Του Δημήτρη Τουλιάτου
Πριν από λίγες ημέρες, πέθανε η Μαρία Λαϊνά.
Κορυφαία ποιήτρια, μια από τις ελάχιστες γυναίκες που κατακτούν αυτόν τον τίτλο, χωρίς τα δεκανίκια του «σταρ σύστεμ».
Α, και δική μας. Πατρινιά.
Την είχα φιλοξενήσει στο Θέατρο Λιθογραφείον, στα χρόνια που είχα την ευθύνη του.
Προσκεκλημένη μου, με την συνεργασία των εκδόσεων Πατάκη και την υποστήριξη του βιβλιοπωλείου, Γωνιά του Βιβλίου.
Η Μαρία Λαϊνά, που μόλις είχε βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού της έργου, θα μιλούσε για το νέο βιβλίο της, με τίτλο «Σε τόπο ξερό» που καλύπτει μια ποιητική διαδρομή 4 δεκαετιών.
Ήμουν τρομερά υπερήφανος για το γεγονός και φρόντισα την επικοινωνία του, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, από κάθε άλλο γεγονός, ή παράσταση στο θέατρο.
Την Τετάρτη 6 Μαΐου 2015, στις 8μμ στο θέατρο Λιθογραφείον εμφανίστηκαν λιγότερα από είκοσι άτομα.
Αν αφαιρέσεις εμένα και τον Μιχάλη Παπαγεωργίου, τους συνεργάτες μου και τους συντελεστές, ο αριθμός πέφτει στο 12 – 13 άτομα.
Ήταν μια από τις πικρότερες στιγμές της ζωής μου.
Θλίψη, πίκρα, απογοήτευση και οργή δημιούργησαν το τέλειο καταιγιδοφόρο νέφος στην ματιά μου.
Προφανώς και δεν περίμενα τις εκατοντάδες θεατών που συμμετείχαν σε παρουσιάσεις ευπώλητων βιβλίων, ή συγγραφέων με έντονη παρουσία κλπ.
Δεν περίμενα τα 500 άτομα που είχαν ανταποκριθεί στην Άλκη Ζέη, ούτε τους ανάλογους, όπως τον Αύγουστο Κορτώ, τον Χωμενίδη, τη Σώτη, τον Χειμωνά κλπ
Αλλά ποτέ δεν φανταζόμουν ότι η αληθινή Πάτρα αριθμεί μια ντουζίνα άτομα.
Γιατί αυτό είναι φίλε μου.
Αυτοί είναι.
Ακόμα και σήμερα, που με αφορμή τον θάνατο της Μαρίας Λαϊνά, επανήλθε εκείνο το αίσθημα πίκρας στα χείλη μου, δεν μπορώ να το πιστέψω.
Ρε, φίλε…
Έχεις πολλές σαν τη Λαϊνά;
Ή τον Βασίλη Αλεξάκη και τον Ηλία Μαγκλίνη;
Δεν παραπονιέμαι γενικά.
Όταν κάτι δεν πάει καλά, κοιτάω τα δικά μου λάθη, τις δικές μου αστοχίες και ευθύνες.
Αλλά το βιβλίο ήταν ένα στοίχημα που είχαμε βάλει με τους εαυτούς μας, ο Μιχάλης Παπαγεωργίου και εγώ.
Θέλαμε να παρουσιάσουμε, με τον δικό μας τρόπο, πράγματα που αγαπούσαμε.
Ο Μιχάλης, ένα από τα σημαντικότερα βιβλιοσκούλικα της χώρας, με τις βαθιές γνώσεις, τις φιλίες και τις ουσιαστικές επαφές και εγώ με την οργάνωση, καταφέραμε, μέσα στα 3-4 χρόνια που είχα την ευθύνη του θεάτρου, να παρουσιάσουμε 75 βιβλία και τους συγγραφείς τους.
Στα περισσότερα είχαμε πολύ μεγάλη ανταπόκριση.
Και είναι αυτονόητο όταν αναφέρεσαι σε δημιουργούς με έντονη δημοσιότητα και ανάλογη δημοτικότητα.
Εκεί που περιμένεις την ανταπόκριση της πόλης, είναι στα «δύσκολα».
Σε εκείνα που, αν και διαμάντια, δεν έχουν την επικοινωνία που γνωρίζουν άλλα.
Εκεί περιμένεις, εκείνους που (διατείνονται) ότι γνωρίζουν να τα αγκαλιάσουν.
Εκεί ελπίζεις ότι αυτοί που προβάλλουν τους εαυτούς τους ως η «πνευματική αφρόκρεμα», θα το κάνει δική της υπόθεση.
Εκεί, που δεν έχει πολλά φώτα και κάμερες, αλλά ησυχία και ευαισθησία.
Και εκείνοι, έλειπαν.
Σχεδόν πάντα, έλειπαν.
Μου πήρε καιρό να καταλάβω ότι προτιμούν το μικρό και μίζερο κουκούλι τους, παρά την απλωσιά του νέου.
Προτιμούν να ρωτάνε τρίτους «πως ήταν η εκδήλωση», «είχε κόσμο», «ποιοι ήταν», παρά να έρθουν.
Μικρές και λερές παρέες που μαζεύονται για να αλληλοακκιστούν και να «κατουρήσουν», μαρκάροντας την περιοχή τους.
Τιποτένιοι και μικροί, ένοιωσαν απειλούμενοι, που κάποιοι παρουσιάζουν και επικοινωνούν με πράγματα και πρόσωπα, που τους υπερβαίνουν.
Που δεν τους βλέπουν καν.
Αρχικά, είχα την εντύπωση ότι ήταν κάτι προσωπικό…
Το είχα ακούσει κιόλας…
«Σιγά μην δώσουμε στον Τουλιάτο, αξία και ικανοποίηση».
Ποτέ δεν κατάλαβαν, ότι εγώ την δική μου ικανοποίηση την αντλούσα όταν καθόμουν στα σκαλιά και τα παρασκήνια, κοιτώντας το φως να αντανακλά στην ψυχή των θεατών, ή των ακροατών.
Ποτέ τους δεν κατάλαβαν, ότι δεν είμαστε το ίδιο, δεν θέλουμε τα ίδια.
Τι τα γράφω αυτά, τώρα θα μου πεις!
Σχεδόν 10 χρόνια μετά, όταν η ιστορία έχει αποφανθεί.
Είναι που πέθανε η Μαρία Λαϊνά προχθές.
Και η δική τους υπεροψία, λερώνει ακόμα την μικρή μας πόλη.
Καλή Χρονιά.
(από την εφημερίδα “Νεολόγος”).
