Του Δήμου Βερύκιου
Ο Νετανιάχου παρ’ ότι έλαβε το παγκόσμιο πρωτάθλημα εμβολισμών στην χώρα του για τον COVID-19, αποκαθηλώνεται από την πρωθυπουργία μετά από δώδεκα χρόνια…
*Πριν προλάβει να κατακάτσει η σκόνη στην Γάζα από τους Ισραηλινούς βομβαρδισμούς, ένας άλλος σκληρός Ισραηλινός πολιτικός «τρόλερ» κατά των Αράβων και των Παλαιστίνιων, ο Μπένετ συμμαχεί με τον Μανσούρ Αμπας του Αραβικού κόμματος «Ράαμ» και καταφέρνει να σχηματίσει κυβέρνηση…
*Στην Ανατολική Ιερουσαλήμ πραγματοποιείται κοινή, ογκώδης, διαδήλωση Ισραηλινών Εβραίων και Παλαιστίνιων που κρατούν τα χέρια και απαιτούν δικαιοσύνη και ειρήνη.
Πρόκειται για αποσπασματικά, τυχαία γεγονότα που η πολιτική συγκυρία τα έφερε κοντά – κοντά στον χρόνο ή είναι κάτι το βαθύτερο. όπως εικάζουν άλλοι παρατηρητές της Μέσης Ανατολής; Οι εκτιμήσεις είναι αλληλοσυγκρουόμενες.
– Ενεργοποιείται εκ νέου το περίφημο κίνημα υπέρ της ειρήνης που παραμένει αδρανές για περισσότερες από δύο δεκαετίες μετά τη δολοφονία του Ράμπιν τον Νοέμβριο του 1995 από έναν εξτρεμιστή Εβραίο έποικο που έδρασε υπέρ του Νετανιάχου;
Οι πιο αισιόδοξοι θεωρούν ότι, αν και η αντικατάσταση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου από τον Ναφτάλι Μπενέτ, που είναι εξ ίσου σκληρός, μπορεί να μην μοιάζει με μεγάλη αλλαγή, ωστόσο αποδεικνύει ότι στην πολιτική τίποτα δεν διαρκεί για πάντα. Πιστεύουν ότι η βαρβαρότητα και ο φανατισμός των ακροδεξιών κυβερνήσεων του Ισραήλ των τελευταίων δύο δεκαετιών μπορούν να αλλάξουν. Βεβαίως το άμεσο μέλλον δεν διαγράφεται στρωμένο με ροδοπέταλα. Ο δρόμος που καλούνται να διασχίσουν από κοινού Ισραηλινοί Εβραίοι και Παλαιστίνιοι δεν είναι καθόλου εύκολος. Κοινώς απαιτούνται αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Οι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ θα πρέπει να αγνοήσουν τις επιθέσεις των Εβραίων εξτρεμιστών και να πεισθούν ότι μπορούν να επιφέρουν πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές , ακόμα κι αν δεν είναι αυτές που επιδιώκουν σε έναν ιδανικό κόσμο. Η όποια αλλαγή απαιτεί προσπάθεια από τον παλαιστινιακό πληθυσμό του Ισραήλ. Το πρώτο και το κυριότερο είναι ότι, θα πρέπει να συμμετάσχουν στην πολιτική διαδικασία, να αμβλύνουν την ακαμψία του εκλογικού σώματος και να περιθωριοποιήσουν τους Εβραίους εξτρεμιστές. Οι Ισραηλινοί Παλαιστίνιοι μπορούν να βγουν κερδισμένοι, μόνο εάν δεν υποκύψουν στον θυμό τους και δεν περιθωριοποιηθούν οι ίδιοι!
