Τα προβλήματα και οι ελλείψεις που υπάρχουν στη λειτουργία του προαστιακού της Πάτρας έρχονται πλέον στον απόηχο της τραγωδία των Τεμπών με κάτι παραπάνω από εμφανή τρόπο στο προσκήνιο.Η μήκος 30 χιλιομέτρων γραμμή από το Ρίον μέχρι και την κάτω Αχαγιά παραπέμπει σε καθημερινή βάση σε κάτι από ‘Ρώσικη» ρουλέτα με τους εργαζόμενους να χτυπάνε το καμπανάκι του κινδύνου.
Την ίδια ώρα η ασφάλεια χιλιάδων επιβατών που κάνουν χρήση του προαστιακού καθημερινά είναι άμεσα εξαρτημένη από τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του προσωπικού, το οποίο συντηρεί ένα δίκτυο χωρίς ανταλλακτικά δεδομένου ότι πλέον δεν υπάρχουν ούτε βίδες για το κάρφωμα των γραμμών στις τράβες.
Στον επόμενο τόνο ο προαστιακός θα χαρακτηρίζεται και επίσημα επικίνδυνος τόσο στο τμήμα Πάτρα – Ρίου όσο και το κατ΄ επίφαση νέο κομμάτι Πάτρα – Κάτω Αχαγιά. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά μήκος της γραμμής λειτουργούν Αυτόματα Συστήματα Ισόπεδων Διαβάσεων αλλά την ίδια ώρα δεν υπάρχουν ηλεκτρολόγοι.
Επικίνδυνη αν δεν αλλάξει κάτι
Όμως όλα αυτά δεν αναιρούν την επικινδυνότητα του αφού η συντήρηση της γραμμής από κάθε πλευρά εκπέμπει πλέον SOS. Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του σωματείου Σιδηροδρομικών Πελοποννήσου και αναπληρωτή Γραμματέα του ΣΕΟ, Σταύρο Πήλιο, η γραμμή του Προαστιακού μέχρι ώρας παραμένει ασφαλής για το επιβατικό κοινό χάρης στην υπέρ – προσπάθεια των εργαζόμενων που δουλεύουν σε αυτή για να την συντηρήσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η γραμμή σε όλα αυτά τα χρόνια της λειτουργίας της δεν έχει παρουσιάσει βλάβη και τα προβλήματα που έχουν σημειωθεί αφορούν βλάβες των βαγονιών που υποχρεούνται να συντηρεί η Hellenik Train και όχι ο ΟΣΕ.
Ωστόσο, όπως επισημάνει ο ίδιος μιλώντας στον «Ν» «δεν ξέρουμε κατά πόσο ακόμα θα μπορέσουμε να κρατήσουμε τη γραμμή ασφαλής για το κοινό, αν η διοίκηση συνεχίζει να έχει την ίδια στάση αδιαφορίας, απέναντι στα προβλήματα που έχουμε επανειλημμένως επισημάνει».
Τρεις μόλις τεχνικοί για τη συντήρηση
Τα προβλήματα αυτά έχουν να κάνουν με το μικρό αριθμό του έμψυχου δυναμικού, με τα υλικά και τα ανταλλακτικά για τη συντήρηση της γραμμής και με τις βλάβες που παρουσιάζονται συχνά στις ΑΣΙΔ, δηλαδή στο Αυτόματο Σύστημα Ισόπεδων Διαβάσεων.
Μετά από τις συνταξιοδοτήσεις που έγιναν σε εργαζόμενους της γραμμής τα κενά αυτά δεν καλύφτηκαν. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τον κ. Πήλιο, έχουν μένει μόλις τρεις τεχνικοί που εργάζονται για την συντήρηση μιας γραμμής που ξεκινάει από την περιοχή του Ρίου και φτάνει έως την Κάτω Αχαΐα.
