Του Χρήστου Ξάνθη
Μπορεί να βαδίζουμε τον 21ο αιώνα ωστόσο δεν λείπουν και από τις ημέρες οι ιστορίες και οι θρύλοι για κρυμμένους θησαυρούς ανά την Ελλάδα προκαλώντας το ενδιαφέρον πολιτών οι οποίοι ψάχνουν σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν ένα … χρυσό μέλλον.
Η χρυσοθηρία στις ημέρες μας καλά κρατεί παρότι οι περισσότεροι που ασχολούνται μαζί της δηλώνουν πως την ασκούν απλώς σαν χόμπι. Όπως δηλώνει στον «Νεολόγο» των Πατρών, ο επί χρόνια χρυσοθήρας Ανδρέας, ο οποίος ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του (σ.σ. τα στοιχεία της ταυτότητάς του είναι στη διάθεση της εφημερίδας): «Άλλοι έχουν το κυνήγι, άλλοι το ψάρεμα ως χόμπι και άλλοι παίρνουν μια συσκευή ραβδοσκοπίας και σαρώνουν περιοχές για να εντοπίσουν κάτι πολύτιμο».
«Κορωνίδα» των αναζητήσεων των σύγχρονων χρυσοθήρων, αποτελούν οι θαμμένες λίρες, οι οποίοι σύμφωνα με τους θρύλους, άφησαν φεύγοντας από τη χώρα οι Γερμανοί κατά την περίοδο της Κατοχής, οι Άγγλοι που τις πετούσαν σε ντενεκέδες στους αντάρτες πάλι την ίδια περίοδο, αλλά και οι Τούρκοι που έφυγαν από τη χώρα μετά την επανάσταση του 1821.
Οι Γερμανοί, τα Καλάβρυτα και οι λίρες
Οι ιστορίες γύρω από τους κρυμμένους θησαυρούς, είναι τουλάχιστον συναρπαστικές και πολλές από αυτές μοιάζουν με… παραμύθι. Όπως αποκαλύπτει στον «Νεολόγο» των Πατρών, ο Ανδρέας με τον οποίο μιλήσαμε, η πιο δημοφιλής ιστορία συνδέεται με το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Σύμφωνα με την ιστορία, οι Γερμανοί ξεκινώντας από την Χαλανδρίτσα μέχρι τα Καλάβρυτα έκαιγαν και λεηλατούσαν τα χωριά που έβρισκαν στο διάβα τους. Στην συνέχεια αφού αιματοκύλισαν τα Καλάβρυτα μέσω του Οδοντωτού μετέβησαν στο Διακοπτό και από εκεί στην Ακράτα. Ο θρύλος, λοιπόν, αναφέρει πως κατά την διαδρομή μέχρι την Ακράτα, έκρυβαν σε διάφορα σημεία ποσότητες των λάφυρων είχαν πάρει από τα καμένα χωριά της Αχαΐας. Αυτή η διαδρομή έχει προκαλέσει την περιέργεια εκατοντάδων ντόπιων και μη πολιτών οι οποίοι εδώ και χρόνια προσπαθούν να ανακαλύψουν που είναι κρυμμένες οι λίρες και οι υπόλοιποι θρυλούμενοι θησαυροί.
Η γοητεία της χρυσοθηρίας
Ο Ανδρέας, ο οποίος τα τελευταία έξι χρόνια ασχολείται με την χρυσοθηρία, αναφέρει πως, η σκέψη και μόνο ότι θα ανακαλύψεις κάτι πολύτιμο που ήταν κρυμμένο επί χρόνια ή θα ξαναζήσεις έστω με την φαντασία σου τα ιστορικά γεγονότα του κάθε σημείου προκαλούν μια ασύγκριτη γοητεία που υποκινεί τους περισσότερους να συνεχίσουν το ψάξιμο. «Μπορεί να βρεθείς μπροστά σε ένα τόπο μάχης που έγινε κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ψάχνεις το έδαφος και βρίσκεις σκουριασμένους κάλυκες από τα όπλα της εποχής, ή ξιφολόγχες ή ακόμη και κράνη. Κλείνεις τα μάτια και πλέον ζωντανεύει στο μυαλό σου η μάχη. Η αίσθηση είναι γοητευτική. Σε γεμίζει αδρεναλίνη και όρεξη να συνεχίσεις την έρευνα. Η μαγεία του άγνωστου. Τι άλλο μπορεί να ανακαλύψεις.»
