Του Ανδρέα Κολλιόπουλου
Οι ένοικοι δεκάδων κτιρίων τα οποία βρίσκονται πάνω στο ρήγμα της Αγίας τριάδας και χιλιάδες άλλοι που ζουν σε μεγαλύτερη ακτίνα αλλά επηρεάζονται έμμεσα από αυτό, βιώνουν επί δεκαετίες το μαρτύριο της σταγόνας, αναμένοντας τα συναρμόδια υπουργεία να πράξουν το αυτονόητο και να καταβάλουν τα απαιτούμενα ποσά για την ασφαλή μετεγκατάστασή τους.
Η «νεκρή» ζώνη του ρήγματος της Αγίας Τριάδας είναι τα 150 στρέμματα που με απόφαση του ίδιου του κράτους, έτσι όπως είχε δημοσιευτεί στο ΦΕΚ 58693, έχουν χαρακτηριστεί ως επικίνδυνη ζώνη και κατά συνέπεια θα πρέπει να απαλλοτριωθούν.
Ωστόσο τα μηνύματα που έχουν λάβει όλα αυτά τα χρόνια οι κάτοικοι της περιοχής ως προς τις προθέσεις της πολιτείας δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά, με την καταβολή των χρημάτων που αναλογούν στον καθένα ως αποζημίωση, βάση του περιουσιακού τους στοιχείου, να παραπέμπει στις ελληνικές καλένδες.
Καμία απάντηση από το υπουργείο
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στον «Ν» ο αντιδήμαρχος Μιχάλης Αναστασίου, το 2020 (όταν ήταν στην αρμοδιότητα του το όλο ζήτημα), ο δήμαρχος Κώστας Πελετίδης, με αφορμή την αποζημίωση που είχε πάρει δημότης – κάτοικος της Αγίας Τριάδας για τη δέσμευση της περιουσίας του (για άλλο θέμα και όχι για το ρήγμα) είχε στείλει επιστολή στο υπουργείο Υποδομών, ζητώντας απαντήσεις για τις απαλλοτριώσεις στα 150 στρέμματα της νεκρής ζώνης του ρήγματος.
«Ακόμα περιμένουμε την απάντηση του υπουργείου» τονίζει χαρακτηριστικά ο ίδιος. Όμως οι αρνητικοί οιωνοί για τις προθέσεις του κράτους πάνω στο θέμα αυτό, είχαν ξεκινήσει να εμφανίζονται από το 2010.
Οι κάτοικοι της Αγίας Τριάδας που ζούσαν πάνω στο ρήγμα είχαν στείλει επιστολή στο υπουργείο Υποδομών, ζητώντας να μάθουν τι πρόκειται να γίνει και αν το κράτος σκοπεύει να εφαρμόσει στην πράξη την απόφαση που είχε πάρει το 1993. Η απάντηση από το υπουργείο ήταν λιτή και χωρίς πολλές εξηγήσεις. Δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο.
Ο σεισμός των 4,8 Ρίχτερ το 1989
Ο χαρακτηρισμός των 150 στρεμμάτων στην συνοικία της Αγίας Τριάδας ως επικίνδυνη ζώνη ήταν αποτέλεσμα του σεισμού των 4,8 Ρίχτερ που είχε σημειωθεί το 1989 στην Πάτρα, όταν το ρήγμα είχε «ξυπνήσει» για τα καλά.
Ο σεισμός είχε προκαλέσει αρκετές ζημιές σε πολλά σπίτια και οι έλεγχοι που ακολούθησαν από τους αρμόδιους μηχανισμούς του κράτους, είχαν δείξει ότι πολλά από τα κτίσματα είτε ήταν ετοιμόρροπα, είτε επικίνδυνα.
Το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ (πρόγονος του υπουργείου Υποδομών) με το έγγραφο του 58593 είχε χαρακτηρίσει συνολικά 150 στρέμματα που βρίσκονταν πάνω στο ρήγμα ως νεκρή ζώνη, εγκρίνοντας την απαλλοτρίωση των κτισμάτων που βρίσκονταν στην επικράτεια της.
Από τους έλεγχους που έγιναν με βάση την απόφαση αυτή χαρακτηρίστηκαν 20 κτίσματα ετοιμόρροπα, 23 επικίνδυνα, ενώ εκκρεμούσαν άλλα 25 ακίνητα που βρίσκονταν πάνω στο ρήγμα, στην χαρακτηρισμένη επικίνδυνη ζώνη.
Έτσι, με ένα κονδύλι της τάξεως των 800 εκατομμυρίων δραχμών (σημερινά κοντά στα 2,5 εκατομμύρια ευρώ) υλοποιήθηκαν οι απαλλοτριώσεις στα 20 κτίσματα που είχαν χαρακτηριστεί ετοιμόρροπα, αφήνοντας όμως στη θέση τους τα υπόλοιπα.
48 κτίσματα πάνω στη νεκρή ζώνη
Κτίσματα που είχαν υποστεί εξίσου μεγάλες ζημιές και ο χαρακτηρισμός τους ως επικίνδυνος, αφορούσε κυρίως τη μείωση κονδυλίου για την όλη διαδικασία, παρά την πραγματική τους κατάσταση και μάλιστα πάνω σε ένα ενεργό σεισμικό ρήμα.
