Στον απόηχο του «εορτασμού» της παγκόσμιας ημέρας κατά του καπνίσματος και των σοκαριστικών στοιχείων για όσα προκαλεί το τσιγάρο, ο «Ν» των Πατρών φέρνει στο προσκήνιο επίκαιρη συνέντευξη του προέδρου στον Αντικαπνιστικό Σύλλογο της Πάτρας Κωνσταντίνου Τσαχρέλια.
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του συλλόγου, τα τελευταία χρόνια και μετά την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, η εικόνα των θαμώνων ενός κέντρου εστίασης να βρίσκονται συγκεντρωμένοι έξω από το κατάστημα και να καπνίζουν αποτελεί πλέον μια συνηθισμένη κατάσταση. Μάλιστα, την περίοδο του χειμώνα, οι καπνιστές συνωστίζονται κάτω από τα υπόστεγα και γύρω από σόμπες εξωτερικού χώρου για να κάνουν το τσιγάρο τους ή κάποιο άλλο καπνικό προϊόν. Το γεγονός αυτό, που ισχύει και στα κέντρα εστίασης και αναψυχής της Πάτρας.
«Σίγουρα οι συνθήκες στα καταστήματα εστίασης και αναψυχής είναι πολύ καλύτερες από πριν την θέσπιση του νόμου. Υπάρχει πλέον η δυνατότητα να απολαύσει κάποιος το φαγητό του, το ποτό του ή την μουσική του, σε “ανέφελο” περιβάλλον, πράγμα που παλαιότερα δεν συνέβαινε σχεδόν πουθενά. Είναι αλήθεια ότι όλο και περισσότεροι πολίτες θεωρούν το περιβάλλον εστίασης και αναψυχής ποιοτικότερο δίχως το καπνό. Ο νόμος εφαρμόζεται ευκολότερα όταν τον πιστεύουν οι καταστηματάρχες και σε μικρότερο βαθμό όταν κάποιοι επαγγελματίες, θεωρούν τους απείθαρχους καπνιστές … πηγή εσόδων και αδιαφορούν για την υποβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών τους και για τον κίνδυνο «εξόδων» λόγω προστίμων».
Υπάρχει σχεδιασμός για παρεμβάσεις στο νόμο με στόχο να κλείσουν τα παραθυράκια της νομοθεσίας. Η νέα παρέμβαση θα βοηθήσει;
«Η καπνοβιομηχανία είναι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από την εκάστοτε αντικαπνιστική νομοθεσία και εφαρμόζει πολύ στοχευμένες και επιστημονικές μεθόδους μάρκετινγκ αλλά και πάσης φύσεως πιέσεις, για να προωθηθεί το υπερβολικά κερδοφόρο προϊόν της. Η διαπλοκή του κράτους με την βιομηχανία νικοτίνης είναι συχνό & πολύ διαδεδομένο φαινόμενο, διότι υπάρχουν αμοιβαία οφέλη, λόγω της υψηλής φορολογίας από τη μεριά του κράτους και της υψηλής κερδοφορίας από τη μεριά της βιομηχανίας. Για το λόγο αυτό η αποτελεσματική νομοθεσία συνήθως, καθυστερεί ή δεν εφαρμόζεται. Καμία περαιτέρω βελτίωση του νόμου δεν θα βοηθήσει να γίνουν τα πράγματα καλύτερα, αν δεν γίνονται αποτελεσματικοί έλεγχοι, προκειμένου να εντοπίζονται όσοι τον παραβιάζουν. Οι αρχές που είναι εντεταλμένες για τον έλεγχο και την εφαρμογή του νόμου δεν ασκούν πάντα υπεύθυνα τα καθήκοντά τους. Ίσως σε κάποιες περιπτώσεις, η ατομική εξάρτηση των ελεγκτών από το κάπνισμα, ή άλλοι λόγοι, να μην τους επιτρέπουν να παίξουν το ρόλο τους».
Ποιες χώρες με τη νομοθεσία τους στην πραγματικότητα καθιστούν «ανέφικτο» στις νεότερες γενιές να πλησιάσουν το τσιγάρο; Θεωρείται ότι η χώρα έχει μείνει πίσω στις σχετικές αποφάσεις;
«Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, εφαρμόζουν πολιτική υπερφορολόγησης των προϊόντων καπνού, έτσι ώστε το πακέτο να κοστίζει πχ 20€, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να το πλησιάσει ο νέος. Τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως οι νέοι είναι πλέον εντελώς εκτεθειμένοι στα νέα νικοτινικά προϊόντα με την ονομασία ηλεκτρονικό τσιγάρο. Από μελέτες που έγιναν στις ΗΠΑ, απεδείχθη ότι υπήρξε αύξηση των καπνιστών ηλεκτρονικού τσιγάρου, μαθητών των τελευταίων τάξεων του Λυκείου, σε ποσοστά 78% μέσα στο 2017! Λόγω της εξάρτησης και του εθισμού στη νικοτίνη, η καπνοβιομηχανία έχει εξασφαλίσει με αυτόν τον τρόπο την επόμενη γενιά πελατών της. Η χώρα μας σε αντίθεση με τις προτάσεις του ΠΟΥ και τις σχετικές συμβάσεις που έχει υπογράψει, διαπλέκεται με την βιομηχανία νικοτίνης και στηρίζει την καμπάνια γνωστής καπνοβιομηχανίας «για μια Ελλάδα χωρίς τσιγάρο», βάζοντας κατά το κοινώς λεγόμενο «το λύκο να φυλάει τα πρόβατα», και κάνοντας με αυτόν τον τρόπο, «πλάτες» στο μάρκετινγκ του ηλεκτρονικού τσιγάρου».
Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία, οι καμπάνιες όμως και οι ενημερώσεις που γίνονται είναι αρκετές για να περάσει το μήνυμα;
«Οι αδιάσειστες μελέτες για την τεράστια επιβάρυνση του συστήματος υγείας από τα νοσήλια των καπνιστών, την απώλεια εργατικών ωρών, την καταστροφική εξάρτηση των νέων και τους πρόωρους θανάτους, θα έπρεπε να επηρεάζουν σε υπερθετικό βαθμό τα αντανακλαστικά του κράτους. Καμιά όμως ουσιαστική προσπάθεια δεν γίνεται για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση του κοινού και ιδιαίτερα των νέων, μολονότι είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ενισχύεται σημαντικά, τόσο το ατομικό, όσο και το συλλογικό επίπεδο υγείας, όταν το κάπνισμα περιορίζεται».
Οι νέοι όλο και σε μικρότερη ηλικία ξεκινούν το κάπνισμα. Τελικά αποτύχαμε στο να «φρενάρουμε» τις επόμενες γενιές από αυτή τη κακή συνήθεια;
«Η αντίληψη ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ενδεχομένως λιγότερο επιβαρυντικό για την υγεία ενός βαρύ καπνιστή, το απενοχοποιεί και στο μυαλό των νέων που πέφτουν στην παγίδα της «ηλεκτρονικής» εποχής μας, που με πανέξυπνο τρόπο το μάρκετινγκ της καπνοβιομηχανίας λανσάρει σαν μέθοδο διακοπής του καπνίσματος! Η τέλεια σύγχυση! Και οι νέοι μας παραμένουν απροστάτευτοι μπροστά στη νέα σημαντική απειλή. Δεν έχουμε ωστόσο ακόμα επιτύχει να «φρενάρουμε» τους νέους μας από την απειλή του καπνίσματος, ιδίως υπό την νέα του μορφή, πολύ απλά γιατί δεν έχουμε στο βαθμό που απαιτείται συνειδητοποιήσει το μέγεθος του κινδύνου, για να ενεργοποιήσουμε… «τας φρένας» μας»!
ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*
