Του Δήμου Βερύκιου
Ο καθορισμός της ΑΟΖ στο Ιόνιο Πέλαγος μεταξύ της Ελλάδας και της Ιταλίας είναι μόνο η αρχή μιας σειράς αλυσιδωτών εξελίξεων στο ενεργειακό πεδίο της Ανατολικής Μεσογείου που ,ναι μεν, προκαλούν εστίες έντασης αλλά ταυτόχρονα δημιουργούν και επενδυτικές ευκαιρίες κυρίως στις περιοχές από τις οποίες θα περάσει ο αγωγός φυσικού αερίου
EastMed. Η Πάτρα όπως και ολόκληρη η Δυτική Ελλάδα είναι από τις “τυχερές” περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στην χάραξη του αγωγού EastMed που ήδη έχει οριστικοποιηθεί από τα συμβαλλόμενα κράτη Ισραήλ- Αίγυπτο – Κύπρος – Ελλάδα – Ιταλία.
Δικαιολογημένα θα αναρωτηθείτε : Και τι δουλειά έχει το Καστελλόριζο με την Πάτρα και τον EastMed;
Η ανακοίνωση δημιουργίας του EastMed προκαλεί τις σπασμωδικές κινήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Άγκυρα αντί να επιδιώξει διάλογο με την κοινοπραξία ώστε να εξεταστούν οι δυνατότητες συμμετοχής και της Τουρκίας στο συγκεκριμένο ενεργειακό κονσόρτιουμ, εκείνη προβαίνει σε προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο με στόχο να μπλοκάρει τις διαδικασίες.
Σημειωτέον ο EastMed έχει λάβει την «ευλογία» του Αμερικανικού κογκρέσου και από τις 23 Μαΐου 2019 εντάχθηκε στους στρατηγικούς στόχους των ΗΠΑ αφού ομοφώνως η EastMed Act
έγινε Νόμος του Αμερικανικού Κράτους
και αφορά την εταιρική σχέση Ασφάλειας και Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για έναν αμερικανικό
νόμο που προστατεύει τη μεταφορά αερίου από τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου, μέσω της Ελλάδας προς την Ευρώπη. Η
East Med Act ενσωματώθηκε στον προϋπολογισμό της γενικής κυβέρνησης των ΗΠΑ και έτσι ο αγωγός EastMed χαρακτηρίζεται έργο ζωτικής σημασίας
για τα συμφέροντα της Δύσης.
Ωστόσο για την υλοποίηση του μεγαλεπήβολου αυτού ενεργειακού έργου απαιτείται σταθερότητα στην περιοχή και απόλυτος έλεγχος – ασφάλεια στα σημεία απ´ όπου θα περάσει ο αγωγός. Ένα από τα σημεία που έσπευσε η Τουρκία να «γκριζάρει» την περασμένη Άνοιξη με το Τουρκο-λιβυκό μνημόνιο είναι το θαλάσσιο τρίγωνο μεταξύ Αιγύπτου- Κύπρου – Ελλάδας απ΄ όπου ακριβώς περνάει ο αγωγός για να ανεβεί στην Δυτική Ελλάδα μέσω Κρήτης και από εκεί να προωθηθεί στην Ευρώπη.
Η συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή νοτίως του Καστελλόριζου έχει προσωρινά εξαιρεθεί από την Ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία χάραξης της ΑΟΖ των δυο χωρών . Όμως έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα και με δεδομένο ότι η Δύση επιθυμεί διακαώς να ξεκινήσουν οι εργασίες του
EastMed, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί το καθεστώς των ΑΟΖ στην περιοχή όπου συμπεριλαμβάνεται και το Καστελλόριζο. Την δύσκολη αυτή αποστολή μόνο το Ανώτατο Δικαστήριο της Χάγης μπορεί να την φέρει εις πέρας και στο οποίο θα μπορούσαν να προσφύγουν οι τρείς χώρες (Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου) εάν η Τουρκία επιμείνει στην άρνηση
και στην επιθετική στάση έναντι του
EastMed.
Το Καστελλόριζο «κλειδί» για τον EastMed
Ας γίνει κατανοητό : Εάν δεν αποσαφηνιστεί από την Χάγη το θέμα των ΑΟΖ στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που συμπεριλαμβάνεται και το Καστελλόριζο δεν θα ξεκινήσει ο EastMed ! Και επειδή είναι δυσθεώρητα τα γεωπολιτικά , ενεργειακά και οικονομικά συμφέροντα που επιβάλουν την άμεση κατασκευή και λειτουργία του EastMed αναμένεται σύντομα να υπάρξει εξέλιξη στο θέμα συμπεριλαμβανομένου και του Καστελλόριζου.
Ο σχεδιασμός του EastMed προβλέπει και την σύνδεση του αγωγού με σταθμούς εξόρυξης φυσικού αερίου που ενδεχομένως υπάρξουν μελλοντικά στις περιοχές από τις οποίες θα περνάει ο αγωγός εννοώντας σαφώς τα κοιτάσματα που θεωρείται ότι υπάρχουν νοτίως της Κρήτης και κατά μήκος του Ιονίου.
Σύμφωνα με μελέτη της ΕΔΕΥ και τα στοιχεία που παρουσίασε πριν από ένα χρόνο στέλεχος των ΕΛΠΕ σε κλειστή σύσκεψη για τους υδρογονάνθρακες, εκτιμάται ότι νοτίως της Κρήτης υπάρχει κοίτασμα 280 δισ. κ.μ. αερίου, το οποίο εάν επιβεβαιωθεί θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς για 70 χρόνια, δεδομένου ότι η Ελλάδα καταναλώνει ετησίως περί τα 4 δισ. κ.μ. αερίου.
Στο Ιόνιο και στη θαλάσσια περιοχή δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, η ΕΔΕΥ έχει εντοπίσει, με βάση γεωφυσικές-γεωλογικές μελέτες, περισσότερους από 30 στόχους με ποσότητες φυσικού αερίου που κυμαίνονται μεταξύ 70 και 90 τρισ. κυβ. ποδών (2-2,55 τρισ. Μ3). Αντίστοιχα, τα εκτιμώμενα αποθέματα αργού από τις θαλάσσιες παραχωρήσεις του Ιονίου και τις χερσαίες παραχωρήσεις της Δυτικής Ελλάδας εκτιμώνται σε 2 δισ. βαρέλια.
Με δεδομένα τα παραπάνω στοιχεία, η Δυτική Ελλάδα με επίκεντρο την Πάτρα αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον για τις μεγάλες Δυνάμεις (ΗΠΑ) υπό τον έλεγχο των οποίων θα βρίσκεται η λειτουργία , η εκμετάλλευση και ασφάλεια του
EastMed.
Στις 2 Ιανουαρίου του 2020 υπογράφτηκε στο Ζάππειο πρόβλεψη για λήψη μέτρων προστασίας και διασφάλισης του αγωγού φυσικού αερίου EastMed.
Τα μέτρα φύλαξης και ασφάλειας του αγωγού καθώς και οι σταθμοί (terminal) φόρτωσης, αναμένεται να δημιουργήσουν νέες ανάγκες ενίσχυσης των στρατιωτικών βάσεων της Σούδας , του Αράξου και του Άκτιου με μέσα και ανθρώπινο δυναμικό των ειδικών δυνάμεων για την απόκρουση τρομοκρατικών ενεργειών και δολιοφθορών.
Άλλωστε η πρόβλεψη για την λήψη μέτρων προστασίας του αγωγού από τις συμβαλλόμενες χώρες περιλαμβάνεται στο άρθρο 10 της διακυβερνητικής συμφωνίας η οποία αναφέρεται ακόμη στην προοπτική μεταφοράς πρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου από υφιστάμενα ή και νέα κοιτάσματα στη διαδρομή που θα ανακαλυφθούν στο μέλλον. Σημειώνεται ότι η προκαταρκτική τεχνική μελέτη για τον αγωγό, σύμφωνα με την οποία το έργο είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικά βιώσιμο, περιλαμβάνει και πρόβλεψη για μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από κοιτάσματα νότια της Κρήτης, εφόσον ανακαλυφθούν.
Ήδη το θέμα της αντιμετώπισης τρομοκρατικών ενεργειών εν όψει έναρξης των εργασιών κατασκευής του EastMed και εν συνέχεια ενεργοποίησης του, έχει απασχολήσει τις συναντήσεις του Κ. Μητσοτάκη με τόσο με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο όσο και με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών καθώς ατένιζαν τον κόλπο της Σούδας από την αυλή της οικίας του Έλληνα πρωθυπουργού. Μάλιστα ο Αιγύπτιος Πρόεδρος επέστησε την προσοχή στην παρακολούθηση των τζιχαντιστών που μέσω των μεταναστευτικών ρευμάτων εισέρχονται εντός ελληνικού εδάφους και εν συνεχεία συμμετάσχουν σε τρομοκρατικές ενέργειες στην Ευρώπη.
Επενδυτικές ευκαιρίες
Βεβαίως οι κίνδυνοι για την ασφάλεια του αγωγού, η αναπόφευκτη αύξηση των μέτρων προστασίας, η ξένη παρουσία και η ενεργοποίηση των αμερικανικών βάσεων, είναι η μια πλευρά του νομίσματος και ίσως δυσάρεστη . Όμως υπάρχει και η άλλη πλευρά που είναι η σημαντικότερη και προμηνύει επενδυτικές ευκαιρίες στην Δυτική Ελλάδα σε αρκετούς τομείς π.χ θαλάσσιες επικοινωνίες (λιμάνια), τουρισμός (ξενοδοχειακές μονάδες) Real Estate (αγορά μεγάλων εκτάσεων , αποθηκευτικών χώρων, καταλυμάτων). Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι fund Αραβικών συμφερόντων εκδηλώνουν ζωηρό ενδιαφέρον για την περιοχή της Δυτικής Ελλάδας και ήδη προβαίνουν σε επενδύσεις χαμηλής κλίμακας
σε διάφορους τομείς όπως στον αγροτικό και ειδικότερα στην ελαιοπαραγωγή. Παραδοσιακά η επενδυτική δραστηριότητα των Αράβων ακολουθεί την πορεία που χαράζει το πετρέλαιο…
Το ότι διεκδικούν οι Άραβες όπως και οι Κινέζοι το λιμάνι της Πάτρας δεν είναι τυχαίο!
Ο άξονας Ευρώπη – Άπω Ανατολή είναι πια η προτιμητέα διαδρομή των αγαθών από την Άπω Ανατολή, για να φτάσουν στην Ευρώπη καθώς η διάνοιξη του νέου καναλιού της Διώρυγας του Σουέζ έχει εξαλείψει τον χρόνο αναμονής των πλοίων.
Εν κατακλείδι : Το ενεργειακό μέλλον της χώρας και οι ευκαιρίες ανάπτυξης της Δυτικής Ελλάδας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον καθορισμό της ΑΟΖ στο τρίγωνο μεταξύ Αιγύπτου Κύπρου και Ελλάδας μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και το Καστελλόριζο !
Η ανάπτυξη της Πάτρας συνδέεται άμεσα με την τύχη του Καστελλόριζου που θα καθορίσει τον χρόνο και την δυνατότητα ή μη ενεργοποίησης του αγωγού φυσικού αερίου EastMed.
(από εφημερίδα Νεολόγος των Πατρών)
