Άνθρωποι- νησιά και πουλιά- ελπίδες!

19.04.2021 / 10:36
collage-ink

Συνέντευξη στον Μιχάλη Παπαγεωργίου

Η καινούργια συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Ξυλούρη  «Πέτρινα πλοία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» είναι μια προπασχαλινή βόλτα σε λιβάδια, τόπους αχαρτογράφητους αλλά και περάσματα από μνήματα αγαπημένων ή και αγνώστων ακόμη. Ανάβεις ένα κερί και συνεχίζεις να περπατάς μέχρι τη θάλασσα. Ρωτήσαμε τη συγγραφέα (και εξαιρετική μεταφράστρια) για τις καρακάξες , το δίπολο ζωή-θάνατος  και τον Ντείβιντ Μίτσελ.

  • H εαρινή, πασχαλινή περίοδος είναι νομίζω ιδανική για το διάβασμα του βιβλίου.  Για να μην πέσουμε στα κλισέ «Κάθε εποχή είναι εποχή για διάβασμα» να σου πω πως τα πουλιά εκεί έξω σιγοντάρουν κελαηδώντας και φτιάχνοντας σάουντρακ ανάγνωσης. Πριν σε ρωτήσω για τα πέτρινα πλοία και τους ανθρώπους-νησιά, πες μου λίγο για τα πουλιά-προσευχές των σελίδων.

Όταν μιλάμε για την ιστορία ενός τόπου, συχνά εννοούμε την ιστορία των ανθρώπων του, ξεχνώντας ότι δεν ανήκει μόνο σ’ αυτούς, ότι η ιστορία του έχει ξεκινήσει πολύ απ’ αυτούς· κι οι ιστορίες των νησιών, ειδικά -ή τουλάχιστον, αυτές που διάβαζα ενώ έγραφα- είναι επίσης ιστορίες πουλιών (ένα παράδειγμα: τα ντόντο, που ζούσαν στον Μαυρίκιο πολύ προτού φτάσουν εκεί οι Πορτογάλοι κι οι Ολλανδοί, οι οποίοι τα εξαφάνισαν πριν καλά καλά κατοικηθεί μόνιμα το νησί). Έτσι μου φάνηκε απολύτως φυσική η παρουσία των πουλιών, άλλοτε απειλητική, άλλοτε παρηγορητική, πάντοτε κοντινή, συχνά «αμετάφραστη».

  • Ποιος είναι ο συνδετικός κρίκος των ιστοριών που έγραψες μέσα σε αυτή τη δεκαετία; Θα έλεγα μια ανάγκη αποδοχής του «αναπόφευκτου», αλλά φοβάμαι να «μαυρίσω με μελάνι» την κουβέντα μας.

Ναι, ο θάνατος σίγουρα είναι ένα νήμα, όχι από μόνος του – ως δίπολο με τη ζωή. Τα νησιά είναι ένα άλλο, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά – στεριανοί τόποι σαν νησιά, άνθρωποι σαν νησιά. Ένα άλλο νήμα είναι το δίπολο κίνησης-ακινησίας που εμπεριέχεται ήδη στον τίτλο – και φυσικά, τα πουλιά που είπαμε και πιο πριν, η καρακάξα πρώτη πρώτη.

  • Η εικόνα που έχω για τους περισσότερους ήρωες των ιστοριών σου: Δαγκώνουν το κατώχειλο με θυμό για τα πέτρινα πόδια τους. Την «αγοράζεις»; Ποιες είναι οι κοινές τους συνδέσεις;

Δεν είμαι βέβαιη για τον θυμό τους. Ή για το αν συνειδητοποιούν πάντα πως είναι πέτρινα τα πόδια τους. Οπωσδήποτε πολλοί μένουν ακίνητοι, ενώ γύρω τους η ζωή και ο χρόνος προχωράνε. Από άλλους αυτό που ίσως περισσότερο κρατώ είναι η θλίψη τους, η δυσκολία τους να διασχίσουν τον κόσμο. Όμως έχουν φύγει από μένα πια, συζητάνε με άλλους ανθρώπους, που τους βλέπουν αλλιώς.

  • Η ενδοχώρα των περισσότερων διηγημάτων σου έχει κάτι (σχετικά) άχρονο και όχι απόλυτα συγκεκριμένο γεωγραφικά. Πόσο απαραίτητο ήταν για σένα αυτό το χωροχρονικό limbo;

Οι περισσότερες ιστορίες της συλλογής έχουν στοιχεία από πραγματικούς τόπους, ωστόσο ήθελα να απομακρυνθώ από τον χάρτη όπως τον ξέρουμε, να τον αδειάσω από τα τοπωνύμιά του και να τον κάνω δικό μου. Δεν με ενδιέφερε να γράψω για πραγματικά μέρη ή εποχές, όσο να κλέψω ό,τι μπορώ απ’ αυτά, σαν άλλη καρακάξα, για μια δική μου γεωγραφία.

  • Ο Σκαμπαρδώνης είχε πει πως το διήγημα είναι κοντόκαννη καραμπίνα. Πόσο παίδεμα κρύβει η μικρή φόρμα; Πιστεύεις πως το διήγημα είναι μια άλλη μορφή ποίησης;

Αναγνωστικά τείνω συνήθως προς το μυθιστόρημα, μάλλον επειδή είμαι κάπως «αργή», θέλω χρόνο για να μπω στον κόσμο του βιβλίου και μου αρέσει να συμπορεύομαι με τους χαρακτήρες για καιρό – συχνά με αγχώνει ο γρήγορος αποχαιρετισμός του διηγήματος, που είναι άλλου είδους θεριό. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και τη συγγραφική προτίμηση, όμως κάθε ιστορία ζητάει τον δικό της χρόνο, τη δική της έκταση. Κάποιες λειτουργούν πολύ καλύτερα στο πλαίσιο του διηγήματος – δεν σηκώνουν τέντωμα, ανασαίνουν πιο ελεύθερα μέσα στις λίγες λέξεις. (Αν αυτό είναι μια άλλη μορφή ποίησης, δεν μπορώ να το απαντήσω: είμαι πεζή εκ πεποιθήσεως.)

  • Συμπλήρωσε τα κενά…

Αν τα «Πέτρινα πλοία» ήταν τραγούδι/ ταινία θα ήταν…

 Αν ήταν τραγούδι μάλλον θα ήταν το Spitting Blood των Wu Lyf.

Όταν ταξιδεύω με καράβι συνήθως κάθομαι…

Σε μια γωνιά με το βιβλίο μου και τα ακουστικά μου.

Μεταφράζοντας το τελευταίο βιβλίο του Μίτσελ (που θα κυκλοφορήσει εντός του έτους) κατάλαβα πως…

αυτή η μπάντα, οι Utopia Avenue, είναι μια δεύτερη οικογένεια που δεν ήξερα πως έχω.

(από εφημερίδα Νεολόγος των Πατρών)

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα