Συνέντευξη στη Βίκυ Μαυρομμάτη
Η Αλκυόνη Παναγοπούλου, μία εκπαιδευτικός με αγάπη για την ιστορία και τα αναγνώσματα, αποφάσισε να κάνει ένα «δώρο» στην Πάτρα. Η ίδια ύστερα από αρκετό χρονικό διάστημα συλλογής πληροφοριών και γεγονότων, μας παρουσιάζει πλέον το βιβλίο της το οποίο ξεδιπλώνει ένα κομμάτι από την ιστορία της Πάτρας, και συγκεκριμένα όλες τις άγνωστες και γνωστές πτυχές της περιοχής του Ρωμανού.
Αρχικά πείτε μας δύο λόγια για το βιβλίο και τι ακριβώς πραγματεύεται
Το βιβλίο αυτό ξεδιπλώνει υπέροχες αναμνήσεις, έχει σκοπό να ρίξει φως σε γνωστές και άγνωστες πτυχές της ιστορίας της περιοχής Ρωμανού Πατρών Αχαΐας και να τις καταγράψει. Με τον τρόπο αυτό οι εμπειρίες των ανθρώπων που έζησαν θα καταγραφούν στην ιστορία. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν προφορικές μαρτυρίες κατοίκων, μέσα από συνεντεύξεις, πηγές και αρχεία της κοινότητας αλλά και άλλων φορέων. Οι ιστορίες αυτές, μαζί με άλλες πηγές, αποτελούν έτσι μέρος της πρώτης ύλης που βοηθά να δημιουργήσουμε μια εκδοχή του παρελθόντος, με άλλα λόγια δηλαδή, να γράψουμε την Ιστορία του χωριού μας.
Πώς πήρατε την απόφαση να γράψετε το συγκεκριμένο βιβλίο;
Όπως αναφέρω και στην εισαγωγή του βιβλίου , η γνώση και η κατανόηση του παρελθόντος είναι το κλειδί για τη νοηματοδότηση του παρόντος. Οι άνθρωποι, όπως και οι κοινωνίες τους, έχουν τη δική τους ιστορία, όχι απλώς ένα παρελθόν. Η διατήρηση της ιστορικής συνείδησης είναι η έσχατη πράξη αντίστασης μέσα στη γενική παρακμή. Οι λαοί που δεν έχουν μνήμη δεν έχουν και μέλλον. Σε εποχές όπως αυτή που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος μας έχει ανάγκη να επιστρέψει σε εποχές και επιτεύγματα του παρελθόντος που καθόρισαν τη φυσιογνωμία του.
Ανάγκη να τα επανεξετάσει με νέα οπτική και σύγχρονα μέσα, να τα κρίνει εκ νέου, στην προσπάθειά του να κατανοήσει τόσο τη σύγχρονη εποχή, όσο και τους αιώνες από τους οποίους αυτή κατάγεται. Μελετώντας το παρελθόν, κατανοεί κανείς ευκολότερα το παρόν. Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Με αυτό το βιβλίο ήθελα να καταγράψω την ιστορία του τόπου αυτού και των ανθρώπων αλλά και να τιμήσω τους ανθρώπους και την προσφορά τους σε αυτό το τόπο που σήμερα εμείς χαιρόμαστε , γιατί τίποτα δεν ήταν εύκολο ,όλα αποκτήθηκαν με κόπο και προσφορά.
Πόσο εύκολη ήταν η συλλογή στοιχείων και γενικότερα όλη η έρευνα που κάνατε;
Για το πόνημα αυτό η έρευνα, η συλλογή στοιχείων, οι μαρτυρίες μέσα από πηγές, αρχεία , συνεντεύξεις και μαρτυρίες ανθρώπων διήρκησε περίπου δυόμιση χρόνια για την πρώτη έκδοση και έξι μήνες επιπλέον για τη δεύτερη έκδοση. Όταν βγήκε η πρώτη έκδοση του βιβλίου στη συνέχεια με πλησίασαν άνθρωποι οι οποίοι μου έδωσαν προσωπικό αρχείο ή οικογενειακό ή άλλο υλικό και συνεντεύξεις και μου ζήτησαν να τα συμπεριλάβω στο βιβλίο και έτσι προέκυψε η δεύτερη έκδοση του βιβλίου πιο εμπλουτισμένη . Το βιβλίο αυτό βασίζεται σε προφορικές μαρτυρίες κυρίως. Είναι γνωστό ότι οι προφορικέςμαρτυρίες, ως ιστορικά τεκμήρια, παρουσιάζουν προβλήματα, όπως την αξιοπιστία, τη μεροληψία, την προκατάληψη, προβλήματα μνήμης, αδυναμία να ανασυρθούν προσωπικές αναμνήσεις. Ειδικά, όταν ζητηθεί από τα άτομα να διηγηθούν επώδυνες αναμνήσεις, πιθανόν να ενεργοποιηθούν μια σειρά από διαδικασίες που να εμποδίσουν την εύκολη ανάκληση ή τον αναστοχασμό γύρω από τα γεγονότα εκείνης της εποχής. Οι υποσυνείδητες προκαταλήψεις αλλά και τα γεγονότα για τα οποία τα άτομα δεν επιθυμούν να μιλήσουν, ή για τα οποία πιθανόν να είναι λιγότερο ειλικρινή, αυξάνουν τον βαθμό δυσκολίας. Ακόμα ένα ενδεχόμενο είναι τα άτομα να μην επιθυμούν να δώσουν πληροφορίες, οι οποίες φοβούνται ότι ίσως αναστατώσουν κάποιον, ή να αφορούν «οικογενειακές υποθέσεις» ή κάτι «προσωπικό».
Επιπρόσθετα, τα άτομα μπορεί να συμπληρώνουν με υποθέσεις και τη φαντασία τους αυτά που τους είναι ήδη γνωστά από δικές τους εμπειρίες, χωρίς να διαχωρίζουν πάντοτε την αλήθεια. Σε αυτό το βιβλίο πιθανόν, δεν καταγράφω την αντικειμενική αλήθεια αλλά την αλήθεια όπως την είδε ο καθένας από όσους μίλησα και μου τη μετέφερε, για αυτόγια ορισμένα γεγονότα ή ιστορίες έχω συμπεριλάβει μαρτυρίες που πιθανόν να είναι αντικρουόμενες , αλλά ήθελα να καταγράφουν τα γεγονότα όπως ο καθένας τα μετέφερε.
Πόσο καιρό σας πήρε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή;
Η ιδέα για την συγγραφή ενός βιβλίου με την ιστορία της περιοχής και των ανθρώπων ξεκίνησε από το 2014 μετά την συνταξιοδότησή μου από τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. όταν η ευρύτερη οικογένεια συναντιόμαστε γύρω από το Κυριακάτικο τραπέζι πάντα λέγαμε ιστορίες προγόνων, ιστορικών , πολιτικών γεγονότων , αναμνήσεις ξεπηδούσαν και τα παιδιά μας γινόντουσαν κοινωνοί αυτών των ιστοριών. Μια τέτοια Κυριακή έγινε η αφορμή να αρχίσω να καταγράφω ιστορίες που οι μεγαλύτεροι της οικογένειας ανέσυραν. Η πρώτη έκδοση κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2020 και η δεύτερη έκδοση ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου.
Ποιο γεγονός από όσα στοιχεία συγκεντρώσατε, θα μπορούσατε να πείτε πως έμεινε χαραγμένο στη μνήμη σας;
Το βιβλίο ξεδιπλώνεται σε κεφάλαια ανάμεσα στα οποία είναι, ο Ρωμανός από το 850μχ. έως σήμερα, οι Κάτοικοι, η Συμμετοχή του Χωριού κατά την Διάρκεια των Πολέμων και Ιστορικών Γεγονότων από το 1821 έως το 1974, Οι Μνήμες, κλπ.
Δεν θα μπορούσα να ξεχωρίσω κάποιο στοιχείο έναντι κάποιου άλλου, θεωρώ ότι το κάθε κεφάλαιο έχει να δώσει πράγματα, οι οικογένειες η καταγραφή του γενεαλογικού δένδρου κάθε οικογένειας αλλά και τα ιστορικά στοιχεία και ησυμμετοχή του χωριού στους πολέμους με τις μαρτυρίες των ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα είναι συγκλονιστικές. Το βιβλίο αυτό το έστειλα σε κάθε ξενιτεμένο, Αυστραλία, Αμερική, Καναδά, Ευρώπη, Ασία και είναι συγκλονιστική ηανταπόκριση. Επίσης φίλοι που το διάβασαν (χωρίς να έχουν σχέση με το χωριό ) μου είπαν θέλω να έρθω να γνωρίσω αυτό το χωριό. Άτομα που έχουν φύγει από το χωριό αλλά και άτομα που μένουν εδώ το έκαναν δώρο στα παιδιά και στα εγγόνια τους ως παρακαταθήκη της ιστορίας τους. Ένας παππούς μου είπε ότι το διαβάζει μαζί με τον εγγονό του. Μία κυρία ότι το διαβάζουν τα βράδια μαζί με την πεθερά της. Πολλά άτομα μου τηλεφώνησαν κλαίγοντας, κάποιοι με λυγμούς γιατί διαβάζοντάς το ανέσυραν μνήμες του παρελθόντος.
Είστε πια συνταξιούχος εκπαιδευτικός. Αυτή η ιδιότητά σας έπαιξε κάποιο ρόλο στη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου;
Από παιδί αγαπώ το διάβασμα , όταν ήμουν μαθήτρια στο δημοτικό ο πρόεδρος της κοινότητας και πατέρας μου είχε καλέσει κινητή βιβλιοθήκη η οποία ερχόταν κάθε μήνα από Τρίπολη και μας δάνειζε βιβλία,. Αυτό ήταν δώρο για εμάς τα παιδιά γιατί δεν είχαμετη δυνατότητα να αγοράσουμε βιβλία και έτσι μας δόθηκε η δυνατότητα να διαβάσουμε αριστουργήματα της Ελληνικής και Παγκόσμιας λογοτεχνίας . Σήμερα διαπιστώνω ότι υπάρχουν άνθρωποι αλλά κυρίως παιδιά που μέσα στο χρόνο δεν διαβάζουν κανένα βιβλίο. Είναι για εμένα μεγάλη ικανοποίηση να υπάρχει έστω αυτό το βιβλίο σε κάθε σπίτι του χωριού και ακόμη και ένα παιδί ή ένας κύριος ή μια κυρία αντί να δει τηλεόραση να το
διαβάσει, θεωρώ ότι είναι μεγάλο όφελος για όλους μας.
Περιμένουμε στο μέλλον από εσάς ίσως κάτι παρόμοιο;
Η αλήθεια είναι ότι πολλά τριγυρίζουν σαν ιδέες. Όταν έκανα το μεταπτυχιακό στη φιλοσοφία της παιδείας το θέμα που διαπραγματεύτηκα ήταν οι αξίες στα νεοελληνικά αναγνώσματα και μου είχε γίνει πρόταση να το εκδώσουμε… Ό,τι διαπραγματευτώ θα έχει σχέση με εφήβους, αυτή θα είναι η αναγκαία συνθήκη για οποιοδήποτε πόνημα στη συνέχεια.
Θα θέλατε ίσως να στείλετε κάποιο μήνυμα στους αναγνώστες σας; Θα ήθελα να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου όλους όσους μοιράστηκαν μαζί μου τις προσωπικές τους εμπειρίες, μνήμες, ιστορίες, σας ευχαριστώ που ανοίξατε τα σπίτια σας, μοιραστήκατε μαζί μου φωτογραφικό υλικό, και μου δώσατε τη δυνατότητα να τις καταγράψω και να γίνουν Ιστορία του τόπου μας. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τους χορηγούς γιατί χωρίς αυτούς σήμερα δεν θα είχαμε στα χέρια μας αυτό το βιβλίο.Ευχαριστώ και τον Εκπολιτιστικό σύλλογο, την πρόεδρο και τα μέλη για την αμέριστη βοήθεια, με την βοήθεια του συλλόγου το βιβλίο πήγε σε κάθε σπίτι της περιοχής.
Να αγαπάς τη ζωή να τη ζεις, γιατί άλλη δεν έχεις. Να φροντίζεις στο πέρασμα σου να την ομορφαίνεις, να αφήνεις περνώντας τη θετική σου ενέργεια, το θετικό σου αποτύπωμα, γιατί μόνο έτσι έχει νόημα και αποκτά αξία.
*Το βιβλίο διατίθεται από τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο τηλέφωνο επικοινωνίας
6981655172
