με την υπογραφή του Θανάση Κούστα
Θα μου επιτρέψετε, την περίοδο αυτή, τα κείμενά μου να έχουν ιστορίες Καρναβαλικού περιεχομένου. Έτσι σήμερα θα διηγηθώ την ιστορία ενός φορτηγού με πλούσια συμμετοχή στο Πατρινό Καρναβάλι αλλά και που εμφανίστηκε στην ταινία «Σμύρνη μου αγαπημένη» σαν πολεμικό φορτηγό του Ελληνικού στρατού που έφθασε στην Σμύρνη το 1919, σε ένα υπέροχο σκηνικό που αναπαριστά την παραλιακή της Σμύρνης και το οποίο στήθηκε στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου.
Η παραγωγή αυτού του τύπου οχήματος από την FIAT διήρκεσε από το 1913 έως το 1922 και έμεινε σε υπηρεσία έως και το 1940. Ο Ελληνικός στρατός αγόρασε, 80 φορτηγά, τα οποία συμμετείχαν στους Βαλκανικούς πολέμους, τον Α. Παγκόσμιο πόλεμο και έμειναν σε ενεργό υπηρεσία έως την Μικρασιατική καταστροφή το 1922. Πιθανώς μερικά να υπήρχαν σε υπηρεσία έως τα τέλη της δεκαετίας του ’30. Χρησιμοποιήθηκαν σε δύο διαφορετικούς τύπους, ως φορτηγό και ασθενοφόρο. Ήταν 4,5 μ. μήκος με συμπαγή λάστιχα, γκάζι στο πόδι και στο χέρι, φρένα με συρματόσχοινα και ένα μεγάλο βολάν για να ψύχει τον τετρακύλινδρο κινητήρα 4.398 cc
Από τον ελληνικό στρατό στο εργοστάσιο ΜΑΜΟΥ
Στην περίοδο του μεσοπολέμου, τα φορτηγά αυτά έμειναν σε ακινησία ξεχασμένα μέχρι που το Δημόσιο αποφάσισε να τα πουλήσει. Έτσι το φορτηγό της ιστορίας μας αποκτήθηκε από το Εργοστάσιο Ζύθου και Πάγου Π. Μάμου Α.Ε. στην Πάτρα. Το 1908 σε ηλικία 28 ετών ο Πέτρος Μάμος ιδρύει το «Εργοστάσιον Ζυθοποιίας και Παγοποιίας Πέτρου Μάμου και Σια» σε συνεργασία με τον μεγάλο σταφιδεμπορικό – τραπεζικό οίκο Άμβουργερ και Σια, εταιρεία που στη συνέχεια εξελίχθηκε σε πυλώνα βιομηχανικής ανάπτυξης στην πόλη των Πατρών.
Το εργοστάσιο κατασκευάστηκε σε έκταση 7.500 τετρ. μέτρων, σε εξοχική περιοχή με πολλά νερά δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή για την ευκολότερη διανομή των προϊόντων. Τα εγκαίνια του εργοστασίου, όπως και το γεγονός της παραγωγής των πρώτων βαρελιών και φιαλών μπύρας, εορτάστηκαν τον Νοέμβριο του 1909. Η διανομή των ξύλινων βαρελιών μπύρας γινόταν με κάρα και με φορτηγά, ένα εκ των οποίων είναι και αυτό της ιστορίας μας και το οποίο απεικονίζεται σε φωτογραφία, στο εξαιρετικό «Λεύκωμα της Αχαϊκής Βιομηχανίας» του Νίκου Σαραφόπουλου, στην σελίδα 334.
Από την εταιρεία ΜΑΜΟΣ στον Θεόδωρο Σαρμά
Η εταιρεία σταμάτησε την παραγωγή ζύθου τον Οκτώβριο του 1976. Το φορτηγό της ιστορίας μας, πολύ νωρίτερα πριν τον πόλεμο, είχε ήδη αντικατασταθεί με νεότερα και έτσι βρέθηκε σε κάποια άκρη του περιβάλλοντος χώρου του εργοστασίου ξεχασμένο, μέχρι που ο Θεόδωρος Σαρμάς της γνωστής οικογενείας σταφιδεμπόρων και γνωστός συλλέκτης αντικών, αυθεντικών παραδοσιακών στολών, επίπλων και εγγράφων, το απέκτησε και το μετέφερε στο εργοστάσιό του. Προσπάθησε δε αρκετές φορές να το θέσει σε λειτουργία χωρίς επιτυχία όμως, καθώς η μηχανή του λόγω της μακροχρόνιας ακινησίας είχε κολλήσει. Έτσι το φορτηγό έμεινε ξεχασμένο και σκεπασμένο με μουσαμάδες σε μια άκρη στο προαύλιο του εργοστασίου σταφίδας της εταιρείας Σαρμά στην Λεύκα Πατρών που είχε τεθεί σε λειτουργία το 1981.
