Tης Δήμητρας Μπαλαφούτη
Η άγνωστη ιστορία της αδελφής του Αμαντέους Μότσαρτ. Μια γυναίκα που δεν της επέτρεψαν να πραγματοποιήσει το όνειρό της. Ένα παιδί-θαύμα που έμεινε στην αφάνεια. Ποιος θα μπορούσε να μας γνωρίσει τον Βόλφανγκ Αμαντέους Μότσαρτ καλύτερα από την αδελφή του; Η Πέμη Ζούνη μεταμορφώνεται σε Νάνερλ Μότσαρτ, στο θεατρικό έργο του Μηνά Βιντιάδη, με τις σκηνοθετικές οδηγίες της Βάνας Πεφάνη. Η Πέμη Ζούνη και η Βάνα Πεφάνη συναντιούνται ξανά. Μια γυναίκα του 18ου αιώνα και οι δύο σύγχρονες γυναίκες και καλλιτέχνιδες, δημιουργούν, σχεδιάζουν και συνομιλούν με το τότε και το σήμερα, μοιράζονται τις ανησυχίες τους, εξερευνούν τρόπους αφήγησης και επικοινωνίας, ανακαλύπτοντας ομοιότητες και διαφορές για τη θέση της γυναίκας στο κοινωνικό σύνολο. Μια μουσικο-θεατρική σκηνική περιπέτεια, που μιλά για ακυρωμένες επιθυμίες, αδελφικές σχέσεις, το «ταλέντο» και τη καλλιτεχνική υπεροψία, τον έρωτα και τη μοναξιά. Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία, γνωστή σε ελάχιστους, που αφορά όλους τους ανθρώπους, από την εφηβεία έως την τρίτη ηλικία. Έρχονται στην Πάτρα, στη Φιλαρμονική Εταιρεία Ωδείο Πατρών αυτό το σαββατοκύριακο στις 6 και 7 Απριλίου.
Πόσο σας ιντριγκάρει ο ρόλος της Νάνερλ;
Πολύ! Όχι μόνο θεματικά, αλλά και πρακτικά. Από τη μια είναι μια συναρπαστική ιστορία, άγνωστη στον κόσμο. Από την άλλη η σκηνοθεσία της Πεφάνη ανέβασε τον πήχη του ενδιαφέροντος – για ηθοποιούς και κοινό – πολύ πιο πάνω. Καταλαβαίνετε ότι μετά από σαράντα χρόνια στο σανίδι αυτό ακριβώς αναζητώ!
Στη σημερινή εποχή πιστεύετε ότι υπάρχει ακόμη ο ηλικιακός ρατσισμός, ή η «ημερομηνία λήξης» για τις γυναίκες, όσον αφορά την προσωπική τους ζωή;
Αν με τον όρο «προσωπική ζωή» εννοείτε την ερωτική, πάντα θα υπάρχει αυτό στα έμβια όντα. Όχι μόνο για τη γυναίκα, για όλους. Νόμος της φύσης. Απλώς το όριο μετατίθεται. Αλλά στην επαγγελματική ζωή, ή καλύτερα στον τομέα της δημιουργικότητας, δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης.
Οι γυναίκες σήμερα επισκιάζονται από τους «ισχυρούς άνδρες» της ζωής τους; Πατέρα, αδελφό ή σύζυγο…;
Στις δυτικές κοινωνίες όχι. Είμαστε τυχεροί που ζούμε σ’ αυτό το κομμάτι του ημισφαιρίου. Είναι πια στο χέρι μας πόσο χώρο θα αφήσουμε για καταπίεση.
Εσείς, έχετε κληθεί ποτέ να αντιμετωπίσετε σεξιστικά στερεότυπα;
Άμεσα, ευτυχώς όχι. Έμμεσα, δηλαδή παρατηρώντας συμπεριφορές και συζητήσεις, πολλές φορές. Έχουμε δρόμο μπροστά μας για να εμπεδωθεί η ισότητα των δικαιωμάτων.
Παίζοντας σε αυτή την παράσταση, υπάρχει κάποιο σημείο που εσάς προσωπικά σας έχει χαραχθεί στο μυαλό;
Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιο σημείο που δεν έχει χαραχτεί. Από την πρώτη εικόνα μέχρι την τελευταία οι στιγμές με συγκινούν κάθε φορά. Δεν συμβαίνει συχνά αυτό στις παραστάσεις. Αν πρέπει να διαλέξω, έτσι για παράδειγμα, θα πω τη στιγμή που η Νάνερλ είναι ηλικιωμένη πια, σχεδόν τυφλή, μόνη, και γράφει τη διαθήκη της. Ή η στιγμή που συνοδεύει τον αδελφό της στην τελευταία του κατοικία υπό καταρρακτώδη βροχή, ενώ το Ρέκβιεμ που συνέθεσε ο ίδιος γεμίζει τον χώρο. Ή η στιγμή της παιδικής τους ηλικίας, που γελάνε και κάνουν ζαβολιές…. Βλέπετε; Δεν μπορώ να διαλέξω.
Τι είναι αυτό που κάνει για τα δικά σας δεδομένα μια παράσταση επιτυχημένη; Προσωπικά πότε είστε ευχαριστημένη;
Επιτυχημένη είναι μια παράσταση που κατορθώνει να επικοινωνήσει αυτό που έχει να πει στο κοινό. Που παίρνει μαζί της τους θεατές, δεν τους επιτρέπει να σκέφτονται τίποτα άλλο, όσο διαρκεί. Προσωπικά είμαι ευχαριστημένη όταν ο βαθμός δυσκολίας ανεβαίνει για μένα, οπότε έχω ένα στοίχημα να κυνηγήσω. Θεωρώ ότι είναι πολύ ύποπτο το να περνάς εύκολα στις πρόβες.
Πόσο σημαντικό είναι για εσάς το θέατρο; Τι ρόλο παίζει στη ζωή σας;
Είναι όσα παράλληλα σύμπαντα δεν μπορώ να ζήσω, μία συνεχής περιπλάνηση στο χώρο, τον χρόνο και τους ανθρώπους. Είναι ακριβό και απαιτητικό. Αλλά σου αντιγυρίζει πολλά δώρα.
Πως αποφασίζετε πλέον αν θα πείτε το «ναι» ή το «όχι» σε μια καλλιτεχνική πρόταση; Είστε περισσότερο επιλεκτική;
Τα κριτήρια οξύνονται και η κρίση βελτιώνεται με την ηλικία και την εμπειρία. Οπότε μπορώ να συνυπολογίσω τις παραμέτρους λίγο πιο εύκολα. Αν και στην τέχνη – ως γνωστόν – δεν υπάρχει σωστή ή λάθος συνταγή. Το πρώτο πάντως που μετράει για μένα, και το λέω ανέκαθεν, είναι το με ποιους θα συνεργαστώ. Η συγγένεια στη νοοτροπία και την αισθητική είναι απαράβατη προϋπόθεση.
Υπάρχουν ρόλοι που έχετε στο μυαλό σας και θέλετε να παίξετε; Το επιδιώκετε ή απλά κρίνετε αν θα αναλάβετε αυτό που σας προτείνουν;
Υπάρχουν κάμποσα πράγματα που ονειρεύομαι να παίξω – και δυο τρία που θέλω να σκηνοθετήσω. Αλλά δεν έμαθα ποτέ να έχω το θάρρος να το ζητήσω. Ίσως επειδή ήμουνα τυχερή, έρχονταν υπέροχοι ρόλοι, πριν καν τους ονειρευτώ. Καλόμαθα;… Πάντως δεν νομίζω ότι είναι καλό το να μην στηρίζω αυτό που λαχταρώ. Προσπαθώ να το αλλάξω.
Πώς θα περιγράφατε τη σχέση σας με το κοινό, έπειτα από τα πολλά χρόνια επιτυχημένης πορείας σας στο χώρο;
Θα την χαρακτήριζα συγκινητική, όχι απλώς εξαιρετική. Και το εκλαμβάνω ως το μεγαλύτερο βραβείο. Το κοινό μου προσφέρει πάντα γενναιόδωρα την αγάπη και τον σεβασμό του. Η επικοινωνία μας σε όλους τους χώρους, από την καθημερινότητα ως τις παραστάσεις και τα social media είναι ειλικρινής, ποτέ «καταναλωτική».
Έχετε βρεθεί πολλές φορές στην Πάτρα. Άραγε κρατάτε κάτι από κάθε κοινό με το οποίο έρχεστε σε επαφή;
Κρατάω κάτι πάντα, απ’ όλες τις παραστάσεις και τις πόλεις. Εδώ και 15.000 νύχτες περίπου…
Εντωμεταξύ, η αγαπημένη ηθοποιός μίλησε και στον MAX FM 93,4 και τη Δήμητρα Μπαλαφούτη:
