ΤΟΥ ΦΑΝΗ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΥ
Τις τελευταίες ημέρες με αφορμή το έκτακτο επίδομα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για αγορές τροφίμων, στη δημόσια σφαίρα επανήλθε η συζήτηση για τη σκοπιμότητα των επιδομάτων. Η συζήτηση αυτή, βέβαια, δεν γίνεται μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον δυτικό κόσμο και οι δυο βασικές θέσεις που έχουν διαμορφωθεί επί του θέματος είναι αντικρουόμενες μεταξύ τους.
Από τη μία υπάρχουν οι θιασώτες της ελεύθερης αγοράς, οι οποίοι είναι υπέρμαχοι της άποψης ότι τα επιδόματα «εθίζουν» τους δικαιούχους με αποτέλεσμα αυτοί να μην προσπαθούν να καλυτερεύσουν τη ζωή τους, επαναπαυόμενοι στο «δωρεάν χρήμα» που τους δίνει το κράτος, μέσω της φορολόγησης.
Από την άλλη, υπάρχουν αυτοί που θεωρούν ότι είναι υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για τους οικονομικά αδύναμους πολίτες, για μια σειρά δικαιώματα όπως είναι η στέγαση, η σίτιση και η θέρμανση, αλλά και η υποστήριξη στη δημιουργία οικογένειας.
Στην Ελλάδα, βέβαια, η συζήτηση αυτή παίρνει και άλλες διαστάσεις, εξαιτίας της έντονης φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας, οι οποίες παρά τα δέκα και, χρόνια της σκληρής λιτότητας και των μνημονίων, ακόμη βασιλεύουν, με αποτέλεσμα να αποτελεί αμφισβητούμενο εάν πράγματι τα χρήματα των επιδομάτων διοχετεύονται σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη ή μοιράζονται ανάμεσα σε πολίτες που μπορούν να επιβιώσουν και χωρίς αυτά.
Σε αυτό το πλαίσιο η παρούσα κυβέρνηση έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει μια σειρά από επιδόματα. Αρχής γεννωμένης από τις καραντίνες που έδωσε αποζημιώσεις σε όσους δεν επιτρεπόταν να πάνε για δουλειά εξαιτίας της καραντίνας, και τώρα με την ενεργειακή κρίση, η πολιτική αυτή συνεχίστηκε με τα επιδόματα για το ρεύμα, τα καύσιμα και τώρα για τις αγορές φαγητού.
Βέβαια, είναι και άλλα επιδόματα που λαμβάνουν οι δικαιούχοι τα οποία ωστόσο δεν είναι οριζόντια ή δίνονταν από πριν.
Σε κάθε περίπτωση, τα επιδόματα αποτελούν ένα «σωσίβιο» επιβίωσης για όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη, έστω και εάν τα καρπώνονται και άνθρωποι που δεν τα έχουν ανάγκη. Το βέβαιο είναι ότι οι κυβερνήσεις και τα αντιπολιτευόμενα κόμματα είναι υπέρ της χορήγησης επιδομάτων, όπως έχει δείξει η πολιτική πρακτική.
Μάλιστα δεν είναι και λίγες οι φορές, που η αντιπολίτευση, φωνάζει στην κυβέρνηση «δώσε και άλλα».
Όπως και να έχει πάντως η χορήγηση επιδομάτων ή τέλος πάντων παροχών, όπως έχει δείξει η εμπειρία, δεν εγγυάται την επανεκλογή της εκάστοτε κυβέρνησης. Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά στην νεώτερη πολιτική ιστορία της Ελλάδας.
Το πιο πρόσφατο, η 13η σύνταξη 13η σύνταξη που είχε δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ τον Μάιο του 2019 λίγο πριν τις ευρωεκλογές τις οποίες και… έχασε.
Τότε τη σχετική τροπολογία είχε υπερψηφίσει και η ΝΔ, ωστόσο ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος μάλιστα μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές μιλώντας στην Πάτρα είχε πει ότι ένας συνταξιούχος του τον έπιασε και του είπε ότι: «Εσένα πρέπει να ευχαριστούμε για τη 13η σύνταξη, όχι τον Τσίπρα, γιατί αν δεν είχες τόσο μεγάλο προβάδισμα δεν θα την έδινε για να μειώσει τη διαφορά».
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα το περίφημο «πακέτο Σημίτη» το οποίο εξαγγέλθηκε το 2003 ύψους 2,36 δισ. ευρώ με μέτρα για την ενίσχυση των εισοδημάτων των δημοσίων υπαλλήλων, των συνταξιούχων, των ανέργων, των οικογενειών των ποίων τα παιδιά σπουδάζουν στην επαρχία κτλ. Το «πακέτο Σημίτη» ήρθε ως απάντηση στην επικείμενη άνοδο της ΝΔ και του Κώστα Καραμανλή στην εξουσία, αλλά δεν έφερε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ο Κώστας Σημίτης παρέδωσε την προεδρία του ΠΑΣΟΚ στον Γιώργο Παπανδρέου, και ο Κώστας Καραμανλής εξελέγη το 2004 πρωθυπουργός.
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