Ο μουσουλμάνος Αραβοϊσραηλινός Μανσούρ Αμπάς
Ο επικεφαλής του αραβικού πολιτικού κόμματος Ράαμ, Μανσούρ Αμπάς συμφώνησε να ενταχθεί στον συνασπισμό του Μπενέτ και του Γιέρ Λαπίντ για να εκδιώξει τον Νετανιάχου και να σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση. Ο Αμπάς είναι αρκετά έξυπνος για να καταλάβει ότι η εργασία από μέσα ,είναι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει ένα πολιτικό σύστημα, όταν η Παλαιστινιακή κοινότητα αποτελεί μόνο το 20% του πληθυσμού της χώρας.
Η κίνηση Αμπάς τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα ένθεν και εκείθεν. Ξαφνικά, οι επικριτές της συγκεκριμένης κυβερνητικής συμμαχίας στο Ισραήλ επικεντρώθηκαν στο γεγονός ότι ο Αμπάς συνδέεται με το Ισλαμικό Κίνημα, που αγκαλιάζει το Ισλάμ «wasatiyyah», ως να είναι ο ιδρυτής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, η οποία βρίσκεται πίσω από μεγάλο μέρος της βίας στην Αίγυπτο και σε πολλές άλλες αραβικές χώρες.
Αλλά το wasatiyyah στα αραβικά σημαίνει «κεντρικός» και το κόμμα βασίζεται στην ιδέα ότι κινείται στο κέντρο κρατώντας μια μετριοπαθή θέση στο σημερινό εξτρεμιστικό πολιτικό περιβάλλον του Ισραήλ.
Ν. Μπένετ: Ο διάδοχος του Νετανιάχου
Ο Μπένετ, από την πλευρά του, έχει ρεκόρ ρατσιστικών σχολίων για Παλαιστίνιους και Άραβες. Ενώ μπορεί να μην είναι πολύ διαφορετικός από τον Νετανιάχου, όσον αφορά την πολιτική ρητορική τους, ωστόσο είναι διαφορετικός από μία βασική άποψη: Ο Μπένετ κατάφερε να κερδίσει τη βασική υποστήριξη ενός παλαιστινιακού κόμματος, δίνοντάς του το λεπτό πλεονέκτημα που απαιτείται για να εκδιώξει τον Νετανιάχου και να σχηματίσει τον δικό του κυβερνών συνασπισμό.
Ευκαιρία να έρθουν πιο κοντά
Η αλλαγή της κυβέρνησης δημιουργεί, επίσης, μια ευκαιρία Εβραίοι και Παλαιστίνιοι να έρθουν πιο κοντά. Η πρόσφατη βία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς ήταν το αποτέλεσμα εξτρεμιστών που εκμεταλλεύτηκαν το ακανθώδες θέμα της δήμευσης γης από Παλαιστίνιους, που αποτελεί το θεμέλιο του ρατσιστικού και παράνομου κινήματος εποικισμού. Η Χαμάς, εκμεταλλευόμενη τις απειλές για εκδίωξη των Παλαιστίνιων από την συνοικία Σέιχ Τζαρά της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, έριξε πυραύλους στο Ισραήλ για να προκαλέσει μια απάντηση και να αποτρέψει την ειρήνη.
Το ζητούμενο είναι εάν η απομάκρυνση του Νετανιάχου από την πρωθυπουργία θα μπορούσε να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για να εξουδετερωθεί η εξτρεμιστική δυναμική του τρέχοντος περιβάλλοντος στο Ισραήλ.
Ο νέος κυβερνητικός σχηματισμός στο Ισραήλ όσο ετερόκλητος και εύθραυστος και εάν είναι, γεννάει την ελπίδα για διαμόρφωση ενός κινήματος υπέρ της ειρήνης.
Αυτή η πολιτική προσαρμογή ενισχύθηκε από τους υπέρ-ειρηνιστές Εβραίους και Παλαιστίνιους διαδηλωτές – ένα φαινόμενο που θα μπορούσε να απειλήσει όχι μόνο το σύστημα απαρτχάιντ του Ισραήλ, αλλά και τους ασφυκτικά στραγγαλισμένους εξτρεμιστές στο κίνημα της ειρήνης.
