συναντήσω τη Λυσίου και μετά τα διάσημα σκαλιά της Μνησικλέους να συναντήσω το στενάκι της Θόλου που στο τέρμα της στην οδό Πανός ήταν η μπουάτ.
Απομεινάρια άλλων εποχών
Εκείνο τα βράδυ με τον φίλο μου ακολουθήσαμε άλλο δρομολόγιο που το συνηθίζαμε την άνοιξη. Έτσι ανηφορίσαμε την Διονυσίου Αεροπαγίτου και μετά το Ωδείο, Ηρώδου του Αττικού, στρίψαμε δεξιά στην οδό Θεωρίας, έχοντας στα δεξιά μας τα Προπύλαια του Παρθενώνα, βαδίζοντας στον αρχαίο δρόμο που ο σπουδαίος Αρχιτέκτονας Πικιώνης, αναμόρφωσε με τις εξαιρετικές παρεμβάσεις του. Στα αριστερά μας ο λόφος του Αρείου Πάγου που συχνά, όταν πηγαίναμε εκδρομή με το Δημοτικό Σχολείο, ανεβαίναμε με δυσκολία τα λαξευμένα στον βράχο σκαλιά. Γύρω μας παντού απομεινάρια όλων των ιστορικών περιόδων και σπαράγματα του αρχαίου κλέους της Αθήνας…
Η οδός Πανός αρχίζει από την οδό Θεωρίας στους πρόποδες του Ιερού Βράχου και τερματίζει στην Ρωμαϊκή Αγορά και όπως στρίψαμε κατηφορίζοντας τα στενά σκαλάκια βρεθήκαμε στην γωνία Θόλου και Πανός, μπροστά από την μπουάτ «Χρυσό κλειδί».
Ο Ζωγράφος της σχολής του Καρόλου Κουν
Ο Ζωγράφος ήταν ένας αγνός καλός φίλος και μέσα στο μισοσκόταδο με την παρέα ενός πιάνου, με την σπαρακτική φωνή του, μας ένωνε σε μια παρέα που τον συνοδεύαμε στον «Ιρλανδό και τον Ιουδαίο», «τ’ όμορφο νησί», «τ’ όνειρό μου πέθανε» και αγκαλιαζόμαστε με το Βερμούτ στο χέρι και τον καπνό από τα Καρέλια, να θολώνει τους πέτρινους τοίχους και τις σχισμάδες από το παλιό ξύλινο ταβάνι.
“Τον ήλιο είχες αγκαλιά βασιλικό στο χέρι
και προς το μέρος της καρδιάς κάτασπρο περιστέρι…
Και συνέχιζε με τους «Νεκροθάπται» του Μποστ, «ο Ροβινσών στην Μύκονο» του Γκάτσου και «Μπολιβαρ κράζω το όνομά σου» του Εγγονόπουλου..
Με δική του προτροπή κι επιθυμία, αποστήθισα τους «Μοιραίους» του Βάρναλη και όταν μου το ζητούσε το απήγγειλα με φώτα χαμηλωμένα και πόρτες κλειστές. Σε μικρά χαρτάκια διαβάζαμε ποίηση κι εκείνα τα μυσταγωγικά βράδια, έμαθα τον Ρίτσο, τον Σεφέρη, τον Ελύτη και τον Γιάννη Σκαρίμπα με τη «Κυρά μου την τρελλή».
Ο Ζωγράφος ήταν απόφοιτος της σχολής θεάτρου του Καρόλου Κουν, έπαιξε σε θιάσους του Κουν, του Μυράτ, του Αλέξη Σολωμού, του Μάνου Κατράκη. Το καλοκαίρι του 1962 συμμετείχε στην παράσταση «Οδό Ονείρων» του Χατζηδάκη που τραγούδησε τις «Αδελφές Τατά» και το «Αερικό». Και μετά βρέθηκε στις μπουάτ της Πλάκας. Μετά την επιβολή της Δικτατορίας, το Δεύτερο Αστυνομικό τμήμα της οδού Βύρωνος του έκλεισε την μπουάτ για δέκα ημέρες και μετά έβγαλε διάταξη που του απαγόρευσε να τραγουδάει στην Πλάκα. Απογοητευμένος το 1970 έφυγε για το Λονδίνο και όταν γύρισε άνοιξε το «Χρυσό κλειδί», ήταν η εποχή που γνωριστήκαμε. Αλλά και πάλι τις αργές ώρες ξέφευγε με Θεοδωράκη κι έτσι τον χάναμε για μερικές ημέρες αλλά όλοι γνωρίζαμε για την φιλοξενία του στο δεύτερο Αστυνομικό τμήμα της οδού Βύρωνος.
Ο κόσμος μας ήταν η Πλάκα
Εκείνα τα χρόνια ο κόσμος μας ήταν η Πλάκα, οι γειτονιές γύρω από την Ακρόπολη , η πολιτιστική επιμόρφωση με θέατρα και μπουάτ αλλά και οι συνάξεις με συζητήσεις ποικίλου περιεχομένου.
Τις Κυριακές από νωρίς, πιάναμε στασίδι στην καφετέρια «Ερμιόνη» πίσω από τον Άη Δημήτρη τον Λουμπαρδιάρη, με θέα τον Παρθενώνα και φτιάχναμε μόνοι μας τον ζεστό νεσκαφέ χτυπώντας στην κούπα με το κουτάλι τον καφέ με την ζάχαρη μέχρι να γίνει κρέμα και αν το χρηματοδοτικό πρόγραμμα επέτρεπε μοιραζόμαστε μια νουγκατίνα ή μια σεράνο.
Και μετά από νωρίς τραπέζι και βερμούτ, στην «Μέκκα» ή απέναντι στις «Καρυάτιδες», τις πρώτες ιστορικές «ντισκοτέκ», Φλέσσα και Λυσίου γωνία στην Πλάκα.
Από το πακέτο –κασετίνα «Καρέλια» το τσιγάρο και με την πρώτη ρουφηξιά, έβγαινε παχύς και ευχαριστημένος ο καπνός και ταξίδευε στην αίθουσα μαζί με τους ήχους από το «Sound of Silence» των Simon & Garfunkel, που μας παρότρυνε να χορέψουμε, να αγκαλιαστούμε, να σιγοτραγουδήσουμε και να κλείσουμε τα μάτια, μέχρι να ακούσουμε το «mamy blue» που το χορεύαμε δύο και τρείς φορές κάθε βράδυ και είμαστε μόλις δεκαοχτώ χρονών…
Αυτά που έγραψα ίσως να μην έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως πολλοί από τους αναγνώστες της γενιάς μου, σίγουρα έχουν ζήσει τέτοιες στιγμές, μια άλλης εποχής, με τους δικούς της κώδικες, που έφυγαν ανεπιστρεπτί…
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Νεολόγος» των Πατρών
