Του Lionel Laurent
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ταπεινωμένος από την ήττα που υπέστη από την ακροδεξιά αντίπαλό του Μαρίν Λεπέν στις ευρωεκλογές, θα δώσει αγώνα για την κυβέρνησή του, την αξιοπιστία του και την κληρονομιά του. Προκηρύσσοντας πρόωρες βουλευτικές εκλογές, υπολογίζει ότι οι Γάλλοι θα «ξυπνήσουν» και θα δουν τι πραγματικά πρεσβεύει η Λεπέν, καθώς οι εντάσεις με τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν αυξάνονται. Αλλά ο κίνδυνος είναι να γυρίσει όλο αυτό μπούμερανγκ και να οδηγήσει σε μεγαλύτερο αδιέξοδο που δεν θα ωφελήσει την Ευρώπη ούτε θα αποκαταστήσει τη δημοτικότητα του Μακρόν.
Ο Μακρόν αισθάνεται σαφώς ότι δεν υπάρχει άλλη απάντηση πέρα από τις εκλογές. Η λίστα των υποψηφίων της Λεπέν έλαβε το 31,5% των ψήφων, ποσοστό υπερδιπλάσιο του Μακρόν, σε ένα αποτέλεσμα που δεν έχει σημειωθεί εδώ και 40 χρόνια. Το να μην έκανε τίποτα θα σήμαινε ότι θα αποδεχόταν έναν λιγότερο κεντρικό ρόλο στη σκηνή της Ευρωπαϊκής Ένωσης -τουλάχιστον στο κοινοβούλιό της- πάνω σε ένα αδιέξοδο εθνικό νομοθετικό σώμα όπου δεν έχει πλειοψηφία από το 2022 και την αναπόφευκτη αντίστροφη μέτρηση για την προεδρία της Λεπέν το 2027.
Το σκεπτικό λέει ότι η μεταφορά της μάχης στην ακροδεξιά θα εκθέσει τη Λεπέν και τον 28χρονο νούμερο 2 Τζόρνταν Μπαρντέλα ως αντιπολίτευση. Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τι πρεσβεύει το κόμμα Εθνική Συσπείρωση μετά από χρόνια που εγκαταλείπει τις πιο τοξικές πολιτικές του για να διευρύνει την απήχησή του. Δεν θέλει πλέον να εγκαταλείψει την ΕΕ μετά το χάος του Brexit, ωστόσο θέλει τις γαλλικές εξαιρέσεις στο δίκαιο της ΕΕ. Δεν θέλει πλέον να εγκαταλείψει τη ζώνη Σένγκεν, αλλά θέλει «διπλά σύνορα» (dual border) για τη Γαλλία και την ΕΕ που θα περιλαμβάνουν συστηματικούς ελέγχους. Δεν υποστηρίζει πλέον τη συνταξιοδότηση στα 60, αλλά δεν υποστηρίζει ούτε την αύξηση του Μακρόν στα 64 έτη. Όλα αυτά είναι μάλλον ασαφή και εκτιμάται από ένα think tank ότι θα προσθέσει πάνω από 102 δισ. ευρώ ετησίως στις δημόσιες δαπάνες.
Ο Μακρόν ίσως ελπίζει επίσης να δημιουργήσει ένα ενιαίο μέτωπο από μέλη της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς – που συγκέντρωσαν αντίστοιχα περίπου 14% και 7% στις εκλογές της Κυριακής – και να συσπειρώσει το είδος της σιωπηλής πλειοψηφίας που συσπειρώθηκε γλυρω από τον Σαρλ Ντε Γκωλ μετά τις φοιτητικές διαδηλώσεις του Μαΐου του 1968.
Αλλά πρόκειται για μεγάλο ρίσκο. Η ισχυρή παρουσία του κόμματος της Λεπέν στις ευρωπαϊκές εκλογές δείχνει υποστήριξη πολύ πέρα από την αντισημιτική ξενοφοβική ενσάρκωση του αρχικού οχήματος του αρνητή του Ολοκαυτώματος πατέρα της ή τον αντιπαγκοσμιοποιητικό λαϊκισμό της προεδρικής υποψηφιότητάς της το 2017. Ο Λουκ Ρούμπαν, συγγραφέας ενός βιβλίου που αναλύει την υποστήριξη προς τη Λεπέν, διαπίστωσε ότι απευθύνεται σε όσους δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, αλλά και σε όσους έχουν μια δίψα για εξουσία.
Για αυτό υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτές οι πρόωρες εκλογές να μοιάζουν λιγότερο με το 1968 και περισσότερο με το 1997, όταν ο κεντροδεξιός πρόεδρος Ζακ Σιράκ έχασε τις δικές του πρόωρες εκλογές και αναγκάστηκε να συνεργαστεί με μια αριστερή κυβέρνηση. Μια εσωτερική δημοσκόπηση που διέρρευσε τον Δεκέμβριο για τους Ρεπουμπλικάνους (Les Républicains – η σημερινή ενσάρκωση του κόμματος του Σιράκ) εκτιμούσε ότι η ομάδα της Λεπέν θα γινόταν το μεγαλύτερο κόμμα, ενδεχομένως ακόμη και με απόλυτη πλειοψηφία.
Κανείς δεν πρέπει να θέλει περαιτέρω πολιτική αβεβαιότητα για τη Γαλλία και την Ευρώπη σε μια κρίσιμη στιγμή για τον πόλεμο στην Ουκρανία, το εμπόριο με την Κίνα ή την πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να κάνει τους επενδυτές να αναθεωρήσουν την πεποίθησή τους ότι η Ευρώπη αναπόφευκτα προχωρά σε κρίση και ότι η στενότερη οικονομική ολοκλήρωση είναι δεδομένη. «Ο Μακρόν ρωτά τους Γάλλους: «Το εννοείτε πραγματικά;”», λέει η Catherine Fieschi του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου στη Φλωρεντία. «Είναι μια επικίνδυνη ερώτηση». Μάλλον σαν τον Ρίσι Σούνακ της Βρετανίας, ο οποίος επίσης οργανώνει μια πολύμηνη εκστρατεία για να παρουσιάσει τον αντίπαλό του ως τον διάβολο που δεν γνωρίζουν οι ψηφοφόροι, ο Μακρόν μπορεί να βρει αυτή την επόμενη εκλογική μάχη ιδιαίτερα μοναχική.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*
