ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΠΑΛΑΦΟΥΤΗ
mimibalafouti@gmail.com
Είχαμε την τιμή να συνομιλήσουμε με τον εικαστικό καλλιτέχνη και Art Director Κλεομένη Κωστόπουλο, με αφορμή το Street Art Festival Patras, το οποίο έχει σαν στόχο την επίτευξη της σύνδεσης του πατρινού πληθυσμού με τη σύγχρονη ελληνική και διεθνή εικαστική δημιουργία. Αυτό είναι κάτι που αδιαμφισβήτητα επιτυγχάνεται μέσα από τη δημιουργία έργων τέχνης που πλέον στολίζουν κάθε γωνιά της πόλης μας. Έργα τέχνης που ο καμβάς τους είναι μουντοί γκρίζοι τοίχοι που μεταμορφώνονται σε έργα τέχνης και συμβάλλουν στην πολιτισμική αναβάθμιση της πόλης. Εάν λοιπόν αναρωτιέστε σε ποιον οφείλουμε το γεγονός ότι η πόλη έχει μετατραπεί σε ένα υπαίθριο μουσείο με πολύχρωμα και πολύ-οσμα εκθέματα, υπεύθυνος της πρωτοβουλίας αυτής είναι ο Κλεομένης Κωστόπουλος.
Ποια ήταν η ανάγκη που σας έσπρωξε στη δημιουργία του Διεθνούς Street Art Φεστιβάλ Πάτρας; Περιμένατε ότι θα έχει τόσο μεγάλη απήχηση;
Εξαρχής η ανάγκη είναι προσωπική. Είμαι εικαστικός καλλιτέχνης, επιθυμώ να ονειρεύομαι μία πόλη με διάλογο εικαστικό σε διεθνές επίπεδο και με ενδιαφέρουν τα «κοινά». Πιστεύω πως οι δράσεις που απευθύνονται στην κοινωνία, ενδυναμώνουν την εικαστική κοινότητα και δημιουργούν προϋποθέσεις πολιτισμικής ταυτότητας. Αν οι δράσεις αυτές ενέχουν όραμα και γνώση, τότε μπορούν να αποφέρουν καρπούς.Η Art in Progress (Αστική ΜΗ κερδοσκοπική Εταιρεία) είχε ξεκινήσει το 2012 στην Πάτρα με το Διεθνές Φεστιβάλ σύγχρονης Τέχνης │ RE-culture, όπου ο νυν Δήμος Πατρέων σε συνεργασία με το Εικαστικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΕΕΤΕ) το «έκοψαν» με τον φόβο ότι θα χάνονταν κάποιες κομματικές καρέκλες εξουσίας και με την ανησυχία πως θα αποκαλυπτόταν η ανεπάρκειά τους σε αυτό τον τομέα. Έτσι στην Art in Progress, συνεχίσαμε μόνο με το Διεθνές Street Art Φεστιβάλ Πάτρας│ArtWalk ανεξάρτητα από τον Δήμο. Η αποδοχή φάνηκε πως θα είναι μεγάλη και άμεση τόσο στον κόσμο όσο και στην εικαστική κοινότητα (εκτός πατρινών «καλλιτεχνών») από την αρχή του εγχειρήματος.
Με ποιους τρόπους θα μπορούσε η πόλη να εκμεταλλευτεί προς όφελός της το υπαίθριο μουσείο που έχει δημιουργηθεί;
Πρώτο μας μέλημα οφείλει να είναι η συνέχιση του Φεστιβάλ και εκεί χρειαζόμαστε πραγματική βοήθεια. Το διεθνές του κύρος δεν το χρήζει και αυτονόητα βιώσιμο.Σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, αν αναλογιστούμε πως ο πολιτισμικός τουρισμός έχει την πιο έντονη ανάπτυξη παγκοσμίως και πανευρωπαϊκά (μεγαλύτερη ανάπτυξη και από τις νέες τεχνολογίες), τότε ναι το ArtWalk έχει πάρα πολλές δυνατότητες. Το σημαντικό είναι όλοι οι φορείς της πόλης να το έχουν στο νου τους και να μην χρειάζεται να τους το θυμίζουμε εμείς. Δύσκολο, αλλά αυτή είναι η αλήθεια.Δυστυχώς, στην Πάτρα με άκαρπους τον Δήμο και το Υπουργείο Πολιτισμού δεν μπορούν να υπάρξουν άμεσα οφέλη στην πόλη από το ArtWalk.