Πως γίνονται οι έρευνες
Σύμφωνα με τον Πατρινό χρυσοθήρα, μόλις ακούσουν για κάποια ιστορία ή θρύλο που μιλά για κάποιο σημαντικό γεγονός το οποίο να άφησε πίσω του κάτι πολύτιμο ή για κρυμμένο θησαυρό τότε βγάζουν άδεια έρευνας η οποία εκδίδεται από την εκάστοτε Περιφέρεια και στην συνέχεια μεταβαίνουν στο σημείο για να ψάξουν με τις μηχανές ανίχνευσης μετάλλων. Αξίζει να αναφέρουμε πως τα τελευταία χρόνια τα μηχανήματα έχουν εξελιχθεί πολύ τεχνολογικά, αφού χρησιμοποιούν συγκεντρώσεις μετάλλων τα οποία είναι πιο ευαίσθητα στον χρυσό γλιτώνοντας έτσι τους χρυσοθήρες από την ανίχνευση άχρηστων προς αυτούς μετάλλων. Αν πιστέψουν ότι έχουν ανακαλύψει κάτι που χρειάζεται σκάψιμο για να βγει στην επιφάνεια τότε έρχεται η ώρα της άδειας ανασκαφής την οποία εκδίδει η Αρχαιολογική Υπηρεσία καθώς πάντα υπάρχει η πιθανότητα οι έρευνες να καταλήξουν σε αρχαιολογικά ευρήματα.
Τότε τον λόγο παίρνουν τα σκαφτικά μηχανήματα. Όπως μας εξηγεί ο κ. Ανδρέας ανάλογα με το τι ψάχνουν διαφέρει και το είδος των μηχανημάτων. Συγκεκριμένα τα σεντούκια με τις λίρες συνήθως δεν είναι θαμμένα βαθιά και έτσι απλά σκαφτικά εργαλεία μπορούν να τις φέρουν στο φως εφόσον βέβαια ισχύει ο θρύλος. Ωστόσο, σε περιπτώσεις όπως τους θησαυρούς που λέγεται ότι έκρυψαν Τούρκοι την περίοδο της Τουρκοκρατίας και μετά την επανάσταση που έπρεπε να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, «θησαυροί» μπορεί να είναι κρυμμένοι πιο βαθιά ή σε δύσβατα σημεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι χρυσοθήρες ενοικιάζουν σκαφτικά μηχανήματα για να σκάψουν.
Κέρδη και κόστος
Μια άλλη διάσταση της χρυσοθηρίας ωστόσο είναι το κατά πόσο συμφέρει. Σύμφωνα με τους έμπειρους του είδους τις περισσότερες φορές, «μπαίνουν μέσα» οικονομικά χωρίς να ανακαλύψουν κάτι που να τους ικανοποιήσει ή να μην ανακαλύψουν απολύτως τίποτα. Η πιο απλή μεν, αλλά σύγχρονη συσκευή ανίχνευσης μετάλλων ξεκινά από τα 150 ευρώ και φτάνει ακόμη και κάποιες χιλιάδες ευρώ.
Σε περιπτώσεις που για την εσκαφή απαιτούνται σκαφτικά μηχανήματα, τότε όπως είναι λογικό ανεβαίνει ακόμη περισσότερο το κόστος της αναζήτησης. Ακόμη, αν τελικά ανακαλυφθεί κάτι που έχει αξία όπως ένα σεντούκι με λίρες ή χρυσός τότε σύμφωνα με την νομοθεσία το μεγαλύτερο μέρος ανήκει στο κράτος σε ένα ποσοστό που φτάνει και το 80% και οι χρυσοθήρες λαμβάνουν το υπόλοιπο. Επίσης, και η έκδοση άδειας έχει κάποιο κόστος το οποίο εξαρτάται από το σημείο της έρευνας αλλά και από το εμβαδόν της περιοχής. Ξεκινά από περίπου τα 100 ευρώ και μπορεί να φτάσει και κάμποσες χιλιάδες ευρώ. Έτσι αν η έρευνα δεν φέρει κάτι πάρα πολύ μεγάλο στο φώς, το κέρδος είναι ελάχιστο έως μηδαμινό. Παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί πως σε κάποιες περιπτώσεις η έρευνα μπορεί να γίνει επικίνδυνη ακόμη και μοιραία για την ζωή των ερευνητών. Όπως σημειώνουν στον Νεολόγο, ερευνητές που μπαίνουν με μάσκες οξυγόνου σε αχαρτογράφητες για αυτούς σπηλιές ή που χρησιμοποιούν ακόμη και εκρηκτικά για να επισπεύσουν την έρευνα σε αρκετές περιπτώσεις κατέληξαν σε τραγωδία.