Ο αριθμός αυτός είναι ελάχιστος, χρειάζεται άμεση ενίσχυση αφού δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε σε μία γραμμή που παρουσιάζει συχνά προβλήματα λόγω της παλαιότητας της, προβλήματα που χωρίς τις παρεμβάσεις των τεχνικών θα μετατραπούν σε βλάβες με ότι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια των επιβατών.
Δεν τους στέλνουν ούτε… βίδες!
Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα για τον Προαστιακό είναι καθαρά τεχνικό. Σύμφωνα με τον κ. Πήλιο, από τα κεντρικά δεν δίνονται εδώ και χρόνια καινούργια ανταλλακτικά και υλικά που τους είναι απαραίτητα για τη δουλειά τους και τη συντήρηση της γραμμής. Η αιτία για αυτό έχει να κάνει προφανώς με οικονομικούς λόγους και τη μείωση του κόστους της συντήρησης από πλευράς του Οργανισμού.
Όμως αυτό έχει τις συνέπειες του στο θέμα της ασφάλειας. Οι τεχνικοί μη έχοντας καινούργιες βίδες, μπουλόνια και μια σειρά από δεκάδες ακόμα υλικά, αναγκάζονται και ανακυκλώνουν τα ίδια στις εργασίες που κάνουν και προχωρούν σε διάφορες πατέντες και αλχημείες, όπως λένε, χαρακτηριστικά.
Κάποια στιγμή όμως, σύμφωνα με τον κ. Πήλιο, αυτό θα πρέπει να σταματήσει αφού και ανακύκλωση έχει ένα τέλος, ενώ τα χρησιμοποιημένα υλικά που βάζουν στις εργασίες και στις παρεμβάσεις τους θα πάψουν να έχουν αποτέλεσμα στη συντήρηση της γραμμής, άρα και στην ασφάλεια των επιβατών.
ΑΣΙΔ χωρίς ηλεκτρολόγους
Το τρίτο θέμα έχει να κάνει με τις Αυτόματος Σύστημα Ισόπεδων Διαβάσεων που υπάρχει, από τις οποίες περνάει το τρένο. Το 2018 στο πλαίσιο της επέκτασης της γραμμής του Προαστιακού από τον Άγιο Ανδρέα στα Καμίνια και από εκεί στην Κάτω Αχαΐα, εγκαταστάθηκαν συνολικά 37 αυτόματες ηλεκτρονικές διαβάσεις.
Αντίθετα στην βόρεια γραμμή του Προαστιακού από τον Άγιο Ανδρέα έως στο Ρίο, η λειτουργία της οποίας είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια νωρίτερα, υπάρχουν 8 αυτόματες διαβάσεις και δύο χειροκίνητες.
Το σημαντικό όμως πάνω στο θέμα των ΑΣΙΔ είναι ότι το δίκτυο χρειάζεται συντήρηση αφού οι διαβάσεις είναι λογικό να παθαίνουν βλάβες. Ωστόσο, μέχρι πριν από μερικούς μήνες ο ΟΣΕ δεν είχε ούτε έναν ηλεκτρολόγο για αυτό το θέμα. Πριν λίγο καιρό προχώρησε σε δύο προσλήψεις ηλεκτρολόγων, όχι ασφαλώς με την μορφή μόνιμης εργασίας, αλλά με παροχή υπηρεσιών και μπλοκάκι.
Με καθυστέρηση η αποκατάσταση
Όμως από τα κεντρικά δεν παρέχονται άμεσα τα αναγκαία ανταλλακτικά και έτσι υπάρχει μια σημαντική καθυστέρηση στην αποκατάσταση των βλαβών όταν αυτές συμβαίνουν.
Επιπλέον οι δύο ηλεκτρολόγοι τρέχουν από διάβαση σε διάβαση, όμως από τη στιγμή που δεν είναι μόνιμοι υπάλληλοι του Οργανισμού, δεν τους παρέχεται αμάξι. Οπότε αναγκαστικά τους πηγαίνουν όπου χρειαστεί ένας από τους τρεις εργαζόμενους της συντήρησης φεύγοντας από το πόστο του.
