ΗΠΑ και Βρετανία ανακοίνωσαν το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και η ΕΕ τον οδικό χάρτη για την απεξάρτηση στο 80% από το φυσικό αέριο που προμηθεύεται η Ευρώπη από τη Ρωσία.
Ωστόσο η κατάσταση μόνο εύκολη δεν είναι για την Ευρώπη ώστε να προχωρήσει στην ολοκλήρωση του σχεδιασμού αυτού. Όπως μάλιστα είπε ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοινώνοντας το εμπάργκο «η ελευθερία έχει κόστος», ένα κόστος πάντως που επί του παρόντος καλείται να το πληρώσει ετεροβαρώς η Ευρώπη.
Και αυτό διότι τα μεγέθη είναι δυσανάλογα. Συγκεκριμένα οι εξαγωγές της Ρωσίας σε πετρέλαιο προς την Ευρώπη αντιπροσωπεύουν το 48% του συνόλου, ενώ στις ΗΠΑ το ποσοστό αυτό είναι μόλις το 1% και για την Μεγάλη Βρετανία το 8%.
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι το μεγάλο πρόβλημα έχει να το αντιμετωπίσει η Ευρώπη και αυτό το αντιλαμβάνονται στις ΗΠΑ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε, «πολλοί Ευρωπαίοι σύμμαχοι και εταίροι ίσως να μην μπορούν να μας ακολουθήσουν».
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το φυσικό αέριο και για αυτό οι ανακοινώσεις της ΕΕ χθες είχαν ορίζοντα το 2030, αφού το 72% των εξαγωγών φυσικού αερίου από την Ρωσία έχουν ως αποδέκτη την Ευρώπη.
Ας δούμε λίγο την εικόνα στην πετρελαϊκή αγορά. Η Ρωσία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και την Σαουδική Αραβία. Παράγει 10,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα και εξάγει 5 εκατομμύρια αργού πετρελαίου.
Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της Ρωσίας γίνονται στην Ευρώπη και συγκεκριμένα αντιπροσωπεύουν το 48% των ρωσικών εξαγωγών. Δύο χώρες και ειδικότερα Γερμανία και Ολλανδία, απορροφούν σχεδόν το μισό, το 22% των εξαγωγών, του ρωσικού πετρελαίου.
Στις ΗΠΑ κατευθύνεται μόλις το 1% των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου ενώ το 31% πάει στην Κίνα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε δηλώνει ότι «είναι επώδυνη αλήθεια πως εξαρτόμαστε σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Κι αν τώρα αναγκάσουμε ευρωπαϊκές εταιρείες να σταματήσουν τις συναλλαγές με την Ρωσία, αυτό θα είχε τεράστιες επιπτώσεις στην Ευρώπη, στην Ουκρανία, σε ολόκληρο τον κόσμο».
Οι ΗΠΑ εισάγουν μικρές μόνο ποσότητες ρωσικού πετρελαίου, οι οποίες αντιστοιχούν μόλις στο 3% των συνολικών εισαγωγών τους σε αργό και οι βρετανικές στο 8%, ο κίνδυνος για τις τιμές δεν θα είναι τόσο μεγάλος όσο θα ήταν στην περίπτωση που συμμετείχε και η Ευρώπη στο εμπάργκο.
Σύμφωνα με αναλυτές, το ερώτημα είναι πόσο θα διαρκέσει το εμπάργκο των ΗΠΑ και αν θα μπορούσε να καλυφθεί το κενό που υπάρχει στην παγκόσμια προσφορά από το Ιράν και τη Βενεζουέλα.
Οι ΗΠΑ εισάγουν περίπου 700.000 βαρέλια την ημέρα ρωσικού αργού και πετρελαϊκών προϊόντων, όπως βενζίνης και ντίζελ, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακής Πληροφόρησης.
Η Ευρώπη εξαρτάται σχεδόν κατά το 1/3 από την Ρωσία για την κάλυψη των αναγκών της σε πετρέλαιο. Άμεσα το ρώσικο πετρέλαιο καλύπτει το 27% των εισαγωγών της – στοιχεία του 2019 – ενώ ένα ποσοστό 8% αφορά εισαγωγές που γίνονται από το Καζακστάν, το οποίο όμως φτάνει στην Ευρώπη μέσω του ρωσικού δικτύου αγωγών.
