Του Δήμου Βερύκιου
Δέκα «κεφαλοκλειδώματα» στην Τουρκία έκανε η νέα αμερικανική διοίκηση από την πρώτη κιόλας εβδομάδα που ανέλαβε τα καθήκοντα της.
• Έθεσε ωμά το δίλημμα στον Ερντογάν: Ή με την Ρωσία ή με την Δύση;
• Έκοψε την φόρα στην Τουρκία για συνεργασία με την Κίνα.
• Κάλεσε την Τουρκία και την Ρωσία να αποσυρθούν από την Λιβύη.
• Έστειλε πολεμικά πλοία στην Μαύρη Θάλασσα ενώ ετοιμάζεται να ενισχύσει τις αμερικανικές αεροναυτικές δυνάμεις της στην Μεσόγειο.
• Ασχολήθηκε με το Ιράν προειδοποιώντας ότι για να μπει ξανά σε ισχύ η συμφωνία JCPOA του 2015 για τα πυρηνικά θα πρέπει το Ιράν να εκπληρώνει όλες τις καινούργιες προϋποθέσεις που θα τεθούν σε συνεννόηση με την Ευρώπη.
• Εκδήλωσε ενδιαφέρον για τον Αραβικό Κόλπο ενθαρρύνοντας τα κράτη της περιοχής να αναπτύξουν διαύλους επικοινωνίας και συνεργασίας με όλους τους υπόλοιπους γείτονες ακόμη και τους πιο δύστροπους εννοώντας το Ισραήλ και την Τουρκία…
• Στάθηκε πάνω από το Ισραήλ και έκλεισε το μάτι στους Παλαιστινίους αναπτερώνοντας την ελπίδα τους ότι, όχι μόνο θα εμβολιαστούν και εκείνοι όπως όλος ο υπόλοιπος πληθυσμός του Ισραήλ, αλλά και ότι η νέα διοίκηση Μπάιντεν θα εργαστεί προς την κατεύθυνση δημιουργίας δυο ανεξάρτητων κρατών.
Είναι σαφές ότι η νέα αμερικανική διοίκηση δημιουργεί «προγεφυρώματα» για την μελλοντική αντιμετώπιση των δύο μεγάλων απειλών Ρωσία – Κίνα που έχει χαρακτηρίσει ως «στρατηγικούς αντίπαλους» η Αμερική.
Ξεκαθάρισμα με τις περιφερειακές δυνάμεις στην Ασία
Πριν όμως για οποιαδήποτε σύγκρουση με τους δύο μεγάλους – Ρωσία και Κίνα – η νέα αμερικανική διοίκηση σπεύδει να «ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς» της με τους μικρότερους, τις περιφερειακές δυνάμεις στην Ασία, που βρίσκονται ήδη σε τροχιά συνεργασίας με τους δυο «κακούς».
Η Τουρκία και το Ιράν ήδη μπήκαν στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Λευκού Οίκου προκαλώντας προβληματισμό και κινητικότητα σε Άγκυρα και Τεχεράνη.
Το μεν Ιράν, εξουθενωμένο οικονομικά από το τετραετές εμπάργκο που του κήρυξε η διοίκηση Τράμπ καλείται τώρα να επιδείξει εμπράκτως ότι, εγκαταλείπει οριστικά κάθε σκέψη για παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου στο 20%.
Η δε Τουρκία, καθώς η οικονομία της βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση νιώθει περισσότερο από ποτέ να σφίγγει ο κλοιός γύρω της, για να διακόψει το εξοπλιστικό της πρόγραμμα με την Ρωσία, την στρατιωτική της δράση στην Λιβύη, τις παράνομες μπίζνες με το Ιράν, την συνεργασία με την Ρωσία στα ανοιχτά μέτωπα του Καυκάσου, της Συρίας και της Λιβύης.
Η διοίκηση Μπάιντεν έχει ήδη διαμηνύσει σε Τουρκία και Ιράν να διακόψουν την κοινή παραστρατιωτική δράση τους με την ενίσχυση ένοπλων οργανώσεων που έχουν χαρακτηριστεί ως «τρομοκρατικές» (Χαμάς – Χεζμπολαχ) και με την στρατολόγηση ανηλίκων μισθοφόρων που αποστέλλονται στις εστίες ένοπλης αντιπαράθεσης από την Βόρειο Συρία μέχρι την Λιβύη και το Ναγκόρνο Καραμπάχ…
Μέσα σ΄ αυτό το ασφυκτικό κλοιό για την Τουρκία και το Ιράν προσήλθε
εσπευσμένα στην Άγκυρα ο Ιρανός ΥΠΕΞ. Η συνάντηση αυτή γίνεται πριν την απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου για την τουρκική τράπεζα Halk Bank στην οποία αναμένεται να επιβληθεί πρόστιμο μαμούθ που ίσως ξεπεράσει τα 17 δις δολάρια για παράνομες συναλλαγές με το Ιράν κατά την περίοδο του εμπάργκο.