Από το ’97 και μετά δεν υπήρξε καμία εξέλιξη πάνω στο θέμα των απαλλοτριώσεων στη συγκεκριμένη περιοχή. Επί της ουσίας όλα αυτά τα χρόνια, έχοντας φτάσει πλέον το 2023, 48 συνολικά κτίσματα εξακολουθούν και βρίσκονται πάνω στην νεκρή ζώνη ενός επικίνδυνου ρήματος.
Σε μια συνοικία πυκνοκατοικημένη, σε μια πόλη που οι σεισμοί είναι στην καθημερινότητα της και σε μία ευρύτερη περιοχή ιδιαίτερα σεισμογενής. Στα 48 αυτά κτίσματα ζει ασφαλώς ένας μεγαλύτερος αριθμός ατόμων και οικογενειών αφού δεν αναφερόμαστε μόνο σε μονοκατοικίες ή σε διώροφα, αλλά και σε τριώροφα, ακόμα και σε πολυκατοικίες που είχαν κτιστεί εκεί.
Όμηροι οι κάτοικοι – ιδιοκτήτες
Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων της νεκρής ζώνης ουσιαστικά, πέρα από το ρίσκο που παίρνουν όσοι μένουν εκεί, είναι όμηροι μιας κατάστασης που όλα αυτά τα χρόνια τους κρατάει τα χέρια δεμένα.
Δεν μπορούν ούτε να βελτιώσουν και να συντηρήσουν τα σπίτια τους ή να κτίσουν στο οικόπεδο τους, ούτε να πουλήσουν την περιουσία τους αφού κανείς δεν πρόκειται να αγοράσει σε μια έκταση που απαγορεύεται κάθε μορφής οικοδομική εργασία.
Τουλάχιστον 7.000 σπίτια επηρεάζονται από το ρήγμα (ένθετο)
Τα όσα είχε αναφέρει στην εφημερίδα τα «Νέα» το 2009 ο επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Ισαάκ Παρχαρίδης, επικεφαλής τότε της ερευνητικής ομάδας επιστημόνων για τη χρήση δορυφορικών τεχνολογιών για τον ακριβή υπολογισμό της παραμόρφωσης του εδάφους, είναι χαρακτηριστικά.
Ο καθηγητής είχε τονίσει τότε ξεκάθαρα ότι υπάρχουν στοιχεία μέσα από τις καταγραφές του δορυφόρου για τουλάχιστον 7. 000 σπίτια από την πόλη της Πάτρας τα οποία μπορεί επηρεάζονται από την αθόρυβη κίνηση του ρήγματος.
Επίσης πρέπει να επισημανθεί ότι υπάρχουν αναφορές από τους κατοίκους της περιοχής που παρατηρούν όλα αυτά τα χρόνια σε διάφορα σημεία των σπιτιών τους να ξεπροβάλλουν με πολύ αργό ρυθμό ρωγμές, χωρίς να μπορούν να δικαιολογήσουν την εμφάνισή τους.
Κινείται αθόρυβα, αλλά είναι ενεργό
Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες το ρήγμα όχι μόνο είναι ενεργό, αλλά κινείται αθόρυβα από τις αρχές της δεκαετίας του ’90.
Έχει χαρακτηριστεί από τους σεισμολόγους ως ένα γεωλογικό φαινόμενο αφού σύμφωνα με τα στοιχεία που είχε διαπιστώσει δορυφόρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, σημαντικό τμήμα του εδάφους της Πάτρας καθιζάνει από 1,5 έως 4 χιλιοστά κατά μέσον όρο τον χρόνο, από το 1992 έως σήμερα.
Το ρήγμα δηλαδή προκαλεί μια εδαφική παραμόρφωση στην Πάτρα, ενώ υπάρχει μια αργή και ασεισμική κίνηση του ρήγματος, χωρίς να προηγείται σεισμός, με την μία του πλευρά να ανεβαίνει και την άλλη να καθιζάνει.
Εξαιτίας της κίνησης αυτής είναι αρκετά πιθανό η νεκρή ζώνη των 150 στρεμμάτων, τριάντα χρόνια μετά από την ΦΕΚ του 1993, να είναι πλέον μεγαλύτερη σε επικράτεια. Με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει.
Τογιοπούλου: Πάνε να πετάξουν το μπαλάκι σε άλλο γήπεδο (ένθετο)
Πίσω από τις απαντήσεις που δεν έρχονται από το υπουργείο προς τον δήμο για το θέμα των απαλλοτριώσεων και τις αποζημιώσεις στους ιδιοκτήτες της νεκρής ζώνης, η αρμόδια αντιδήμαρχος, Αναστασία Τογιοπούλου, βλέπει μια προσπάθεια του κράτους να πετάξει το… μπαλάκι σε άλλο γήπεδο.
«Το θέμα των απαλλοτριώσεων είναι ένα θέμα που δεν αφορά, ούτε μπορεί να γίνει από τον δήμο. Είναι ένα ζήτημα καθαρά του υπουργείου. Ο δήμος εκτός από ότι δεν έχει τους οικονομικούς πόρους για να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες δεν έχει και την αρμοδιότητα.
Η επικήρυξη της νεκρής ζώνης έγινε από το κράτος και θα πρέπει να βρει τα χρήματα για να προχωρήσει η διαδικασία της κατεδάφισης και των αποζημιώσεων, έτσι ώστε υλοποιηθεί έστω και μετά από τόσα χρόνια η απόφαση. Είναι πάνω από 40 σπίτια που βρίσκονται σε μία επικράτεια που δεν μπορεί να κτιστεί τίποτα και η οποία θα πρέπει να είναι ελεύθερη από κάθε μορφής κατασκευή».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