Πως μπορεί κάποιος να ξεκινήσει
Σύμφωνα με τον Ανδρέα Ν. είναι πολύ εύκολο κάποιος να ξεκινήσει την χρυσοθηρία. Με 150 ευρώ προμηθεύεται μια μηχανή ανίχνευσης μετάλλων και έπειτα βγάζει άδεια έρευνας σε κάποια παραλία της περιοχής. Εκεί τα ευρήματα συνήθως αφορούν κέρματα που έπεσαν από κάποιο πολίτη ή ακόμη και μικρά χρυσαφικά που έπεσαν από κάποιον . Οι συσκευές μπορούν να τα ανακαλύψουν προσφέροντας στους ερευνητές ένα καλό μεροκάματο όπως σημειώνουν οι χρυσοθήρες. Στην Πάτρα λειτουργεί πλέον και το πρώτο κατάστημα πώλησης συσκευών ανίχνευσης χρυσού. Αποτελεί μάλιστα το μοναδικό κατάστημα στην Πελοπόννησο και την Δυτική Ελλάδα που διαθέτει τέτοιο εξοπλισμό.
Ενδιαφέρον και από το εξωτερικό
Οι ιστορίες που προσελκύουν τους χρυσοθήρες δεν συναρπάζουν μόνο Έλληνες ερευνητές αλλά και ξένους καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έρχονται στην χώρα μας και στην Αχαΐα συγκεκριμένα από το εξωτερικό για να σκάψουν. Ισχύει όμως σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα και το ανάποδο, με Έλληνες που αποφασίζουν να σκάψουν σε Βαλκανικές κυρίως χώρες όπως σε Αλβανία, Βουλγαρία ή Βόρεια Μακεδονία και μάλιστα έχουν καταγραφεί και σημαντικά ευρήματα.
Κρυμμένοι θησαυροί στην Ελλάδα
Κανείς δεν γνωρίζει αν υπάρχουν, ωστόσο οι θρύλοι περί ύπαρξης κρυμμένων θησαυρών, παρακινεί πολλούς να τους αναζητούν, άποιες φορές, με ολέθρια αποτελέσματα.
Ποιοι, όμως, είναι όλοι αυτοί οι θησαυροί που θρυλείται ότι υπάρχουν στην Ελλάδα;
Ο θησαυρός του Αλή Πασά…
Λόγω των σεντουκιών με τις λίρες, τους πολύτιμους λίθους και τα άλλα βυζαντινά κειμήλια απ’ τις επιδρομές του που θρυλείται ότι περιλαμβάνονται στο θησαυρό του Αλή Πασά, φαίνεται ότι η ιστορία αυτή συγκινεί ακόμη.
Κάποιοι τον αναζητούν στην Καρδίτσα, άλλοι πάλι λένε πως βρίσκεται κάπου στην Λευκάδα, ενώ μερικοί υποστηρίζουν πως τον θησαυρό τον πήρε ο γιος του όταν πήγε στην Κιουτάχεια.
Η γουρούνα με τα εφτά χρυσά γουρουνάκια
Αυτόν τον θησαυρό τον έχουν αναζητήσει παντού. Ο θρύλος μιλά για ένα γλυπτό σε σχήμα γουρούνας, κατά άλλους μαζί με γουρουνάκια, από μασίφ χρυσό.
Η ιστορία πρωτοακούστηκε στην Ιεράπετρα, όταν Γάλλοι αρχαιολόγοι ισχυρίστηκαν πως είχαν βρει μία χρυσή γουρούνα με τα χρυσά γουρούνια της.
Η άλλη ιστορία έχει κέντρο την Δεκέλεια Αττικής όπου εκεί λέγεται πως βρέθηκε ένα κασόνι με μία χρυσή γουρούνα, τμήμα της συλλογής των πρώην βασιλιάδων. Στην Έδεσσα την ψάχνουν ακόμη.