Δεν θα δείξει επιείκεια
Η κυβέρνηση Μπάιντεν κάθε άλλο παρά διατεθειμένη φαίνεται να είναι ως προς το να επιδείξει επιείκεια στο καθεστώς Ερντογάν. Αυτό διαφάνηκε από τις απαντήσεις που έδινε στην Επιτροπή του Κογκρέσου ο Άντονι Μπλίνγκεν ως υποψήφιος για την θέση του υπουργού Εξωτερικών. Αναφερόμενος στην Τουρκία είπε: «Η ιδέα ότι ένας λεγόμενος στρατηγικός εταίρος μας, θα ήταν ταυτόχρονα και εταίρος με έναν από τους μεγαλύτερους στρατηγικούς μας ανταγωνιστές, όπως είναι η Ρωσία δεν είναι αποδεκτή» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω κυρώσεις.
Ο Άντονι Μπλίνγκεν είναι γνωστός για τις επικρίσεις του για την Τουρκία, αλλά η αναφορά του σε σύμμαχο του ΝΑΤΟ ως «λεγόμενος στρατηγικός εταίρος» προτού ακόμη αναλάβει επισήμως τα καθήκοντα του υποδηλώνει ότι έρχονται δύσκολες μέρες για την κυβέρνηση της Τουρκίας.
Κυρώσεις στην Τουρκία
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για την αγορά του Ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 οι οποίες προβλέπεται να ενταθούν βάσει του νόμου CAATSA. Για τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας φαίνεται πιθανό να συνεργαστούν οι ΗΠΑ και με την ΕΕ. Κοινός στόχος να περιορίσουν την δράση του Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των ερευνών στα ελληνικά χωρικά ύδατα για αναζήτηση πετρελαίου. Ήδη οι ΗΠΑ μέσω του νόμου για τον αμυντικό προϋπολογισμό του 2021 έχουν προαναγγείλει ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Μεσόγειο.
Ακριβώς στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η αιφνίδια αυστηρή προειδοποίηση – εν είδει τελεσιγράφου- της Ουάσιγκτον προς την Τουρκία και την Ρωσία να αποχωρήσουν με τα μισθοφορικά στρατεύματα τους από την Λιβύη! Η νέα διοίκηση των ΗΠΑ επικαλέστηκε τη συμφωνία εκεχειρίας του περασμένου Οκτωβρίου που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ και η οποία απαιτούσε από την Τουρκία να αποσύρει τις δυνάμεις της εντός τριών μηνών. Η προθεσμία έληξε στις 23 Ιανουαρίου.
Αναστατωμένη η Άγκυρα
Η Άγκυρα είναι αναστατωμένη και για πολλούς άλλους λόγους, όπως για παράδειγμα με την τοποθέτηση του «μαύρου στρατηγού» ως υπουργού Άμυνας. Πρόκειται για τον αρχιτέκτονα της συνεργασίας των Κούρδων με τους Αμερικανούς στο κοινό μέτωπο κατά του Ισλαμικού Κράτους στην Βόρειο Συρία. Ο στρατηγός Όστιν έχει «ράμματα για την γούνα» των Τούρκων. Το 2013 ο Όστιν διορίστηκε διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM), ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την υπεράσπιση των συμφερόντων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τη Νότια Ασία. Στο πλαίσιο αυτό κλήθηκε να συνεργαστεί με την Τουρκία για το πρόγραμμα διάθεσης αυτοκινούμενου οπλισμού σε μαχητές της Συριακής αντιπολίτευσης για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, αλλά το πρόγραμμα αυτό στέφθηκε με παταγώδη αποτυχία εξ αιτίας του ύπουλου ρόλου που έπαιξε η Τουρκία.
Το Κουρδικό ζήτημα
Ανησυχία για την τροπή που θα πάρει το Κουρδικό ζήτημα εκφράζει η Άγκυρα και εξαιτίας ενός άλλου διορισμού. Του Brett McGurk, ειδικού εκπρόσωπου του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Θεωρείται ο αρχιτέκτονας της πολιτικής των ΗΠΑ για τους Σύρους Κούρδους. Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης έχουν δημοσιεύσει σκληρές κριτικές σχετικά με τις σχέσεις του με την ηγεσία των Κούρδων της Συρίας.
Συνεργασία ΗΠΑ με Ε.Ε.
«Καμπανάκι» σήμανε στην Τουρκία και με την zoom επικοινωνία του Τζέικ Σούλιβαν, συμβούλου εθνικής ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ με τον Μπιέρν Σέμπερτ, αξιωματούχο της ΕΕ και στενό συνεργάτη της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ουρσούλα φον ντερ Λάεν. Οι δύο άνδρες «συμφώνησαν να συνεργαστούν σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Τουρκίας».
Πιο κοντά στην Κίνα η Τουρκία;
Η σύνδεση της Τουρκίας με την Κίνα που παραμένει ο κύριος γεωπολιτικός αντίπαλος των ΗΠΑ, – σύμφωνα με δυτικούς παρατηρητές – εξανεμίζει τις ελπίδες του Ταγίπ Ερντογάν για αποκατάσταση των σχέσεων με τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν.
Ο ρόλος του Jake Sullivan
Ωστόσο, δεν πρέπει να διαφεύγει από την προσοχή της ανάλυσης μας ότι ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Jake Sullivan είναι άλλος ένας συνεργάτης του Τζο Μπάιντεν που η Τουρκία είχε τριβές κατά το παρελθόν.
Σε άρθρο του το 2017, χαρακτήρισε ως «ομηρία» τη σύλληψη μελών του προσωπικού της αμερικανικής πρεσβείας στην Τουρκία και επέκρινε σκληρά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Άγκυρας εναντίον των Κούρδων στο Ιράκ.
Επίσης, επέκρινε τον Ντόναλντ Τραμπ για το ότι δεν ήταν αρκετά σκληρός απέναντι στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πρότεινε την επιβολή κυρώσεων στους Τούρκους αξιωματούχους που εμπλέκονται στη διαφθορά και στους αξιωματούχους της αμυντικής βιομηχανίας.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι την ίδια ημέρα που συνομίλησαν οι Sullivan και ο ευρωπαίος Seibert, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, το κορυφαίο όργανο εθνικής ασφάλειας της χώρας, δήλωσε ότι η χώρα θα συνεχίσει να διεκδικεί τα δικαιώματά της στην ανατολική Μεσόγειο, το Αιγαίο Πέλαγος και την Κύπρο.
«Επιθέσεις» φιλίας και γοητείας προς τον Δυτικό Κόσμο
Παρ´ όλα αυτά, το ενδεχόμενο η Ουάσινγκτον να σκληρύνει την στάση της ενάντια στο καθεστώς Ερντογάν ενεργοποιεί τα αντανακλαστικά της Άγκυρας επιχειρώντας να αξιοποιήσει τα σχέδια και την κληρονομιά της παραδοσιακής τουρκικής διπλωματίας που στηρίζεται στον διάλογο και τους ελιγμούς. Είναι βέβαιον ότι, η τουρκική γραφειοκρατία έχει προετοιμάσει αρκετά σενάρια σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Ωστόσο ανεξαρτήτως της πίκρας και της αγωνίας που εισέπραξε η Άγκυρα από τους συγκεκριμένους διορισμούς του Τζο Μπάιντεν καθώς η συνεργασία αυτών με την Τουρκία κατά το παρελθόν δεν ήταν καθόλου καλή , ωστόσο υπάρχει ένα θετικό στοιχείο. Όλοι τους γνωρίζουν καλά την ανθρωπογεωγραφία στην Τουρκία κι επομένως δεν θα τους πάρει αρκετό χρόνο για να θέσουν τους κώδικες επικοινωνίας και συνεργασίας ή ακόμη και σύγκρουσης…
Ήδη το καθεστώς Ερντογάν κάνει επιθέσεις φιλίας και γοητείας προς τον Δυτικό Κόσμο. Ωστόσο οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων των ΗΠΑ παραμένουν συγκρατημένοι και αμφιβάλουν για τις πραγματικές προθέσεις του καθεστώτος Ερντογάν. Το ίδιο δύσπιστοι
παραμένουν και οι γείτονες του Ερντογάν.
Η Άγκυρα επιδίδεται ήδη σε επιθέσεις φιλίας προς χώρες που μέχρι πρόσφατα είχε εχθρική στάση και επιθετικές διαθέσεις.