Σε δύο αυτόματες διαβάσεις σε κομβικά σημεία της γραμμής (σε Καμίνια και Αλισσό) επειδή εδώ και καιρό δεν λειτουργούν, υπάρχουν στην θέση τους υπάλληλοι εταιρείας σεκιούριτι με την οποία συνεργάζεται ο Οργανισμός.
Ουσιαστικά, δηλαδή, είναι και αυτές χειροκίνητες. Στην βόρεια γραμμή οι διαβάσεις συντηρούνται από τα υλικά των γραμμών του δικτύου που πλέον δεν είναι σε λειτουργία, έχοντας περάσει από αυτές το σύγχρονο ηλεκτροκίνητο τρένο.
Το ζήτημα είναι ότι οι βλάβες στο σύστημα των ΑΣΙΔ, αναμένεται να αυξηθούν τους καλοκαιρινούς μήνες με την άνοδο της θερμοκρασίας και έτσι με δύο μόλις ηλεκτρολόγους και με τα ανταλλακτικά που δεν υπάρχουν ή που δεν έρχονται στην ώρα τους, είναι σίγουρο ότι κάποιες από αυτές δεν θα λειτουργούν για μεγάλα διαστήματα, σε μία περίοδο όπου η επιβατική κίνηση λόγω καλοκαιριού θα είναι αυξημένη.
Κεντρικές διαβάσεις… χειροκίνητες
Από εκεί και πέρα, εκτός αυτών των ζητημάτων, υπάρχουν και επιμέρους σημεία στην όλη γραμμή που εγκυμονούν κινδύνους και θα πρέπει να προσεχθούν. Στην Νόρμαν η μπάρα είναι αρκετά μικρή και ένα όχημα μπορεί να περάσει από εκεί την ώρα που έρχεται το τρένο. Το ίδιο συμβαίνει και σε ορισμένες διαβάσεις της βόρειας, αλλά και της νότιας γραμμής, εκτός του αστικού ιστού.
Κοντά στον Άγιο Ανδρέα και στη συνέχεια στην Παπαφλέσσα (μπαίνοντας στον σταθμό του ΟΣΕ), σε δύο δηλαδή διαβάσεις που βρίσκονται σε κεντρικά σημεία της πόλης από τα οποία περνούν καθημερινά δεκάδες οχήματα, δεν υπάρχει κανένα αυτόματο σύστημα.
Οι διαβάσεις λειτουργούν χειροκίνητα από τον σταθμάρχη που είναι στο πόστο, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την πιθανότητα ενός ανθρώπινου λάθους. Το μόνο που έχει γίνει σε αυτές εδώ και τόσα χρόνια είναι να τοποθετηθούν στις μπάρες κόκκινες λωρίδες για να μην πέφτουν τα οχήματα πάνω τους τις νύχτες. Είναι όμως ανάγκη να μπει στις διαβάσεις αυτές ήχο – σήμανση και καμπανάκι που να ειδοποιούν τους οδηγούς για την έλευση του τρένου.
Δεν δέχεται σύγχρονα συστήματα
Σημειώνουμε ότι αναφερόμαστε σε μία γραμμή που εξαιτίας της παλαιότητας της δεν δέχεται σύγχρονα συστήματα φωτοσήμανση και τηλεδιοίκησης. Η γραμμή άλλωστε είναι μονή και η ταχύτητα του Προαστιακού είναι μικρή.
Σύμφωνα με τον κ. Πήλιο κάτω από αυτές τις συνθήκες και με βάση το έμψυχο δυναμικό που έχει ο Οργανισμός για τη συντήρηση της γραμμής το να έρθει το περίφημο σύγχρονο ηλεκτροκίνητο τρένο, θα ήταν αδύνατον. Κι αν ερχόταν κάποια στιγμή θα κόστιζε σε ζωές.