Από την άλλη οι Λαμιώτες ξέρουν άλλη εκδοχή. Πιστεύουν πως το χρυσό αντικείμενο βρίσκεται κάτω από την πλατεία Λαού και εκεί μάλιστα υπάρχουν πολλά χρυσά γουρούνια.
Ο θησαυρός του πλουσιότερου Τούρκου του Μοριά
Ο λόγος για τον Κιαμίλ-μπέη, ο οποίος ήταν ο πασάς της Κορίνθου και ο πλουσιότερος Τούρκος του Μοριά. Πολλοί πιστεύουν πως ο θησαυρός του έμεινε στα αζήτητα, όταν κατά την επανάσταση συνελήφθη και φυλακίστηκε.
Η αξίας της περιουσίας του σύμφωνα με οθωμανικά έγγραφα από το 1800 υπολογίζεται στα 500 εκατομμύρια, ενώ κάτοικοι του Κιάτου θεωρούν πως η περιοχή τους είναι και η επικρατέστερη για την εύρεση αυτού του θησαυρού. Φυσικά και δεν έχουν βρει απολύτως τίποτα.
Τα κλοπιμαία του λήσταρχου Παπακυριτσόπουλου
Στην Φθιώτιδα έχουν την δική τους ιστορία για έναν λήσταρχο, ο οποίος όχι μόνο κατάφερε και έκλεψε πολλά πανάκριβα λάφυρα, αλλά μάλιστα τα έθαψε κάπου στο βουνό Οίτη.
Ο θρύλος λέει ότι ο λήσταρχος δεν είχε προλάβει να ξεθάψει το θησαυρό πριν πεθάνει από τα πυρά των αστυνομικών αρχών. Και κάπως έτσι, οι σημερινοί ψάχνουν και ψάχνουν και ξαναψάχνουν….
Οι τρεις κρυμμένοι θησαυροί
Οι κάτοικοι στην Ροδόπη, οι οποίοι γνωρίζουν όχι μία, αλλά τρεις ιστορίες για κρυμμένους θησαυρούς. Οι θησαυροί σχετίζονται με τον Καρά Αλή, τον Πέτκόφ και τον Βαλσάμ Βοεβόδα.
Ο θησαυρός του Πύρρου στην Ήπειρο
Στα βουνά της Πρέβεζας εδώ και χρόνια κάτοικοι αναζητούν τον θησαυρό του Πύρρου (ο οποίος έζησε στο 300 πΧ) και ήταν βασιλιάς των Μολοσσών.
Λέγεται πως μετά τους πολέμους του βασιλιά στην Ιταλία, ο Πύρρος κατάλαβε πως η ώρα που θα χάσει την ζωή του σε κάποια μάχη δεν αργεί και έτσι διέταξε να θαφτούν όλα του τα πλούτη σε κάποιο βουνό κοντά στην Πρέβεζα.
Αν και ψάχνουν και ξαναψάχνουν τίποτα απολύτως δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής.
Ο θησαυρός του Λύκου στην Πελοπόννησο
Στην Πελοπόννησο ο πιο φημισμένος θησαυρός σχετίζεται με τον λήσταρχο Λύκου ή Λύγγου, από την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Το καλοκαίρι του 2000, δύο Ελληνοαμερικανοί επιχειρηματίες με καταγωγή από Αρκαδία και Λακωνία αντίστοιχα είχαν φέρει ένα ειδικό και πανάκριβο ηλεκτρομαγνητικό μηχάνημα από τις ΗΠΑ με υπερσύγχρονο Scanner. Εψαξαν στο Μαίναλο, αλλά δεν βρήκαν απολύτως τίποτα.
Οι λίρες των Βρετανών
Στην Ήπειρο ψάχνουν θησαυρό με λίρες και συγκεκριμένα αυτές που πιθανώς έχουν κρύψει οι αντάρτες. Υποτίθεται ότι τις λίρες τις πετούσαν οι Αγγλοι με στόχο να ενισχύσουν την ελληνική αντίσταση -συγκεκριμένα τις δυνάμεις του Ζέρβα- οι οποίες δεν έφτασαν όλες στον στόχο τους. Πρέπει βέβαια να επισημανθεί ότι οι λίρες δεν ήταν της βασίλισσας της Αγγλίας, αλλά ο ελληνικός χρυσός που είχε φυγαδευτεί στην Αίγυπτο και κατέληξε στο Λονδίνο.
(από την εφημερίδα “Νεολόγος”)