• Με την Ελλάδα αναζητεί διάλογο αφού προηγουμένως επί ένα εξάμηνο με πολεμικές ιαχές ασκούσε την διπλωματία των κανονιοφόρων.
• Με το Ισραήλ διεξάγει ήδη μυστικές επαφές και βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις για μείζονα ενεργειακά θέματα. Επίσης επαναφέρει στο Τελ Αβίβ τον Τούρκο πρέσβη.
• Με την Σαουδική Αραβία και τα αλλά κράτη του Κόλπου αναζητεί και πάλι διαύλους επικοινωνίας.
Ο Ερντογάν έχει ήδη βγάλει την στολή του πειρατή και επιχειρεί να φορέσει ξανά το κοστούμι του διπλωμάτη.
Το καίριο ερώτημα είναι πόση εμπιστοσύνη μπορούν να έχουν στον Ερντογάν οι γείτονες του; Ποιος μπορεί να σταθμίσει τις πραγματικές προθέσεις του;
Διάχυτη η δυσπιστία
Σε ολόκληρη την γειτονιά είναι διάχυτη η δυσπιστία για τον Ερντογάν.
Στην Αθήνα ο τέως πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αντιτάχθηκε στην έναρξη διερευνητικών συζητήσεων με «πειρατές» όπως χαρακτηριστικά αποκάλεσε το καθεστώς Ερντογάν.
Στο Ισραήλ εκδηλώνονται αντιδράσεις ως προς τις φήμες που κυκλοφορούν ότι παρασκηνιακά καταβάλλονται προσπάθειες για ισραηλινή-τουρκική προσέγγιση. Το πνεύμα των ενστάσεων επικεντρώνεται στο γεγονός ότι, τόσο η Ιερουσαλήμ, όσο και άλλες περιφερειακές πρωτεύουσες δεν πρέπει να εξαπατηθούν ξανά από την Άγκυρα.
Η μόνη που δεν είναι δύσπιστη με το Ερντογάν είναι η Καγκελάριος Μέρκελ η οποία όμως αποχωρεί και αυτή σε λίγους μήνες. Επομένως απ’ ότι φαίνεται τα «γεράκια» του Τζο θα είναι τα μόνα που θα παραμείνουν για να σκιάζουν τον Ερντο…
1ο Κεφαλοκλείδωμα
Ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος αγνοεί επιδεικτικά τον Τ. Ερντογάν. Ούτε στο τηλέφωνο δεν του βγαίνει, ούτε κάποια ένδειξη έχει δώσει ο Λευκός Οίκος για συνεργασία με το παλάτι της Άγκυρας.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει επικρίνει πολλές φορές την Τουρκία. Ως γερουσιαστής, υποστήριξε πολλά ψηφίσματα κατά των συμφερόντων της Τουρκίας.
Επιπλέον, λόγω της μακράς δημόσιας υπηρεσίας του, ο Μπάιντεν γνωρίζει τη σημασία της Τουρκίας για την ευρωατλαντική κοινότητα. Επομένως, θα είναι σε θέση να σταθμίσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα οποιουδήποτε βήματος που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί την Τουρκία.
2ο Κεφαλοκλείδωμα
Από τον νέο υπουργό Εξωτερικών Antony Blinken. Κατά την ακρόαση του στην Γερουσία όταν ρωτήθηκε για την Τουρκία είπε: «Η ιδέα ότι ένας λεγόμενος στρατηγικός εταίρος μας θα ήταν ταυτόχρονα και εταίρος με έναν από τους μεγαλύτερους στρατηγικούς μας ανταγωνιστές όπως είναι η Ρωσία δεν είναι αποδεκτή» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω κυρώσεις.
Ο Blinken είναι γνωστός για τις επικρίσεις του για την Τουρκία, αλλά η αναφορά του σε σύμμαχο του ΝΑΤΟ ως «λεγόμενος στρατηγικός εταίρος» προτού ακόμη αναλάβει επισήμως τα καθήκοντα του υποδηλώνει ότι έρχονται δύσκολες μέρες για την κυβέρνηση της Τουρκίας.
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών προανήγγειλε επιπλέον κυρώσεις στην Τουρκία εάν δεν επιστρέψει στην Ρωσία τους πυραύλους S-400. Βάσει του νόμου CATTSA πρέπει άμεσα να επιβληθούν επιπλέον κυρώσεις στην Τουρκία οι οποίες προβλέπεται να είναι εξοντωτικές για την ήδη ασθμαίνουσα τουρκική οικονομία.