Από την εποχή του ’60 οι ράγες – Το έργο που καθυστερεί
Η γραμμή του Προαστιακού είναι από το 1960 και η χάραξη της από την εποχή του Τρικούπη. Δεν αντέχει πλέον και ουσιαστικά αυτό που χρειάζεται είναι αντικατάσταση στο μεγαλύτερο μέρος της. Το έργο προϋπολογισμού 1.360.000 ευρώ για την αλλαγή 8.000 τραβέρσων και διαφόρων ακόμα παρεμβάσεων βελτίωσης και συντήρησης της γραμμής, καθυστερεί.
Ο διαγωνισμός αποδείχτηκε άγονος, δεν προέκυψε εργολάβος αφού λόγω των ανατιμήσεων στα υλικά κρίθηκε προφανώς ασύμφορο από τις εταιρείας να αναλάβουν ένα τέτοιο έργο.
Έτσι χρειάστηκε να οριστούν νέες τιμές που να προσελκύσουν πιθανούς ανάδοχους. Κι ενώ έγινε αναμόρφωση του τεχνικού αντικειμένου και ο διαγωνισμός θα επέστρεφε –για να πάρει έγκριση δημοσίευσης και εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το όλο θέμα πάει μετά τις εκλογές όπως όλα δείχνουν.
Έχει «παγώσει» κάθε διαδικασία
Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη και οι παραιτήσεις των προέδρων του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ έχει «παγώσει» κάθε διαδικασία. Οπότε ο Προαστιακός όλο αυτό το διάστημα μέχρι τις εκλογές θα είναι χωρίς συντήρηση.
Το έργο πέρα από την βελτίωση και τη συντήρηση της γραμμής, από Ρίο έως στην Κάτω Αχαιέ, περιλαμβάνει την αντικατάσταση της από το κομμάτι της Τριών Συμμάχων έως στον σταθμό του Αγίου Ανδρέα. Πάντως, έτσι και όπως είναι η υπάρχουσα γραμμή δεν γίνεται το τρένο να φτάσει όχι στον Πύργο, αλλά ούτε στον Άραξο.
Σταθμάρχες: Από την θεωρία στην πράξη με μπλοκάκι και χωρίς εμπειρία
Ο σταθμάρχης είναι ένα καίριο πόστο, ύψιστης σημασίας για τα τραίνα και την ασφάλεια των επιβατών. Σύμφωνα με τον κ. Πήλιο το πρόβλημα δεν είναι η εξάμηνη εκπαίδευση των σταθμαρχών, αλλά η εμπειρία που χρειάζεται να έχει κανείς όταν είναι σε ένα τέτοιο πόστο, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι πιθανότητες ανθρώπινων λαθών.
«Η εκπαίδευση είναι θεωρία, η πράξη είναι άλλο πράγμα. Χρειάζονται μόνιμες προσλήψεις για τόσο καίρια πόστα που έχουν να κάνουν με ανθρώπινες ζωές» τονίζει χαρακτηριστικά.
«Όταν φεύγουν λόγω συνταξιοδότησης ή για άλλους λόγους έμπειρα στελέχη σου, δεν μπορείς να θες να καλύψεις τα κενά με άτομα που δεν έχουν εμπειρία στην πράξη και πολύ περισσότερο όταν τα αφήνεις μόνα τους αφού δεν έχεις επιπλέον έμψυχο δυναμικό.
Δεν είναι δυνατόν οι σταθμάρχες να δουλεύουν με μπλοκάκια παροχής υπηρεσιών. Το ίδιο ισχύει για τους κλειδούχους. Στην περιοχή μας έχουμε έξι σταθμάρχες που μετακινούνται και σε αλλά σταθμαρχεία όχι μόνο στην Πάτρα, ενώ τους τελευταίους μήνες πήραμε με μπλοκάκι τέσσερις κλειδούχους».