Ήταν άμεσος στόχος η συμβολή στην πολιτισμική αναγέννηση της πόλης;
Στην Πάτρα λειτούργησαν άμεσα τα αποτελέσματα του Φεστιβάλ γιατί δεν είχε γίνει ποτέ κάποια δομημένη προσπάθεια στα εικαστικά της πόλης. Κάθε προσπάθεια που γίνεται με συνέπεια και χωρίς λαϊκισμούς, μπορεί να συμβάλει στην πολιτισμική αναγέννηση της πόλης.
Τι λείπει από την Πάτρα σε επίπεδο πολιτιστικό;
Όραμα, παιδεία και «καθαροί» άνθρωποι στα θεσμικά όργανα της πόλης. Όραμα δημιουργείτε όταν άνθρωποι με γνώση, ευαισθησία και ανιδιοτέλεια σκέφτονται για το μέλλον ενός τόπου δίχως ψηφοθηρικά, κομματικά ή ρουσφετολογικά αγκάθια. Δυστυχώς από το 2007 που επέστρεψα στην πόλη από την Γερμανία, με μόνη εξαίρεση ένα κομμάτι της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, δεν έχω συναντήσει οραματιστές ή έστω ειλικρινείς ανθρώπους σε θέσεις εξουσίας όπως στον Δήμο Πατρέων, στο Υπουργείο Πολιτισμού, στο Επιμελητήριο, στο Πανεπιστήμιο, στον ΟΛΠΑ ή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ίσα ίσα με τους ανθρώπους αυτούς που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας, έχει χαθεί τόσο πολύτιμος χρόνος όσο και ο προσανατολισμός προς μία θετική κατεύθυνση. Οι φορείς που έχουν τμήμα πολιτισμού πολλές φορές μας αντιμετωπίζουν ανταγωνιστικά – πολύ κακώς κατά την γνώμη μου – και οι υπόλοιποι φορείς έχοντας άγνοια περιμένουν να τους δοθεί εντολή από κάποιο «γνωστό» ή «φίλο». Μάλλον τα οράματα στην πολιτική «καίγονται» γρήγορα στο κυνήγι της επανεκλογής, της καριέρας και της εξυπηρέτησης.Όταν μιλάω πάντως για παιδεία, δεν εννοώ την παιδεία του σημερινού σχολείου ή πανεπιστημίου. Μιλώ για την παιδεία που αφυπνίζει, ενεργοποιεί και ερεθίζει τους νέους σύμφωνα με τις δεξιότητές τους. Στα εικαστικά συγκεκριμένα, νομίζω πως η δουλειά που γίνεται στην πόλη φέρνει τα ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα και αυτό επιβεβαιώνει τα λεγόμενά μου. Έχετε δει τα τελευταία 10 χρόνια να γίνεται κάτι σημαντικό στα εικαστικά της πόλης εκτός από το έργο της Art in Progress;Έχετε δει πραγματικούς δημοσιογράφους να γνωρίζουν τι είναι πολιτισμός και να διεκδικούν το καλύτερο για την πόλη; Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται χρόνο, επιμονή και υπομονή ώστε να δημιουργηθεί πολιτισμική ταυτότητα σε έναν τόπο.Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε στην Πάτρα με την Art in Progress.
Σας βοήθησε η επιρροή σας από τη διαμονή σας στο εξωτερικό και κατά πόσο απέχουμε στην Ελλάδα;
Σίγουρα το ότι έζησα αρκετά χρόνια και ταξίδεψα πολύ στο εξωτερικό, με βοήθησε να μπορώ να διακρίνω κάτι δομημένο από ένα «πυροτέχνημα». Στην Ελλάδα απέχουμε πολύ στο επίπεδο της συλλογικής προσπάθειας και μνήμης σαν κοινωνία. Αυτό το είχα διαβάσει σε στοχασμούς σημαντικών Ελλήνων διανοητών, αλλά το συνειδητοποίησα και βιωματικά στην εμπλοκή μου με τα κοινά.
Υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές και η στήριξη για τη γέννηση και την ανάπτυξη νέων ιδεών που αφορούν την τέχνη στην Πάτρα;
Δυστυχώς όχι ακόμη. Αν δεν υπάρξουν ανοιχτές και καθαρές συνεργασίες δεν μπορεί να γεννηθεί ή να αναπτυχθεί ο σύγχρονος πολιτισμός.