3ο Κεφαλοκλείδωμα
Οι Κούρδοι απέκτησαν δυο απρόσμενους φίλους στην καρδιά της νέας αμερικανικής κυβέρνησης. Τον Λόιντ Όστιν και Brett McGurk που θεωρούνται οι αρχιτέκτονες της συμμαχίας των ΗΠΑ με τους Κούρδους για να αντιμετωπιστεί το Ισλαμικό Κράτος.
Η Αμερική αναγκάστηκε να συμμαχήσει με τον «διαβολο» – στην προκειμένη περίπτωση τους Κούρδους για να εξοντώσει τους Τζιχαντιστές τους οποίους στήριζε υπογείως η Τουρκία.
Ο στρατηγός ε.α Λόιντ Όστιν τοποθετήθηκε υπουργός Άμυνας. Ο στρατηγός Όστιν δεν ξεχνάει το χουνέρι που του έκανε πριν 8 χρόνια το καθεστώς Ερντογάν. Το 2013 ο Όστιν διορίστηκε διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM), ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την υπεράσπιση των συμφερόντων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τη Νότια Ασία. Στο πλαίσιο αυτό κλήθηκε να συνεργαστεί με την Τουρκία για το πρόγραμμα διάθεσης αυτοκινούμενου οπλισμού σε μαχητές της Συριακής αντιπολίτευσης για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, αλλά το πρόγραμμα αυτό στέφθηκε με παταγώδη αποτυχία εξ αιτίας του ύπουλου ρόλου που έπαιξε η Τουρκία. Συγκεκριμένα υπό την επίβλεψη των ανδρών του στρατηγού Όστιν μαχητές της συριακής ένοπλης αντιπολίτευσης εκπαιδεύτηκαν στην Τουρκία και στη συνέχεια στάλθηκαν στη Συρία με 12 αμερικανικά οχήματα εξοπλισμένα με πολυβόλα, αλλά, μόλις διέσχισαν τα σύνορα, αρκετοί μαχητές παρέδωσαν τα φορτηγά με τον αμερικανικό οπλισμό στους μαχητές της Αλ-Νούσρα ( παρακλάδι της Αλ Καιντα) δηλαδή στους Τζιχαντιστες !
Μετά από αυτό το χουνέρι που έπαθαν, οι ΗΠΑ στράφηκαν στους Κούρδους μαχητές παρά την έντονη αντίδραση της Τουρκίας. Το Επιτελείο του Όστιν τους βρήκαν πιο αξιόπιστους και καλύτερους μαχητές. Ο Όστιν ήταν ο πρώτος Αμερικανός στρατιωτικός αξιωματούχος που παραδέχτηκε, σε ακρόαση της Γερουσίας τον Σεπτέμβριο του 2015, ότι οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν με τους Κούρδους μαχητές των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG) και ότι παρείχαν συμβουλευτικές υπηρεσίες και βοήθεια στους Κούρδους. Ο Όστιν έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον οπλισμό των Κούρδων μαχητών. Τώρα που έγινε ανώτατος πολιτικός αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν, υπεύθυνος για την εφαρμογή των αμερικανικών στρατιωτικών σχεδίων όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά και σε όλο τον κόσμο, η Τουρκία έχει κάθε λόγο να ανησυχεί.
• Ο Brett McGurk, ειδικός εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Θεωρείται ο αρχιτέκτονας της πολιτικής των ΗΠΑ για τους Σύρους Κούρδους. Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης έχουν δημοσιεύσει σκληρές κριτικές σχετικά με τις σχέσεις του με την ηγεσία των Κούρδων της Συρίας.
4ο Κεφαλοκλείδωμα
Κατά την διάρκεια διαδικτυακής συνομιλίας του Τζέικ Σούλιβαν, συμβούλου εθνικής ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και του Μπιέρν Σέμπερτ, συνεργάτη της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ουρσούλα φον ντερ Λάεν , οι δύο άνδρες «συμφώνησαν να συνεργαστούν σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Τουρκίας».
Η σύνδεση της Τουρκίας με την Κίνα που παραμένει ο κύριος γεωπολιτικός αντίπαλος των ΗΠΑ, εξανεμίζει τις ελπίδες του Ταγίπ Ερντογάν για αποκατάσταση των σχέσεων με τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Jake Sullivan είναι ένα άλλο όνομα που η Τουρκία είχε τριβές κατά το παρελθόν. Σε άρθρο του το 2017, χαρακτήρισε ως «ομηρία» τη σύλληψη μελών του προσωπικού της αμερικανικής πρεσβείας στην Τουρκία και επέκρινε σκληρά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Άγκυρας εναντίον των Κούρδων στο Ιράκ. Επίσης, επέκρινε τον Ντόναλντ Τραμπ για το ότι δεν ήταν αρκετά σκληρός απέναντι στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πρότεινε την επιβολή κυρώσεων στους Τούρκους αξιωματούχους που εμπλέκονται στη διαφθορά και στους αξιωματούχους της αμυντικής βιομηχανίας.
Την ίδια ημέρα που μίλησαν οι Sullivan και Seibert, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, το κορυφαίο όργανο εθνικής ασφάλειας της χώρας, δήλωσε ότι η χώρα θα συνεχίσει να διεκδικεί τα δικαιώματά της στην ανατολική Μεσόγειο, το Αιγαίο Πέλαγος και την Κύπρο.
5ο Κεφαλοκλείδωμα
Την ίδια μέρα που οι σύμβουλοι των Προέδρων των ΗΠΑ και της ΕΕ προσδιορίζουν τις προτεραιότητες άσκησης εξωτερικής πολιτικής έχοντας στο επίκεντρο την Τουρκία, την Κίνα και την Ρωσία , η Ουάσινγκτον παρενέβη στον ΟΗΕ ζητώντας την «άμεση απόσυρση» των τουρκικών και ρωσικών στρατευμάτων από τη Λιβύη. Η νέα διοίκηση των ΗΠΑ επικαλέστηκε τη συμφωνία εκεχειρίας του περασμένου Οκτωβρίου που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ και η οποία απαιτούσε από την Τουρκία να αποσύρει τις δυνάμεις της εντός τριών μηνών. Η προθεσμία έληξε στις 23 Ιανουαρίου.
Κατά τη διάρκεια συνόδου του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Λιβύη, ο Ρίτσαρντ Μιλς πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ ζήτησε «την απομάκρυνση των ξένων μισθοφόρων και στρατιωτικών αντιπροσώπων που έχουν στρατολογήσει, χρηματοδοτήσει, αναπτύξει και υποστηρίξει στη Λιβύη».
Με την κίνηση αυτή στον ΟΗΕ η νέα διοίκηση των ΗΠΑ εκδηλώνει το ενδιαφέρον της για την περιοχή προαναγγέλλοντας την ενίσχυση της αμερικανικής αεροναυτικής δύναμης στην Μεσόγειο. Μέχρι τέλος Φεβρουαρίου αναμένεται το Πεντάγωνο να έχει υποβάλλει εισηγητική έκθεση στον Αμερικανό Πρόεδρο για την ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Μεσόγειο. Αυτό πρακτικά θα σημαίνει αναβάθμιση των ελληνικών βάσεων και διαρκή αεροναυτική αμερικανική παρουσία στην επίμαχη περιοχή όπου διεξάγονται γεωτρήσεις. Εξέλιξη που δεν επιθυμεί καθόλου η Τουρκία.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν δείχνει ότι επιθυμεί αποκλιμάκωση της έντασης στην
ανατολική Μεσόγειο καθώς και εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με την Σαουδική Αραβία τα ΗΑΕ καθώς και το Ισραήλ
6ο Κεφαλοκλείδωμα
Μετά από τρία χρόνια το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό έστειλε τρία πολεμικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα, λίγες μόνο ημέρες μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο Τζο Μπάιντεν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η κίνηση αυτή βεβαίως και έχει αποδέκτη την Μόσχα ωστόσο απευθύνεται και στην Τουρκία η οποία λίαν προσφάτως εγείρει θέματα διεκδικήσεων και στην Μαύρη Θάλασσα.
Η Ρωσία αντέδρασε άμεσα διεξάγοντας , στην Κριμαία δικά της αεροναυτικά γυμνάσια.
Είναι σαφές ότι η τουρκικά ενοχλείται με τον 6ο Στόλο να στριφογυρίζει σαν την μύγα μέσα στα «ρουθούνια» της, στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα.
Το καθεστώς Ερντογάν φοβάται μη τυχόν και οι ΗΠΑ εγείρουν θέμα αναθεώρησης της συνθήκης του Μοντρέ που διέπει τους όρους ναυσιπλοΐας στα Στενά και βάσει των οποίων αποτρέπεται η δυνατότητα διέλευσης μεγάλου αριθμού πολεμικών πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα μέσω των Στενών…
Υπέρ της μη αναθεώρησης της Συνθήκης του Μοντρέ τάσσεται η Τουρκία και η Ρωσία. Ωστόσο η απρόσμενη παρουσία των Αμερικανικών πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα αποτελεί διπλό μήνυμα σε Μόσχα και Άγκυρα ότι οι ΗΠΑ πλέον θα είναι παρούσες σε όλα τα σημεία στρατηγικού ενδιαφέροντος τους στην ευρύτερη περιοχή.