Όπως αδύνατον είναι να υπάρξει κάτω από αυτές τις συνθήκες η επέκταση της προς τον Πύργο.
Μπούρας: «Να σταματήσει να λειτουργεί… χθες»
Στην Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Πατρών συζητήθηκε τα θέμα της ασφάλειας του Προαστιακού, με δεδομένο ότι δεκάδες είναι οι φοιτητές του ακαδημαϊκού ιδρύματος που χρησιμοποιούν το τραινάκι για τις μετακινήσεις τους από και προς το κέντρο.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστος Μπούρας, στον Γιάννη Γεωργόπουλο και στην εκπομπή του ΜΑΧ Fm, «Πράσινο, Κόκκινο σε Γαλάζιο φόντο» η Σύγκλητος με απόφαση της θα έστελνε έγγραφο προς όλους τους αρμόδιους επιβατικών μέσων – μεταξύ αυτών και του Προαστιακού – να μεριμνήσουν και να κάνουν τις κατάλληλες ενέργειες για την ασφάλεια των φοιτητών και γενικότερα του επιβατικού κοινού.
«Κάνουμε μια συζήτηση για τα αυτονόητα. Θεωρώ ότι αυτοί που λειτουργούν τον σιδηρόδρομο ή τις εθνικές οδούς, αλλά και οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο θα πρέπει να λαμβάνουν τα μέτρα τους για να ελαχιστοποιούν τις πιθανότητες ατυχημάτων ή και δυστυχημάτων.
Εφόσον είναι αλήθεια και ισχύουν όλα αυτά που προκύπτουν από τη δημοσιογραφική έρευνα, για όλες αυτές τις αστοχίες και τα πλημμελήματα του σιδηροδρομικού δικτύου στην Πάτρα, μου προκαλεί εντύπωση πώς δεν υπάρχει καμία αντίδραση από τους αρμοδίους. Δεν υπάρχουν υπεύθυνοι για την λειτουργία και τη συντήρηση της γραμμής;
Το σιδηροδρομικό δίκτυο του Προαστιακού θα έπρεπε σε αυτή την περίπτωση να σταματήσει να λειτουργεί, όχι σήμερα, αλλά χθες».
Περιφέρεια: Έχουν δοθεί ποσά για τη λειτουργία και τη συντήρηση της
Δεν έχει σταματήσει η Περιφέρεια να δίνει χρήματα, εκπονώντας κονδύλια από προγράμματα ΕΣΠΑ για την λειτουργία και τη συντήρηση της γραμμής.
Παρ’ όλα αυτά προκύπτουν συνεχώς προβλήματα και αυτό είναι κάτι που πλέον προβληματίζει τα στελέχη της, με τον αντιπεριφερειάρχη Αχαΐας Χαράλαμπο Μπονάνο, να υποστηρίζει από πλευράς Περιφέρειας ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να δώσουν εξηγήσεις οι αρμόδιοι που έχουν πάει αυτά τα χρήματα και γιατί δεν έχουν φέρει τα ανάλογα αποτελέσματα.
ΟΣΕ: Ασφαλής η γραμμή
Πάντως, από την πλευρά του ΟΣΕ, ο προϊστάμενος του Οργανισμού στην Πάτρα, Χρήστος Οικονόμου, ξεκαθαρίζει ότι η γραμμή του Προαστιακού είναι ασφαλής για τους επιβάτες, παρά τα όποια προβλήματα υπάρχουν και τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην συντήρηση της.
Τέλος από την πλευρά τους οι φίλοι του Προαστιακού υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά ούτε οι φορείς της Πάτρας (δήμος περιφέρεια κτλ), ούτε η πολιτεία (υπουργείο, ΟΣΕ κτλ) με την όλη στάση τους έχουν δείξει ότι θέλουν το τρένο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι έχουν αφήσει την γραμμή στην τύχη της, μη έχοντας κάνει κάτι για τη συντήρηση της.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
