«Ο καθένας μπορεί να φτιάξει ένα origami»
Εκεί όπου συναντιούνται η αισθητική και η χειροτεχνία με τα μαθηματικά και τη γεωμετρία
ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΠΑΛΑΦΟΥΤΗ
Η τέχνη της χαρτοδιπλωτικής, του γνωστού origami, που αξιοποιείται και ως θεραπευτική μέθοδος είναι πλέον πολύ διαδεδομένη ακόμη και στην Πάτρα και γι’αυτό το λόγο θελήσαμε να μάθουμε και κάποια στοιχεία που ίσως δεν είναι ευρέως γνωστά! Η ιστορία του ξεκινά περίπου τον 6ο αιώνα, τότε που οι Βουδιστές μοναχοί μετέφεραν τα μυστικά τους μέσω του χαρτιού, από την Κίνα στην Ιαπωνία. Ενώ αρχικά το συναντούσαμε μόνο σε θρησκευτικές τελετές στη συνέχεια εξελίχθηκε και κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα το ενδιαφέρον εκτοξεύτηκε στα ύψη και πλέον η πρακτική του origami έχει εξαπλωθεί σε Αμερική και Ευρώπη! Από ό,τι φαίνεται και στην Πάτρα το ενδιαφέρον είναι πολύ μεγάλο από μικρούς και μεγάλους. Όπως μας λέει η πολύ αγαπητή εκπαιδευτικός Έλενα Νικολάου, η οποία αγαπά την τέχνη του origami και δημιουργεί κατασκευές σε επαγγελματικό επίπεδο, οι περισσότεροι άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών θα «ξεχωρίσουν» το origami ο καθένας για τον δικό του διαφορετικό λόγο!
Η Έλενα με μεταπτυχιακό στην «Παιδαγωγική της μουσικής» έχει καρδιά και μυαλό «ανοιχτά», και με γνώμονα την αγάπη της για τα παιδιά αλλά και τη δημιουργία, διευρύνει τους ορίζοντες των μαθητών της και τους παρέχει τις γνώσεις της σε όλα τα επίπεδα απλόχερα!
Πόσα χρόνια ασχολείστε με το origami; Τι σας ώθησε προς αυτή την κατεύθυνσή;
Ξεκίνησε ως μια ενδιαφέρουσα ασχολία και ως χόμπι, εδώ και πολλά χρόνια. Είναι για μένα μία δραστηριότητα σχεδόν διαλογιστική και παράλληλα πολύ δημιουργική και διασκεδαστική. Μου αρέσει η επαφή με το χαρτί και με ενθουσιάζει να το βλέπω να μετατρέπεται σε διάφορα σχήματα.
Τι είναι το origami και από που προέρχεται;
Είναι μια παραδοσιακή εικαστική τέχνη, που ξεκίνησε από την Ιαπωνία. Είναι σχεδόν τόσο αρχαία, όσο και το ίδιο το χαρτί. Origami σημαίνει “διπλώνω χαρτί” (ori/oru = διπλώνω, gami/kami = χαρτί). Η δημιουργία δηλαδή σχημάτων και αντικειμένων π.χ. κουτιά, ζώα, λουλούδια, γεωμετρικά στερεά μέσα από διπλώσεις και τσακίσεις σε ένα χαρτί.
Υπάρχει κάποιος κρυφός συμβολισμός πίσω από αυτή την τέχνη;
Θα έλεγα ότι συμβολίζει μια συγκεκριμένη μινιμαλιστική αισθητική ως μέρος της ιαπωνικής κουλτούρας, Υπάρχει μέσα στις παραδόσεις τους. Για παράδειγμα, υπάρχει ένας ιαπωνικός μύθος σύμφωνα με τον οποίο, αν κανείς διπλώσει χίλιους γερανούς (ο γερανός θεωρείται ιερό πουλί) μπορεί να ζητήσει την εκπλήρωση μιας ευχής για υγεία.
Είναι μια ενασχόληση αποκλειστικά για παιδιά ή και για μεγάλους;
Απευθύνεται σε όλους. Άνθρωποι διαφόρων ηλικιών, νομίζω, θα εκτιμήσουν το origami για διαφορετικούς λόγους. Ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει να φτιάξει ένα origami.
Πόσο μπορεί να βοηθήσει η ενασχόληση με το origami ένα παιδί;
Δίνει ευκαιρία για ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η συγκέντρωση σε ένα αντικείμενο, η λεπτή κινητικότητα, η τελειοποίηση του μοντέλου με προσεκτικές κινήσεις, η μνήμη.
Πιστεύετε πως θα έπρεπε να διδάσκεται στα παιδιά;
Η ζωή των σημερινών παιδιών είναι γεμάτη από ερεθίσματα. Από αυτή τη σκοπιά πιστεύω ότι η αξία του origami θα αναδεικνύονταν περισσότερο όχι σαν μια ακόμη δραστηριότητα, αλλά σαν εργαλείο, σαν τεχνική κατανόησης των μαθηματικών και της γεωμετρίας.
Χρησιμοποιείται και θεραπευτικά, για όσους αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στρες και άγχους;
Ναι, χρησιμοποιείται σαν μέσο θεραπείας τόσο για χαλάρωση όσο και ως μέσο πρόληψης και καταπολέμησης προβλημάτων μνήμης τύπου Αλτσχάιμερ.
Για να ασχοληθείς με το origami χρειάζεται κάποιο ταλέντο;
H τέχνη αυτή έχει ποικίλες τεχνικές και επίπεδα δυσκολίας. Σε επίπεδο αρχαρίων είναι εύκολο. Όσο περισσότερο προχωράει κανείς, χρειάζεται περισσότερη επιμονή και ενασχόληση.
Για αυτούς που δεν γνωρίζουν και μέσα από αυτή τη συνέντευξη θα θέλουν να ασχοληθούν, ποια είναι τα βήματα που συμβουλεύετε να ακολουθήσουν;
Όπως και με κάθε χειροτεχνία, να διασκεδάσουν με αυτό βλέποντας πού τους πάει! Υπάρχουν πολλά βιβλία και διαγράμματα τα οποία μπορεί να συμβουλευτεί κανείς. Επίσης μπορεί να παρακολουθήσει εργαστήρια και σεμινάρια.
Θεωρείται ως αναγνωρισμένη τέχνη σε όλα τα μέρη του κόσμου;
Το origami έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο και είναι μια τέχνη ζωντανή, που συνεχίζει να εξελίσσεται. Υπάρχουν εκατοντάδες ενεργοί και αξιόλογοι καλλιτέχνες origami ανά τον κόσμο και αρκετοί σχεδιαστές πρωτότυπων σχεδίων.
Ποια η χρήση της τέχνης origami σε κάποιες επιστήμες;
Έχει άμεση σύνδεση με τη γεωμετρία. Χρησιμοποιήθηκε για την επίλυση μαθηματικών προβλημάτων που δεν μπορούσαν για πολλά χρόνια να λυθούν με γεωμετρικά όργανα, όπως η τριχοτόμηση μιας γωνίας. Έχει βοηθήσει στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη ιατρικών εργαλείων και διαστημικών αντικειμένων. Υπάρχει ένα πολύ ωραίο βιβλίο στα ελληνικά από της Μυρτώ Δημητρίου, όπου μπορεί κανείς να διαβάσει πολλά για αυτό το θέμα.