7ο Κεφαλοκλειδωμα
Το εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ ένα από τα ισχυρότερα στον κόσμο δείχνει δυσπιστία και πυροδοτεί αντιδράσεις εντός του Ισραήλ ως προς τις φήμες που κυκλοφορούν ότι παρασκηνιακά καταβάλλονται προσπάθειες για ισραηλινή-τουρκική προσέγγιση. Το πνεύμα των ενστάσεων επικεντρώνεται στο γεγονός ότι τόσο η Ιερουσαλήμ όσο και άλλες περιφερειακές πρωτεύουσες δεν πρέπει να εξαπατηθούν ξανά από την Άγκυρα.
Οι μυστικές συνομιλίες του Ισραήλ με την Τουρκία συμπεριλαμβάνουν συζήτηση για έναν πιθανό αγωγό μεταξύ των δύο χωρών που θα χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά φυσικού αερίου της Μεσογείου στην Ευρώπη. Δηλαδή εναλλακτική διαδρομή του EastMed;
Το Ισραήλ ενώ έχει εμβαθύνει τις σχέσεις του με την Κύπρο, την Ελλάδα, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, ακόμη και την Αρμενία, αναμενόμενο είναι να επιθυμεί ανοιχτούς διαύλους και με την Τουρκία.
Το Ισραήλ μπορεί κάλλιστα να αναλάβει ρόλο «κυανόκρανου» στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκία. Άλλωστε κατά την τελευταία κρίση στο Καύκασο η Τουρκία και το Ισραήλ υποστήριξαν και οι δύο το Αζερμπαϊτζάν ώστε να επικρατήσει έναντι της Αρμενίας. Ο πρέσβης της Αρμενίας ανακλήθηκε από στο Τελ Αβίβ.
Ενώ το Ισραήλ και η Τουρκία υποστηρίζουν το Αζερμπαϊτζάν για διαφορετικούς λόγους, στην Ελλάδα, την Κύπρο, τον Κόλπο και την Αίγυπτο αμφισβητήθηκε η αξιοπιστία του Ισραήλ.
Εντός του Ισραήλ οι πολέμιοι της επαναπροσέγγισης με την Τουρκία θεωρούν ότι ο στρατηγικός στόχος της Άγκυρας παραμένει η απομόνωση του Ισραήλ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Θυμούνται ότι:
• Πίσω από κάθε αντι-Ισραηλινή εκστρατεία πιστεύουν ότι βρίσκονται τα χρήματα του Κατάρ και η τουρκική κυβέρνηση.
• Η Τουρκία παραβιάζει ισραηλινές ιστοσελίδες ειδήσεων, παρενοχλεί το ερευνητικό σκάφος που πραγματοποιεί εξερεύνηση φυσικού αερίου για λογαριασμό του Ισραήλ. Υπονομεύει τους περιφερειακούς εταίρους του. Απειλεί να κατακτήσει το Τελ Αβίβ και να «απελευθερώσει» την Ιερουσαλήμ, μια πόλη που ο Ερντογάν ισχυρίζεται ότι είναι Τουρκική.
• Η αυθαίρετη οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων της Τουρκίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης στην Λιβύη στοχεύει στη διάλυση του αγωγού φυσικού αερίου του Ισραήλ μέσω της Κύπρου στην Ευρώπη, ενός αγωγού που είναι κρίσιμος για τα μελλοντικά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα του Ισραήλ.
• Ο νέος πρεσβευτής της Άγκυρας στο Ισραήλ είναι έντονα αντι-σιωνιστής.
• Οι ηγέτες της Χαμάς φιλοξενούνται από τον Ερντογάν και τους χορηγεί υπηκοότητα και τη δυνατότητα να σχεδιάζουν τρόμο και κυβερνοεπιθέσεις εναντίον του εβραϊκού κράτους από την τουρκική επικράτεια.
Τα παραπάνω παραδείγματα είναι τρανή απόδειξη ότι η Τουρκία δεν είναι φίλος του Ισραήλ αλλά ο πιο επικίνδυνος περιφερειακός αντίπαλος του που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και που αποσταθεροποιεί τις χώρες, διαπράττει εγκλήματα πολέμου και υποστηρίζει τη διεθνή τρομοκρατία.
