«Ο καθένας από εσάς σε αυτή την αίθουσα, με το ταλέντο, τη δύναμη και τις ικανότητές του μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η ανθρωπότητα αδικεί τον εαυτό της. Ίσως εμείς σαν καλλιτέχνες και οραματιστές να μπορούμε να επηρεάσουμε τους πολίτες όλου του κόσμου να δουν την καλύτερη πλευρά αυτού που είμαστε ως είδος» δήλωνε συγκινημένος ο Χάρι Μπελαφόντε, το 2014, παραλαμβάνοντας το τιμητικό Όσκαρ που του απονεμήθηκε. Σε αυτά τα λόγια του συμπυκνώνεται το νόημα της μακράς και πολυτάραχης ζωής του, το νήμα της οποίας κόπηκε σήμερα, που η καρδιά του σταμάτησε να χτυπά, μετά από 96 ολόκληρα χρόνια.
Ήταν μια καρδιά μεγάλη που χωρούσε σχεδόν τα πάντα: την αγάπη του για τη μουσική, τον κινηματογράφο και το θέατρο, χώρους τους οποίους υπηρέτησε με μεγάλη επιτυχία, κυρίως, όμως, την βαθιά, ισόβια «δίψα» του για έναν κόσμο πιο δίκαιο που να χωρά όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως χρώματος, καταγωγής, κοινωνικής τάξης. Σε αυτό το υψηλό όραμα αφιερώθηκε, ψυχή τε και σώματι, άλλοτε υπερασπιζόμενος την φυλετική αδικία, άλλοτε συμμετέχοντας σε μεγάλες ανθρωπιστικές καμπάνιες κι άλλοτε πάλι παίρνοντας ανοιχτά θέση ενάντια της επίσημης εξωτερικής πολιτικής της πατρίδας του, των ΗΠΑ.
Η θριαμβευτική πορεία στη μουσική και τον κινηματογράφο
Για τον ίδιο εξάλλου η αρμονική συνύπαρξη του λευκού με το μαύρο ήταν μια πραγματικότητα από την πρώτη στιγμή που άνοιξε τα μάτια του κι αντίκρισε τον κόσμο, την 1η Μαρτίου 1927, στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης, καθώς οι γονείς του, προέρχονταν από μεικτούς γάμους. Τα πρώτα παιδικά του χρόνια θα τα περάσει κοντά στη γιαγιά του, στον τόπο καταγωγής της μητέρας του, τη Τζαμάϊκα, για να επιστρέψει το 1940 στη Νέα Υόρκη όπου και θα μυηθεί, σταδιακά, στα τζαζ και μπλουζ ακούσματα αλλά και σε μελωδίες και ρυθμούς από άλλους τόπους που έφερναν μαζί τους οι μετανάστες. Η μουσική, λοιπόν, είναι μια από τις πρώτες του αγάπες.
Παρόλα αυτά θα επιλέξει να σπουδάσει σε δραματική σχολή έχοντας στα διπλανά θρανία κάποια από τα μεγαλύτερα, μετέπειτα ονόματα του αμερινικανικού σινεμά, όπως ο Μάρλον Μπράντο, ο Σίντεϊ Πουατιέ και ο Τόνι Κέρτις. Έμελλε, όμως, η καριέρα του να ξεκινήσει μουσικά.
Ένας φίλος του, ο μουσικός παραγωγός Monte Kay, θα τον προσκαλέσει να τραγουδήσει σε ένα τζαζ κλαμπ της Νέας Υόρκης. Εκείνος δέχεται. Όταν ανεβαίνει στη σκηνή για την παρθενική αυτή εμφάνισή του έχει μεγάλο τρακ. Ερμηνεύει δυο κλασικά τζαζ κομμάτια και ένα δικό του τραγούδι. Το κοινό τον καταχειροκροτεί. Ανάμεσά του είναι η Μπίλι Χόλιντει και ο Λέστερ Γιανγκ οι οποίοι εντυπωσιάζονται και τον παροτρύνουν να συνεχίσει.
Ο Χάρι όμως αφήνει την ζωή να τον κατευθύνει. Στα 22 του μόλις χρόνια παντρεύεται την Μαργκερίτ Μπερντ με την οποία αποκτά δύο κόρες ενώ προκειμένου να ανταπεξέλθει στις οικογενειακές υποχρεώσεις αποφασίσει να ανοίξει ένα εστιατόριο στο Γκρίνγουιτς Βίλατζ. Από εκεί περνούν καθημερινά δεκάδες καλλιτέχνες, μουσικοί από διάφορες γωνιές του κόσμου με τους οποίους ο Μπελαφόντε γνωρίζεται και συζητά συχνά εμπλουτίζοντας τους μουσικούς ορίζοντές του αλλά και αναπτύσσοντας την πολιτική και κοινωνική του σκέψη.
Όταν αποφασίσει να επιστρέψει στη μουσική το ρεπερτόριό του δεν περιορίζεται πλέον μόνον στη τζαζ αλλά ανοίγεται και σε διαφορετικά μονοπάτια, παραδοσιακά, φολκ και σύγχρονα. Ο πρώτος του δίσκος, που κυκλοφορεί στις αρχές της δεκαετίας του ‘50, περιέχει ποπ κομμάτια ενώ η μεγάλη μουσική επιτυχία έρχεται το 1957 με τον θρυλικό άλμπουμ του «Calypso», που θα παραμείνει για 31 εβδομάδες στην κορυφή των αμερικανικών τσαρτ, και περιλαμβάνει επιτυχίες όπως οι «Matilda», «Jamaica Fairwell», «Day-ο (Banana Boat Song)» κ.α. Εκείνη την ίδια περίοδο δίνει αμέτρητες συναυλίες, γεμίζει θέατρα και στάδια, γίνεται ο πιο ακριβοπληρωμένος μαύρος καλλιτέχνης όλων των εποχών. Αποτελεί πλέον το πρώτο μαύρο είδωλο της αμερικανικής ψυχαγωγίας!
Η συνάντηση με τον Χατζιδάκι και τη Μούσχουρη
Τα τέλη της δεκαετίας του ‘50 τον βρίσκουν να επεκτείνει το μουσικό ύφος της δισκογραφίας του στη φολκ και να συνεργάζεται με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως η Τζοάν Μπαέζ, ο Μπομπ Ντύλαν κ.α. ενώ στις αρχές του ‘60 αφοσιώνεται στην στήριξη και παρουσίαση στο ευρύ κοινό νέων, ταλαντούχων καλλιτεχνών από διάφορες γωνιές του κόσμου.
Ανάμεσά τους και η δική μας Νάνα Μούσχουρη την οποία γνωρίζει το 1960, σε ένα μικρό μουσικό χώρο της Αθήνας όπου ο ίδιος έχει ταξιδέψει προκειμένου να δώσει μια συναυλία. Τέσσερα χρόνια αργότερα η Ελληνίδα ερμηνεύτρια βρίσκεται στην Αμερική, μαζί με τον Μάνο Χατζιδάκι, και ηχογραφούν από κοινού το άλμπουμ «An Evening With Belafonte/Mouskouri» το οποίο σημειώνει μεγάλη επιτυχία.
Στο μεταξύ ο Χάρι Μπελαφόντε έχει κάνει ένα επιτυχημένο πέρασμα και από τον κινηματογράφο σε ταινίες όπως οι «Bright Road», «Carmen Jones», το δημοφιλές «Island In The Sun», που συνοδεύτηκε από ομώνυμο γνωστό τραγούδι, «Odds Against Tomorrow», « Porgy and Bess» κ.α. αλλά και από το θεατρικό σανίδι συμμετέχοντας σε επιτυχημένες παραστάσεις όπως οι Three For Tonight» και «The Caine Mutiny».
Ο Χάρι Μπελαφόντε με τη δεύτερη σύζυγό του και τον γιο τους
Στην προσωπική του ζωή το σκηνικό έχει πλέον αλλάξει αφού ο πρώτος του γάμος έχει τελειώσει και το 1956 παντρεύεται τη χορεύτρια Τζούλι Ρόμπινσον. Η αυλαία αυτού του γάμου θα πέσει μετά από 47 ολόκληρα με τον Μπελαφόντε να βάζει το τρίτο στεφάνι το 2008, με τη φωτογράφο Πάμελα Φρανκ. Κατά τη διάρκεια της ζωής του βεβαίως, είχε αμέτρητες κατακτήσεις, μεταξύ των οποίων και η γνωστή ηθοποιός Τζόαν Κόλιν με την οποία είχε μια σύντομη ερωτική σχέση.
Ανθρωπιστικό και Ακτιβιστικό έργο
Δύο είναι τα πρόσωπα που επηρέασαν σε βάθος τις πολιτικές και κοινωνικές πεποιθήσεις του Χάρι Μπελαφόντε. Με τον πρώτο, τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, τούς συνέδεε μια ισόβια φιλία. Ήταν μάλιστα ο Μπελαφόντε που ανέλαβε να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά του του Κινγκ μετά τη δολοφονία του, το 1968.
Ο Χάρι Μπελαφόντε με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
Ο δεύτερος ήταν ο τραγουδιστής και ηθοποιός Πολ Ρόμπεσον. Εκείνος τού εμφύσησε την πεποίθηση πως «οι καλλιτέχνες είναι φύλακες της αλήθειας», την οποία υποστήριζε με θέρμη μέχρι το τέλος της ζωής του.
Ο Μπελαφόντε υπήρξε ο μακροβιότερος και πλέον διάσημος ακτιβιστής του Χόλιγουντ. Συμμετείχε στο Κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, πρωτοστάτησε σε πορείες διαμαρτυρίας και φιλανθρωπικές συναυλίες, συντάχθηκε με τη ρωσική πλευρά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, αντιτάχτηκε στο εμπάργκο των ΗΠΑ εναντίον της Κούβας – ήταν φανατικός υποστηρικτής του Φιντέλ Κάστρο – , δήλωσε την αντίθεσή του στην εισβολή των ΗΠΑ στη Γρενάδα…
Πάνω απ’ όλα όμως είχε μια μοναδική δύναμη να μαγνητίζει τα πλήθη!
Πηγή: Protothema.gr