Από τον Θεόδωρο Σαρμά στον Ανδρέα Κουνινιώτη
Το 1990, το εργοστάσιο αυτό αποκτήθηκε, από την εταιρεία σταφίδας Κουνινιώτη και μαζί με αυτό και το φορτηγό που κάτω από τους μαυρισμένους και σάπιους μουσαμάδες, έκρυβε την μακρά και ένδοξη ιστορία του, περιμένοντας υπομονετικά την νεκρανάστασή του, όπως κι έγινε. Όταν καθαρίστηκε και φάνηκε το μεγαλείο του, αποφασίσαμε να το ζωντανέψουμε, όπως του άξιζε. Έτσι ανέλαβα την συντήρησή του, την προστασία του και για το ζωντάνεμά του επιστρατεύτηκε ο Ανδρέας Ζαφειρόπουλος που γνώριζε την τεχνολογία καθώς προπολεμικά εργαζόταν ως μηχανικός στο συνεργείο αυτοκινήτων του Δήμου Πατρέων, που ήταν κάτω από τα Ψηλαλώνια.
Ένα Σάββατο πρωί, τον Ιανουάριο του 1991, αναλάβαμε δράση. Έτσι ελέγχθηκαν τα μηχανικά του μέρη, το ψυγείο, ο κινητήρας, το κάρτερ, βάλαμε λάδια, νερά, μπουζί και ταΐσαμε με βενζίνη τα παπίρια, πάνω από του κυλίνδρους. Ένας φορτωτής με ιμάντες ανέλαβε την ρυμούλκηση, ο οδηγός στην θέση του κι εμείς πάνω στην μανιβέλα χορεύοντας για να ξεκολλήσουμε την μηχανή, ώστε να μαλακώσει η μηχανή και να μας κάνει το χατίρι. Και ω του θαύματος ανάμεσα σε εκρήξεις, φωτιές που έβγαιναν με θυμό από την εξάτμιση και άλλους θορύβους, το φορτηγό πήρε μπροστά με ένα θόρυβο του κινητήρα που θύμιζε ταινίες των Χοντρού και Λιγνού.
Πρώτη εμφάνιση στο Καρναβάλι
Μετά από αρκετές βόλτες μπρος πίσω αποφασίσαμε να το βγάλουμε στην Καρναβαλική παρέλαση εκείνης της χρονιάς που ήταν αμφίβολο αν θα γίνει λόγω των πολεμικών επιχειρήσεων στο Ιράκ. Τελικά το καρναβάλι έγινε και το φορτηγό παρέλασε με ολιγομελή ομάδα και τίτλο «Πάτρα 1900» και στις δύο παρελάσεις Σαββάτου και Κυριακής. Την επόμενη χρόνια 1992, βάφτηκε ρόζ και παρέλασε με τίτλο «Primavera Romantica». Το 1993, οργανώσαμε δική μας παρέλαση με την συνεργασία του Αντιδημάρχου Δημήτρη Πεφάνη, συμμετοχή και οργάνωση του Δήμου, την τελευταία Παρασκευή, με τίτλο “Belle Epoque» και με επικεφαλής το φορτηγό και την ομάδα μας. Το 1994, οργανώσαμε και πάλι, δική μας παρέλαση με τίτλο «Belle Epoque» την τελευταία Παρασκευή, στην οποία συμμετείχαν και Εγγλέζοι επισκέπτες, πελάτες της επιχείρησης Κουνινώτη. Το δε φορτηγό βάφτηκε κόκκινο-μπορντώ και στολίστηκε ανάλογα με κόκκινα φανάρια, καθώς είχε ως τίτλο «το μπορντέλο της Κωνσταντίνας».
Τελευταία εμφάνιση στο Καρναβάλι και μετά μουσείο
Τα χρόνια πέρασαν χωρίς εμφάνιση, μέχρι το 1999 που είχε την τελευταία συμμετοχή του στο Καρναβάλι, με τον extreme τίτλο «η Μαντάμ Καραμπαμπάμ και το σόι της», πριν αποσυρθεί στο μουσείο σταφίδας της εταιρείας Κουνινιώτη στο Αίγιο, αφού επανήλθε χρωματικά στην αρχική του κατάσταση, δηλαδή στο πράσινο λαδί. Στο μουσείο παρέμεινε περίπου 20 χρόνια, όμως με συνεχή συντήρηση, μέχρι που ζητήθηκε από την παραγωγή της ταινίας. Να πούμε όμως πως μας είχε ταλαιπωρήσει αρκετά στις παρελάσεις με πολλά απρόοπτα και ευτράπελα με αποκορύφωμα στην παρέλαση του 1999, που μπροστά στους επισήμους έσβησε η μηχανή και κλήθηκαν γνωστοί αυτοδιοικητικοί παράγοντες να σπρώξουν για να μη κολλήσει η παρέλαση.
Αυτή είναι η πλούσια ιστορία του φορτηγού που τώρα εκτίθεται στο μουσείο σταφίδας της εταιρείας Κουνινιώτη στο Αίγιο.