Οι στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες του Ισραήλ δεν πρέπει να υποτιμούν την Τουρκία.
Εάν το Ισραήλ θέλει να συνεχίσει να εξομαλύνει τις σχέσεις του με όλες τις χώρες της περιοχής και να θέσει τέρμα στην αστάθεια της Μέσης Ανατολής, θα πρέπει να απορρίψει τις χειραγωγούμενες προσπάθειες της Τουρκίας και να την υποχρεώσει να δώσει δείγματα γραφής ότι εγκαταλείπει την πειρατική συμπεριφορά της σε κάθε έμφαση της εξωτερικής πολιτικής που αλλοπρόσαλλη
8ο κεφαλοκλειδωμα
Εκτός όλων των άλλων το Ισραήλ έχει εγκλωβίσει την Τουρκία και για τις παράνομες και ανορθόδοξες σχέσεις της με το Ιράν. Το Ισραήλ έχει δηλώσει ανοιχτά ότι θα επιτεθεί στο Ιράν εάν οι ΗΠΑ χαλαρώσουν τις κυρώσεις κατά του σιιτικού καθεστώτος και συμφωνήσουν να επιστρέψουν στην πυρηνική συμφωνία την οποία το εβραϊκό κράτος έχει χαρακτηρίσει ως την «μεγαλύτερη φάρσα στην πρόσφατη ιστορία».
Το Ισραήλ πιέζει την Ουάσιγκτον να αποσαφηνίσει την θέση της με την στάση που θα τηρήσει ως προς το Ιράν και την παραγωγή πυρηνικών.
Οι Μυστικές Υπηρεσίες του Ισραήλ παρακολουθούν στενά τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. «Υπάρχει ενημέρωση ανά ώρα», ανέφερε ισραηλινή πηγή.
Το Ισραήλ στις 21 Ιανουαρίου επιτέθηκε σε έναν ιρανικό στόχο στη Συρία. «Αυτή η πίεση θα συνεχιστεί και θα αυξηθεί, ως προετοιμασία για μια άμεση επίθεση σε στόχους στο Ιράν», πρόσθεσε η ισραηλινή πηγή.
Υπουργοί του Κόμματος Λίκουντ δήλωσαν ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση δεν πρέπει να «κατευνάσει» το Ιράν και προειδοποίησε την Τεχεράνη ότι το εβραϊκό κράτος δεν θα ανεχθεί τη στρατιωτική του παρουσία στη Συρία ούτε θα αποδεχθεί τα σχέδιά του για κατασκευή πυρηνικής βόμβας.
9ο: κεφαλοκλειδωμα
Η προηγούμενη αμερικανική διοίκηση άφησε πίσω της ως «καμένη γη» την σύγκρουση Ισραηλινών – Παλαιστινίων γι αυτό η νέα κυβέρνηση ξεκίνησε γρήγορα να στήνει γέφυρες με τους Παλαιστινίους, αποκαθιστώντας τους δεσμούς με την Παλαιστινιακή Αρχή και ανανεώνοντας τη βοήθεια στους Παλαιστινίους πρόσφυγες. Ωστόσο σε καμία περίπτωση η Ουάσιγκτον δεν είναι διατεθειμένη να ανεχτεί εμπλοκή της Τουρκίας μέσω της Οργάνωσης Χαμάς σε όποιες διεργασίες συντελεστούν μεταξύ του Ισραήλ και των Αράβων.
10ο Κεφαλοκλειδωμα
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις τις επόμενες εβδομάδες και μήνες αναμένεται να είναι η αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν, όπου υπάρχουν αρκετοί κύκλοι που πρέπει να τετραγωνιστούν πριν η Ουάσινγκτον και η Τεχεράνη μπορέσουν να συμφωνήσουν για τους όρους της αμοιβαίας δέσμευσής τους στο JCPOA. Στις διεργασίες αυτές επιδιώκει διακαώς να εμπλακεί και η Τουρκία κάτι που ωστόσο απορρίπτει η Ουάσιγκτον η οποία κατηγορεί ευθέως την Άγκυρα με την Τεχεράνη για παράνομες δοσοληψίες. Η άποψη αυτή στηρίζεται αφενός στα όσα αποκαλύφθηκαν κατά την διάρκεια της Δίκης για την Halk Bank στην Νέα Υόρκη και αφετέρου στις πληροφορίες που συλλέγει η Μοσσάντ από την καθημερινή παρακολούθηση των όσων διαδραματίζονται εντός του Ιράν.
(από εφημερίδα Νεολόγος των Πατρών)
