Του Κωνσταντίνου Ζησιμόπουλου
Διανύοντας ήδη τη θερινή περίοδο με τις εξορμήσεις σε παραλίες και τουριστικά θέρετρα, ερχόμαστε κάθε χρόνο ως κοινωνία αντιμέτωποι με το θλιβερό φαινόμενο των πνιγμών. Ως χώρα κάθε χρόνο καταρρίπτουμε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σε ότι αφορά τα περιστατικά πνιγμού σε θάλασσα και πισίνες. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ετησίως αναφέρονται περί τα 350 – 400 περιστατικά πνιγμών, με την αναλογία ανδρών : γυναικών να είναι 3:1. Πολλά από τα περιστατικά πνιγμού αφορούν ανήλικα παιδιά. Ήδη από τις αρχές του χρόνου έως σήμερα έχουν καταγραφεί αρκετά περιστατικά, μερικά εξ’ αυτών στη Δυτική Ελλάδα.
Ανάμεσα στα κύρια αίτια του πνιγμού συγκαταλέγονται τα εξής:
• Η επηρεασμένη ή η χαμηλή κολυμβητική ικανότητα των λουόμενων. Σε μία χώρα η οποία περικλείεται από θάλασσα, μεγάλο ποσοστό ανθρώπων – που μπορεί να ξεπερνά και το 60% – δεν γνωρίζουν να κολυμπούν σωστά.
• Η υπερεκτίμηση των κολυμβητικών ικανοτήτων
• Η λήψη γεύματος ή αλκοόλ πριν από την κολύμβηση που επηρεάζουν την κολυμβητική ικανότητα, εγκυμονώντας τον κίνδυνο εισρόφησης.
• Ναυτικά ατυχήματα & δυστυχήματα
• Καταδυτικά ατυχήματα
• Η πλημμελής παρακολούθηση παιδιών που παίζουν κοντά στη θάλασσα ή σε πισίνες.
• Η κόπωση, η εξάντληση ή η αδυναμία κολύμβησης λόγω μυϊκών συσπάσεων (κράμπες)
• Παθολογικές καταστάσεις οι οποίες μπορεί να επισυμβούν κατά τη διάρκεια της κολύμβησης, όπως επιληπτική κρίση, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο κ.α.
• Η άγνοια ή η μη τήρηση των προβλεπόμενων μέτρων ασφαλείας
• Η απουσία ναυαγοσώστη και ναυαγοσωστικών μέσων
• Επικίνδυνα παιχνίδια μέσα στο νερό και βουτιές από ύψος, ιδιαίτερα σε άγνωστα ύδατα
Περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις θανάτων από πνιγμό θα είχαν αποφευχθεί εάν εξασφαλίζονταν οι παραπάνω προϋποθέσεις και εάν ξεκινούσε άμεσα στον τόπο του συμβάντος η παροχή Ά Βοηθειών.
Τίθεται, συνεπώς, επί τάπητος το σημαντικό ζήτημα της γνώσης παροχής Πρώτων Βοηθειών, που δεν είναι τίποτε άλλο από την παροχή άμεσης φροντίδας ή θεραπείας σε κάποιον που τραυματίστηκε, αρρώστησε ξαφνικά ή ήρθε αντιμέτωπος με μία κατάσταση επικίνδυνη για την αρτιμέλειά του ή και την ίδια τη ζωή του.
Είναι κεφαλαιώδους σημασίας ζήτημα η έναρξη παροχής ‘Α Βοηθειών να γίνεται άμεσα στον τόπο του συμβάντος, με διατήρηση της ψυχραιμίας και ακολουθώντας τα πρωτόκολλα που προβλέπονται σε κάθε επείγουσα κατάσταση. Όσο νωρίτερα γίνει η έναρξη παροχής της βοήθειας, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιβίωσης του ανθρώπου όταν έρχεται αντιμέτωπος με θανατηφόρο κατάσταση.
Πρωτόκολλα υπάρχουν δημοσιευμένα από πλήθος φορέων, όπως ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, η Ευρωπαϊκή Εταιρία Αναζωογόνησης, η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία κ.α.. Ωστόσο, προκειμένου να γίνει εφαρμογή των πρωτοκόλλων από έναν πολίτη θα πρέπει να έχει προηγηθεί εκπαίδευσή του και πιστοποίηση της γνώσης του αντικειμένου.
Δυστυχώς, ως χώρα κατέχουμε μία ακόμη θλιβερή πρωτιά. Μικρό ποσοστό πολιτών – συγκριτικά με άλλες χώρες – γνωρίζουν να παρέχουν ουσιαστικές πρώτες βοήθειες. Μπορεί να έχουν παρακολουθήσει ημερίδες, ενημερώσεις, σεμινάρια Ά Βοηθειών, αλλά αυτό από μόνο του δεν τους καθιστά αυτομάτως και κατόχους της συγκεκριμένης δεξιότητας.
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, τα προηγούμενα χρόνια έχει συμβάλει ουσιαστικά και σε μέγιστο βαθμό στην ανάδειξη της αναγκαιότητας αυτής, συμμετέχοντας και υποστηρίζοντας δράσεις και ημερίδες που απευθύνονται στο γενικό πληθυσμό. Περαιτέρω βήματα θα πρέπει να γίνουν εφ’ εξής, προκειμένου η πλειονότητα των πολιτών να μπορούν να παρέχουν ουσιαστικές πρώτες βοήθειες. Μεταξύ αυτών σημαντικές παρεμβάσεις αφορούν:
• Τη διαρκή ενημέρωση πολιτών και φορέων (δημόσιων και ιδιωτικών)
• Τη δωρεάν κατάρτιση και πιστοποίηση μέσω εξετάσεων της γνώσης παροχής πρώτων βοηθειών. Η κατάρτιση και πιστοποίηση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά χρονικά διαστήματα για να επικαιροποιείται η γνώση
• Την εφαρμογή κινήτρων (π.χ. μοριοδότηση) για την απόκτηση της δεξιότητας
• Τη συνεργασία με την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση για διαρκή παρουσίαση σεμιναρίων και όχι απλά ενημέρωσης
• Εκπαίδευση στη Βασική υποστήριξη της ζωής (BLS), την Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (CPR) και τη χρήση απινιδωτή
• Την διασύνδεση με το ΕΚΑΒ και το εκπαιδευτικό έργο που παρέχει. Το ΕΚΑΒ Δυτικής Ελλάδος διαθέτει έμπειρο, εξειδικευμένο και πρόθυμο προσωπικό το οποίο έχει ανταποκριθεί σε κάθε πρόσκληση για εκπαίδευση. Σημαντικός αρωγός στον τομέα αυτό είναι η Διευθύντρια του ΕΚΑΒ κυρία Αγγελική Κανελλοπούλου.
• Ενίσχυση με υλικοτεχνική υποδομή των φορέων μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΙΕΚ) που διαθέτουν τμήματα διασωστών – πληρωμάτων ασθενοφόρου, για την καλύτερη εκπαίδευση και κατάρτιση, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας
• Ενίσχυση του εθελοντισμού για εκπαίδευση στις Πρώτες Βοήθειες σε κάθε πεδίο κοινωνικής δράσης
• Περαιτέρω ενίσχυση των παραλιών με ναυαγοσώστες
Σε μία κοινωνία πολιτισμένη, η ικανότητα και η δυνατότητα της παροχής βοήθειας στο συνάνθρωπό μας , όταν αυτός κινδυνεύει, είναι δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση όλων μας..
*Ο κ Ζησιμόπουλος είναι Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος (Π.Ε. Αχαΐας), κάτοχος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών και Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών
