Της Δήμητρας Μπαλαφούτη
Μιλώντας για τα οφέλη της λογοθεραπείας, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι ο Δημοσθένης! Ο Αρχαίος Έλληνας πολιτικός και ρήτορας ο οποίος εφάρμοσε μεθόδους αυτοθεραπείας, βάζοντας βότσαλα στο στόμα του και κάνοντας ασκήσεις για να επιτύχει να μπορεί να πει το «Ρ» χωρίς πρόβλημα! Ερχόμενοι στο σήμερα αντιλαμβανόμαστε κάτι που είναι γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων: Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό πλάσμα στη γη που έχει σαν εφόδιο και μπορεί να αναπτύξει το «λόγο»! Παρ’όλα αυτά είναι κατανοητό πως οι διαταραχές του λόγου που απασχόλησαν τους ανθρώπους από τη στιγμή που δημιουργήθηκε η ανάγκη για επικοινωνία συνεχίζουν να μας απασχολούν ακόμη και σήμερα.Οι διαταραχές του λόγου και οι δυσκολίες αυτές επηρεάζουν σύμφωνα με στοιχεία περίπου το 19% του γενικού πληθυσμού. Πλέον όλες σχεδόν οι διαταραχές λόγου και ομιλίας αντιμετωπίζονται στο μέγιστο βαθμό. Στο “Ινστιτούτο Αποκατάστασης Ομιλίας” παρέχονται υπηρεσίες λογοθεραπείας, φωνοθεραπείας, πρώιμης παρέμβασης και συμβουλευτικής, ενώ απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους, και ενήλικες. Προσφέρουν ακόμη και θεραπεία κατ’ οίκον σε περιστατικά τα οποία δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε στο κέντρο. Επικεφαλής του εγχειρήματος η επιτυχημένη, άριστα εκπαιδευμένη και καταρτισμένη πάνω στο αντικείμενο Δήμητρα Χαλδή, η οποία πέρα από τις γνώσεις της θα σας εντυπωσιάσει με την αμεσότητα και τη γλυκύτητά της!
1.Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη λογοθεραπεία και να κάνετε το μεγάλο βήμα ναδημιουργήσετε το δικό σας χώρο;
Αποφάσισα ότι η λογοθεραπεία ήταν η σωστή καριέρα για μένα καθώς από την εφηβική μου ηλικία είδα τη διαφορά που κάνει στις ζωές των ανθρώπων. Απαιτεί ενσυναίσθηση, υπομονή και κλινική οξυδέρκεια, και διαθέτω όλα αυτά τα χαρακτηριστικά. Με την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών σπουδών μου στο «Brock University» του Καναδά και ακολούθως τηνεπαγγελματική εμπειρία που απέκτησα σε κλινικά πλαίσια του Τορόντο όπου εργαζόμουν, το να δημιουργήσω τον δικό μου επαγγελματικό χώρο στην Πάτρα ήταν για μένα ένας από τους στόχους που είχα θέσει, ώστε να προσφέρω τις καλύτερες υπηρεσίες στους συνανθρώπους μου, διότι οι δικές τους ανάγκες είναι η δική μου προτεραιότητα.
2.Ποια χαρακτηριστικά προσωπικότητας διευκολύνουν την δουλειά σας;
Υπάρχει μία μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών που θα πρέπει να διαθέτει ένας λογοθεραπευτής. Η ενσυναίσθηση, η συμπόνια, η προσαρμοστικότητα, οι εξαιρετικές δεξιότητες επικοινωνίας και η ικανότητα να νοιάζεσαι για το συνάνθρωπο αποτελούν κάποια από τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά. Επομένως ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να έχει την επιθυμία και το ενδιαφέρον να προσφέρει βοήθεια, σε συνδυασμό με την ευαισθησία, την προσωπική ζεστασιά και την ανεκτικότητα. Επίσης είναι σημαντικό να είναι συμπονετικός, δηλαδή να έχει την ειλικρινή επιθυμία να βοηθήσει. Χωρίς συμπονετική φροντίδα, η επιτυχία στη θεραπεία και η σύνδεση με το περιστατικό, θα είναι περιορισμένη. Επιπλέον θα πρέπει να είναι ευαίσθητος στις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα πιθανά προβλήματα των άλλων. Εάν λείπει αυτό το χαρακτηριστικό, τότε ενδεχομένως, ο λογοθεραπευτής να δυσκολευτεί να συνδεθεί πραγματικά με το κάθε περιστατικό. Θα πρέπει να είναι έχει καλές επικοινωνιακές δεξιότητες και να είναι καλός ακροατής, καθώς από τη στιγμή που θα είναι σε θέση να ακούσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του περιστατικού, τότε τα προβλήματα θα περιορίζονται στο ελάχιστο. Ακόμη θα πρέπει να είναι υπομονετικός και προσαρμοστικός. Τέλος θα πρέπει να διαθέτει ικανότητες συνεργασίας με το περιστατικό, τους φροντιστές, καθώς και με την ομάδα επαγγελματιών υγείας, όταν αυτό απαιτείται.
3.Ποια η φύση της εργασίας ενός Λογοθεραπευτή;
Ο λογοθεραπευτής εκτός από το να βοηθάει ασθενείς με ποικίλες παθήσεις, έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει μέλος μίας διεπιστημονικής ομάδας εντός διαφόρων κλινικών πλαισίων. Προσφέρει τις υπηρεσίες του σε παιδιά με διάφορες διαταραχές όπως:
– Μαθησιακές δυσκολίες
– Γλωσσική καθυστέρηση
– Διαταραχές άρθρωσης και φωνολογίας
– Προβλήματα ακοήςΔιαταραχές φωνής
-Τραυλισμό
– Αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή
-Διαταραχές αυτιστικού φάσματος και άλλα
Καθώς επίσης μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του και σε ενήλικες με:
– Διαταραχές επικοινωνίας
– Δυσφαγία μετά από νευρολογικές ή εκφυλιστικές βλάβες (π.χ., εγκεφαλικό επεισόδιο,
κρανιοεγκεφαλική κάκωση, νόσο του Parkinson, άνοια)
– Διαταραχές φωνής
– Προβλήματα ακοής και άλλα
Επίσης ο λογοθεραπευτής είναι υπεύθυνος για την αξιολόγηση, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπευτικών προγραμμάτων με τελικό στόχο την βελτίωση, τη διατήρηση, τη γενίκευση και την αποκατάσταση δεξιοτήτων και λειτουργιών του εκάστοτε περιστατικού. Έτσι ο λογοθεραπευτής:
– Χρησιμοποιεί σταθμισμένα διαγνωστικά εργαλεία για να αξιολογήσει τις
επικοινωνιακές δεξιότητες του περιστατικού
– Αναπτύσσει εξατομικευμένα θεραπευτικά προγράμματα
– Εκπαιδεύει την οικογένεια και τους φροντιστές των περιστατικών
– Χρησιμοποιεί διεπιστημονική προσέγγιση για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες του κάθε πελάτη
– Προσφέρει επαυξητικά και εναλλακτικά συστήματα επικοινωνίας σε περιστατικά που παρουσιάζουν σοβαρές επικοινωνιακές διαταραχές (π.χ., φάσμα του αυτισμού)
– Καταγράφει συστηματικά την εξέλιξη του περιστατικού καθ΄ όλη τη διάρκεια της παρέμβασης και είναι υπεύθυνος για την προστασία των προσωπικών δεδομένων αυτών
4.Πώς καταλαβαίνει ένας γονιός ότι το παιδί του χρειάζεται λογοθεραπεία και σε ποια ηλικία, θα πρέπει να μας ανησυχήσει η καθυστέρηση λόγου;
Είναι συγκινητικό για έναν γονέα να ακούει το παιδί του να λέει «μαμά» και «μπαμπά» για πρώτη φορά και στη συνέχεια να αναπτύσσει πλουσιότερο λεξιλόγιο. Ωστόσο, τι γίνεται εάν το παιδί εξακολουθεί να λέει «σάλασσα» αντί για «θάλασσα» ή «φέλω» αντί για «θέλω» στην ηλικία των 5 ετών; Επίσης τι γίνεται εάν ο γονέας πιστεύει ότι το παιδί του δεν χρησιμοποιεί τόσες λέξεις όσες θα έπρεπε, σύμφωνα με τα αναπτυξιακά ορόσημα και συγκριτικά με τα παιδιά της ηλικίας του; Εάν ο γονέας εντοπίσει μερικά από τα παραπάνω σημάδια, τότε ενδεχομένως το παιδί να παρουσιάζει διαταραχή λόγου ή ομιλίας. Είναι σημαντικό για τους γονείς να παρακολουθούν τα σημάδια μίας δυσκολίας, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια του παιδιού τους. Ορισμένα “red flags” για διαταραχές λόγου και ομιλίας που θα πρέπει να παρατηρήσουν οι γονείς είναι τα παρακάτω:
– Δεν καταγράφεται βάβισμα μέχρι την ηλικία των 9 μηνών
– Δεν εντοπίζονται οι πρώτες λέξεις στους 15 μήνες
– Δεν υπάρχει σταθερό λεξιλόγιο στους 18 μήνες
– Δεν υπάρχουν συνδυασμοί λέξεων στους 24 μήνες (δημιουργία προτάσεων των δύο
λέξεων, π.χ., «μαμά νερό»)
– Γλωσσική καθυστέρηση
– Προβλήματα στην κατανόηση της ομιλίας του παιδιού σε ηλικία 24 μηνών
– Δυσκολία να γίνει κατανοητό από το κοινωνικό περίγυρο και αγνώστους μέχρι την
ηλικία των 36 μηνών
– Δεν δείχνει ενδιαφέρον για επικοινωνία
– Μέχρι την ηλικία των 7 – 12 μηνών δεν εντοπίζονται χειρονομίες (gestures) για να
εκφράσει τις επιθυμίες του (π.χ., δείχνει, κουνάει χέρι κα.)
– Σε ηλικία 12 – 24 μηνών δείχνει να μην κατανοεί τα προφορικά αιτήματα/εντολές
– Παρουσιάζει πρόβλημα στην παραγωγή ορισμένων ήχων. Τα παιδιά με διαταραχές
άρθρωσης μπορεί να έχουν δυσκολία στην παραγωγή ήχων όπως /p/, /s/, /r/, όταν από την ηλικία των 2 – 2,5 ετών η ομιλία τους είναι γενικά ασαφής και δυσνόητη.
5.Σε πόσο χρονικό διάστημα βλέπουμε τα πρώτα αποτελέσματα;:
Ως λογοθεραπευτές οι γονείς συχνά μας ρωτούν σε πόσο χρονικό διάστημα το παιδί τους θα ολοκληρώσει με επιτυχία τις συνεδρίες. Η πραγματικότητα είναι ότι είναι πολύ δύσκολο για εμάς να το γνωρίζουμε με ακρίβεια, καθώς υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που επηρεάζουν το χρονικό διάστημα που ένα παιδί θα χρειαστεί θεραπεία. Πιο συγκεκριμένα ορισμένοι παράγοντες είναι οι παρακάτω:
– Τη φύση του προβλήματος
– Τη σοβαρότητα της κατάστασης
– Εάν το περιστατικό αντιμετωπίζει και άλλα συνοδά προβλήματα
– Την ικανότητα και την εμπειρία του θεραπευτή
– Την εμπλοκή/συμμετοχή του γονέα / φροντιστή στην παρέμβαση.
6.Με ποιον τρόπο βοηθά η λογοθεραπεία τα παιδιά με αυτισμό; :
Η λογοθεραπεία είναι συνήθως η πρώτη σύσταση από γιατρούς σε περίπτωση που ένα παιδί έχει διαγνωσθεί με αυτισμό, αυτό συμβαίνει διότι οι διαταραχές επικοινωνίας είναι ο πιο διαδεδομένος δείκτης σε παιδιά στο φάσμα. Ο λογοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με διαταραχές αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) βελτιώνοντας την κοινωνική τους αλληλεπίδραση και τις συμπεριφορές τους έτσι ώστε να αυξήσουν την κοινωνική αποδοχή. Επίσης συνεργάζονται με άλλους επαγγελματίες και τους φροντιστές του παιδιού για να παρέχουν καλύτερη φροντίδα και σχεδιάζουν εξατομικευμένα προγράμματα παρέμβασης. Ο σκοπός της λογοθεραπείας είναι να βοηθήσει το παιδί με ΔΑΦ να βελτιώσει την επικοινωνία του, καθώς γι’ αυτά τα παιδιά η επικοινωνία αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο να δημιουργήσουν σχέσεις και να αποτελέσουν κομμάτι του κοινωνικού συνόλου. Επομένως, η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί με αυτισμό να:
– Αναπτύξει την ικανότητα να εκφράσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Αυτό μπορεί
να επιτευχθεί τόσο με λεκτική όσο και με μη-λεκτική επικοινωνία
– Κατανοήσει τι του λέει ο συνομιλητής του. Η λογοθεραπεία το βοηθάει να αναγνωρίσει
και κατανοήσει τη γλώσσα του σώματος και τις εκφράσεις του προσώπου.
– Επικοινωνήσει προκειμένου να αναπτύξει φιλίες και να αλληλοεπιδράσει με
συνομηλίκους. Η λογοθεραπεία του διδάσκει στρατηγικές επικοινωνίας με άλλα
παιδιά ώστε να κάνει φίλους, να παίξει, να βιώσει την κοινωνική επιτυχία.
– Επικοινωνεί με τρόπου που καταλαβαίνουν οι άλλοι.
Τέλος η καλύτερη στιγμή για να ξεκινήσει ένα παιδί με αυτισμό λογοθεραπεία είναι, το συντομότερο δυνατό. Ο αυτισμός είναι συνήθως εμφανής πριν από την ηλικία των 3 ετών και η καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη μπορεί να αναγνωριστεί από την ηλικία των 18 μηνών. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, ο αυτισμός μπορεί να εντοπιστεί από την ηλικία των 10 –12 μηνών. Επομένως, η πρώιμη, εντατική και εξατομικευμένη παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των δυσκολιών που μπορεί να προκύψουν λόγω του αυτισμού. Έρευνες έχουν δείξει ότι με έγκαιρη και εντατική παρέμβαση 2 στα 3 παιδιά με αυτισμό βελτιώνουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες όταν λαμβάνουν λογοθεραπευτική παρέμβαση.
7.Λόγω της χρήση της μάσκας πολλοί γονείς μικρών μαθητών προβληματίζονται μήπωςπροκύψουν προβλήματα στην ομιλία. Ποια είναι η δική σας άποψη; :
Καθώς η πανδημία του Covid-19 συνεχίζεται, συχνά οι κλινικοί διχάζονται σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη της μάσκας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Επίσης οι γονείς αναρωτιούνται μήπως η συνεχής χρήση της μάσκας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη της επικοινωνίας του παιδιού τους. Αν και αυτό αποτελεί μία φυσική ανησυχία, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η χρήση της μάσκας παρεμβαίνει στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας. Η επίδραση της μάσκας στην ομιλία των παιδιών δεν είναι πιθανό να αποτελέσει ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα, σε παιδιά φυσιολογικής ανάπτυξης. Ωστόσο η εκτεταμένη χρήση της μάσκας σε νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς ενδέχεται να προκαλέσει δυσκολίες στα παιδιά που παρουσιάζουν ήδη προβλήματα λόγου και ομιλίας ή έχουν διαγνωσθεί με άλλες επικοινωνιακές διαταραχές. Τα παιδιά ηλικίας 2 – 5 ετών μπορούν να φοράνε μάσκα, παρόλα αυτά εξαίρεση θα πρέπει να αποτελούν τα παιδιά που έχουν επικοινωνιακές δυσκολίες. Συνήθως τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης αρχίζουν να αναπτύσσουν επικοινωνιακές δεξιότητες κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους και κανένας ιατρικός εμπειρογνώμονας δε συνιστά μάσκες για παιδιά τόσο μικρής ηλικίας. Όταν τα παιδιά είναι άνω των δύο ετών, δεν υπάρχει καμία ανησυχία η μάσκα να επηρεάσει την κοινωνικό- συναισθηματικής τους ανάπτυξη, τη γλωσσική και τη γνωστική αντίστοιχα. Οι μάσκες περιορίζουν την επικοινωνία και πιο συγκεκριμένα μειώνουν τους ήχους γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει το άτομο στο να ακούσει ειδικά εάν αντιμετωπίζει απώλεια ακοής ή υπάρχει πολύ δυνατός θόρυβος στο περιβάλλον. Η μάσκα επίσης εμποδίζει την χειλεοανάγνωση, στην οποία βασίζονται πολλά άτομα με βαρηκοΐα. Για τα παιδιά που έχουν ήδη αναπτυξιακές καθυστερήσεις (π.χ., αυτισμό, σύνδρομο Down κ.α.) η χρήση της μάσκας μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πρόβλημα. Οι παραπάνω περιπτώσεις παιδιών, προκειμένου να καταφέρουν να επικοινωνήσουν, στηρίζονται σε οπτικά ερεθίσματα. Παρακάτω παρατίθενται ορισμένοι τρόποι με τους οποίους τα άτομα που φοράνε μάσκα μπορούν να βοηθήσουν και να αλληλεπιδράσουν με τα συγκεκριμένα παιδιά:
– Να τραβήξουν την προσοχή του παιδιού πριν μιλήσουν μαζί του
– Να έχουν σταθερή βλεμματική επαφή με το παιδί και να βεβαιωθούν ότι δεν υπάρχει κάτι που να εμποδίζει την θέα του παιδιού
– Να μιλούν αργά και ελαφρώς πιο δυνατά (χωρίς όμως να φωνάζουν)
– Να βεβαιώνονται ότι το παιδί χρησιμοποιεί τα ακουστικά βαρηκοΐας ή άλλες συσκευές ακοής, εάν αυτό είναι απαραίτητο
– Να χρησιμοποιούν χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου και αλλαγές στον τόνο της φωνής
– Να ρωτούν το παιδί εάν κατάλαβε τι του είπαν, και να επαναλαμβάνει εάν και εφόσον χρειάζεται
– Να μειώνουν τους θορύβους και τους περισπασμούς.Εάν ο γονέας εξακολουθεί να έχει ανησυχίες ή ερωτήσεις σχετικά με τις επικοινωνιακές δεξιότητες του παιδιού και τη χρήση μάσκας, ο παιδίατρος μπορεί να βοηθήσει, με το να αξιολογήσει την πρόοδο του παιδιού και εάν χρειάζεται να δώσει πληροφορίες σχετικά με προγράμματα πρώιμης παρέμβασης ή να παραπέμψει για αξιολόγηση σε έναν λογοθεραπευτή.
8.Ποιες υπηρεσίες παρέχετε στο "Ινστιτούτο Αποκατάστασης Ομιλίας";
Στο «Ινστιτούτο Αποκατάστασης Ομιλίας» παρέχονται υψηλού επιπέδου υπηρεσίες τόσο σε παιδιά και σε εφήβους όσο και σε ενήλικες. Αναλαμβάνουμε την αντιμετώπιση και αποκατάσταση διαταραχών του λόγου, της ομιλίας και της φωνής, με τη χρήση σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων σε εξατομικευμένη βάση. Πιο αναλυτικά στο κέντρο μας πραγματοποιείται: α) διάγνωση και αποκατάσταση διαταραχών ομιλίας και επικοινωνίας, β) φωνοθεραπεία, γ) διάγνωση και αποκατάσταση διαταραχών αυτιστικού φάσματος, δ) συστήματα εναλλακτικής επικοινωνίας, ε) εφαρμοσμένη ανάλυση συμπεριφοράς, στ) πρώιμη παρέμβαση και άλλα.Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας:
Το “Ινστιτούτο Αποκατάστασης Ομιλίας” συνεργάζεται με το «Speech Research Centre»,του Τορόντο Καναδά(υπεύθυνος:Dr. Namasivayam Aravind), από το οποίο λαμβάνει παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής έρευνας,
Δήμητρα Χαλδή
Παθολόγος Λόγου, Φωνής και Ομιλίας
Υποψήφια Διδάκτωρ Ιατρικής,Πανεπιστήμιο Πατρών
M.ADS, BSc.S-LP
LSVT-LOUD Certified S-LP Clinician
PROMPT® Bridging Trained S-LP
A Hanen® Certified “It Takes Two To Talk” S-LP
Πιστοποιημένη συνεργάτιδα με το Speech Research Centre του Τορόντο, Canada
Καρπασίας 7 και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου (έναντι Πάρκου Σταδίου Παναχαϊκής) 26441, Πάτρα
Σταθερό: 26130-28286
