Η υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης της Ελλάδος με την ΕΟΚ αποτέλεσε στρατηγική επιλογή από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΕΚΙΡΗ – τ. ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ
Της οριστικής ένταξης της χώρας μας στην ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα) προηγήθηκε η συμφωνία σύνδεσης με την Κοινή Αγορά των έξι. Η συμφωνία αυτή υπεγράφη στην Αθήνα στην αίθουσα Τροπαίων της Βουλής την 9η Ιουλίου 1961, αφού προηγήθηκαν σκληρές διαπραγματεύσεις δύο ετών μεταξύ της Ελληνικής Κυβερνήσεως και της Κοινής Αγοράς όπως ελέγετο τότε η ΕΟΚ. Προς όφελος της πολιτικής ιστορίας αξίζει να σημειώσουμε ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων σπουδαίο ρόλο, εκτός από τον τότε Πρωθυπουργό Κων/νον Καραμανλή, διεδραμάτισε και ο τότε Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο οποίος παρακολουθούσε από πολύ κοντά όλες τις διαπραγματεύσεις μέχρι την ημέρα της υπογραφής της σχετικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος και ΕΟΚ. Εκτός όμως από τους ανωτέρω στις διαπραγματεύσεις βασικό ρόλο είχαν διαδραματίσει ο Ευάγγελος Αβέρωφ (Υπουργός των εξωτερικών), ο Ξενοφών Ζολώτας (Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος), ο Γιάγκος Πεσματζόγλου (επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας) κ.ά.Πρέπει στο σημείο αυτό να αναγνωρίσουμε και την σημαντική συνεισφορά μέχρι το 1958 και του Παναγή Παπαληγούρα οπότε βρέθηκε εκτός κυβερνήσεως.
Η τελωνιακή ένωση
Έτσι μετά από όλες τις προεργασίες το Μάρτιο του 1961 εξηγγέλθη η επίτευξη της οριστικής συμφωνίας για τη σύνδεση της Ελλάδος με την ΕΟΚ με την μορφή τελωνειακής Ενώσεως σε συνδυασμό με την ειδική πρόβλεψη μεταβατικής περιόδου. Εκτός των ανωτέρω τη συμφωνία συνόδευε μεγάλος αριθμός συνημμένων πρωτοκόλλων, με αντικείμενο την αντιμετώπιση ιδιαιτέρων προβλημάτων της Ελληνικής οικονομίας. Πέραν των ανωτέρω είχε γίνει και ειδική πρόβλεψη για χρηματοδοτική βοήθεια με στόχο την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης και την εξυπηρέτηση του βιοτικού επιπέδου του Ελληνικού λαού. Όλοι αυτοί οι όροι της σύνδεσης είχαν διαμορφωθεί έτσι ώστε να επιτευχθεί ικανοποιητική πρόοδος για την μελλοντική ένταξη της Ελλάδος ως πλήρες μέλος στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.Εκτός όμως από τις ανωτέρω προβλέψεις προβλέπονταν και μεταβατική περίοδος συνολικής διάρκειας 22 ετών, στο χρονικό διάστημα των οποίων καθιερώνετο η κατάργηση στην Ελλάδα των εισαγωγικών δασμών και όλων των περιοριστικών μέτρων σε βάρος της ελεύθερης κυκλοφορίας βιομηχανικών προϊόντων των χωρών της ΕΟΚ. Παράλληλα τα κράτη μέλη της ΕΟΚ θα καταργούσαν δασμούς και άλλα περιοριστικά μέτρα εις βάρος των Ελληνικών προϊόντων για διάστημα 12 ετών. Επί πλέον η Ελλάδα αναλάμβανε την υποχρέωση να υιοθετήσει σταδιακά το κοινό εξωτερικό δασμολόγιο της ΕΟΚ σχετικά με τα εισαγόμενα βιομηχανικά προϊόντα από τρίτες χώρες και να δεχθεί υπό έκτακτες περιστάσεις ρήτρες διασφάλισης για τη μεταβατική περίοδο.
