H πρώτη σημαντική πόλη της Ουκρανίας που τέθηκε υπό ρωσικό έλεγχο είναι ως γνωστόν η Χερσώνα, αξιόλογο λιμάνι και ναυπηγικό κέντρο, χτισμένο στο σημείο όπου ο ποταμός Δνείπερος εκβάλλει στη Μαύρη Θάλασσα.
Εστίες ελληνισμού στη Μαύρη Θάλασσα (πηγή: Κώστας Φωτιάδης)
Η σύγχρονη ουκρανική πόλη οφείλει την ονομασία της στη Χερσώνα (Χερσών, -ώνος), πόλη της Κριμαίας, αρχαία ελληνική αποικία και λιμάνι στα παράλια του Εύξεινου Πόντου.
Κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους, επί Κωνσταντίνου Ζ΄ Πορφυρογεννήτου (913-959), η Χερσών ήταν έδρα του δωδέκατου Θέματος, κυριότερη βάση του βυζαντινού στόλου και σπουδαίο εμπορικό κέντρο.
Το 1776, κατόπιν προτάσεως της αυτοκράτειρας πασών των Ρωσιών Μεγάλης Αικατερίνης (Αικατερίνης Β’), ο Ευγένιος Βούλγαρης, μέγας δάσκαλος του Γένους, χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος Σλαβινίου και Χερσώνος.
Όταν παραιτήθηκε από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο υπέρ του φίλου και συμπατριώτη του Νικηφόρου Θεοτόκη, το 1779, ο Βούλγαρης εγκαταστάθηκε στη Χερσώνα και καταπιάστηκε με τη μελέτη και τη συγγραφή.