Ειδικότερα για τον τομέα της Γεωργίας προβλέπονταν ότι τη ΕΟΚ θα καταργούσε αυτόματα τους δασμούς στα κύρια εξαγωγικά Ελληνικά προϊόντα. Επίσης είχε ορισθεί ειδική διαδικασία για την εναρμόνιση της Αγροτικής πολιτικής της Ελλάδος με την Κοινή Αγροτική Πολιτική της Κοινής Αγοράς, για την επικείμενη εφαρμογή της κατά προϊόν, ώστε να εξασφαλισθεί ισότητα στη μεταχείριση των προϊόντων των Κρατών μελών και των παρεμφερών Ελληνικών προϊόντων στις αγορές των συμβαλλομένων μερών. Τέλος στην συμφωνία προβλέπονταν και η χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης προς την Ελλάδα υπό μορφή δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων ποσού 125 εκατομμυρίων δολαρίων για περίοδο πέντε ετών.
Η υπογραφή της 9η Ιουλίου 1961
Η ανωτέρω συμφωνία μετά το πέρας των τυπικών διαδικασιών υπεγράφη στην Αθήνα στις 9 Ιουλίου 1961. Εκ μέρους της Ελλάδος τη συμφωνία υπέγραψε ο Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως Παν. Κανελλόπουλος και ο Υπουργός των Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ. Εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κοινότητος τη συμφωνία υπέγραψαν ο Λ. Έρχαρτ, Αντικαγκελάριος και Υπουργός Εθνικής Οικονομίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΟΚ και οι Υπουργοί των έξι Κρατών-μελών της Κοινότητας που παρίσταντο κατά τη διαδικασία της υπογραφής της συμφωνίας.
Ο Παν. Κανελλόπουλος
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της τελετής για την υπογραφή της συμφωνίας συνδέσεως και απευθυνόμενος προς τους εκπροσώπους της ΕΟΚ και των Κρατών-μελών, ο τότε αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως Π. Κανελλόπουλος μεταξύ άλλων τόνισε και τα εξής: «Η σήμερον υπογραφομένη συμφωνία δημιουργεί την βάσιν της βαθμιαίας Οικονομικής Ενώσεως της Ελλάδος προς τας έξι χώρας σας, αι οποίαι βρίσκονται από απόψεως Οικονομικής, Κοινωνικής και Επιστημονικής προόδου εις την πρωτοπορίαν της ανθρωπότητος. Ο Ελληνικός λαός γνωρίζει τι σημαίνει τούτο. Γνωρίζει ότι οφείλει να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για να ανέλθη το ταχύτερον εις το επίπεδον της οικονομικής προόδου, η οποία θα καταστήση την σήμερον πράξιν ωφέλιμον και εις τον εαυτόν του αλλά και σε εκείνους τους λαούς οι οποίοι έλαβον την απόφασιν να συνδεθούν μετ’ αυτού. Ήδη τα βήματα, τα οποία πραγματοποίησε ο Ελληνικός λαός κατά τα τελευταία έτη προς την κατεύθυνσιν της Οικονομικής αναπτύξεως, είναι σημαντικά, θα καταστούν έτι σημαντικώτερα εις το μέλλον. Και εις τούτο θα συμβάλει ιδιαιτέρως ως πηγή εμπνεύσεως και ως κατευθυντήριος γραμμή, η σημερινή συμφωνία».
Η κύρωση από τη Βουλή
Βέβαια μετά την υπογραφή της συμφωνίας ακολούθησε η κύρωσή της από τη Βουλή των Ελλήνων στις 28 Φεβρουαρίου 1962 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου του ιδίου έτους (1962). Πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι η συμφωνία έγινε δεκτή από όλα τα κόμματα της Βουλής με εξαίρεση την ΕΔΑ η οποία ήταν ριζικά αντίθετη τόσο στο γενικό προσανατολισμό όσο και στο περιεχόμενο της συμφωνίας.
Επίσης πρέπει να σημειώσωμεν ότι οι διατάξεις που αφορούσαν ρυθμίσεις δασμολογικού εμπορικού χαρακτήρα εφαρμόσθηκαν μέχρι το 1967.
Η δικτατορία της 21ης Απριλίου
Τέλος η συμφωνία ίσχυσε μέχρι το 1967 ότε επεβλήθη το δικτατορικό καθεστώς της 21 Απριλίου 1967, το οποίον ήτο ασύμβατο προς τις αρχές της ΕΟΚ. Βέβαια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974 η Κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή επανέφερε σε ισχύ τις διατάξεις της συμφωνίας και η ίδια Κυβέρνηση Καραμανλή συνέχισε την ίδια πορεία μέχρι το 1979 οπότε με τη σύμβαση προσχώρησης η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα την 1η Ιανουαρίου 1981 οπότε έπαυσε η ισχύς της συμφωνίας Σύνδεσης.