Κίνημα υπέρ της ειρήνης
Παρά το μίσος και τις δολοφονίες οι μετριοπαθείς Εβραίοι και Παλαιστίνιοι άφησαν τη ρητορική μίσους στην άκρη και κρατούσαν τα χέρια- οι μεν των δε – και φώναζαν κοινά συνθήματα υπέρ της ειρήνης καθώς περπατούσαν στους δρόμους του Σέιχ Τζαρά στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου είχαν ξεκινήσει οι πιο πρόσφατες βίαιες ταραχές.
Το ερώτημα παραμένει εάν οι Παλαιστίνιοι και οι Ισραηλινοί μπορούν να ενώσουν για να σταματήσουν οι φωνές μίσους και από τις δύο πλευρές, εάν θα μπορούσαν να οικοδομήσουν ένα νέο κίνημα συμβιβασμού και ειρήνης με βάση δύο κράτη.
Οι προοπτικές κυμαίνονται ανάμεσα στην αισιοδοξία και το μοιραίο….
Αν και πολλοί λένε ότι ο Νετανιάχου θα μπορούσε εύκολα να επιστρέψει στην πρωθυπουργία εάν αποτύχει ο συνασπισμός Μπένετ, ωστόσο η δικαστική εμπλοκή του έχει θέσει τον πρώην πρωθυπουργό σε μεγάλο πολιτικό κίνδυνο. Αντιμετωπίζει τρεις κατηγορίες διαφθοράς και το νομικό σύστημα θα μπορούσε να αρχίσει να κινείται πιο γρήγορα τώρα που είναι εκτός εξουσίας.
Νετανιάχου: Παραδόπιστος στο χρήμα και την καρέκλα εξουσίας…
Ίσως είδαμε το τελευταίο κεφάλαιο του Μπέντζαμιν Νετανιάχου ως πρωθυπουργού του Ισραήλ. Μπορεί ακόμη και να εξαφανιστεί από την ισραηλινή πολιτική νωρίτερα από την αποχαιρετιστήρια ομιλία του προς την Κνεσέτ, όπως πρότεινε ο πρωθυπουργός.
Διακατέχεται από το σύνδρομο της «καρέκλας» που προσβάλει αρκετούς ηγέτες που αρνούνται να διαχειριστούν την ήττα τους και να αναγνωρίσουν ότι υπάρχει και κάποιος άλλος που αξίζει να φορέσει τον πρωθυπουργικό μανδύα.
Ο Νετανιάχου κυριάρχησε στην κεντρική πολιτική σκηνή του Ισραήλ τα τελευταία 40 χρόνια καταλαμβάνοντας σημαντικές κυβερνητικές θέσεις.
Ξεκίνησε ως ένας από τους πιο επιτυχημένους πρεσβευτές του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη, υποστηρίζοντας τις υποθέσεις της χώρας του, με ευγλωττία και πειθώ. Όπως και οι περισσότεροι πολιτικοί, ξεκίνησε την καριέρα του με μεγαλύτερη ειλικρίνεια και ακεραιότητα από ό, τι όταν άφησε το αξίωμα την περασμένη εβδομάδα, έχοντας
ανοιχτές τρεις υποθέσεις διαφθοράς.
Οι πολιτικοί του αντίπαλοι που τον γνωρίζουν από τα πρώτα του πολιτικά βήματα τον κατηγορούν ότι η αλήθεια, δεν ήταν ποτέ, απαραίτητα, το πρώτο λιμάνι του. Η λαϊκιστική ρητορική ήταν πάντα το προτιμώμενο modus operandi του. Επίσης αγαπούσε έναν τρόπο ζωής που τον πλήρωναν άλλοι…
Είχε διαμορφώσει την ψευδαίσθηση ότι ,ήταν ο κατάλληλος πολιτικός ηγέτης που θα μπορούσε να υπερασπιστεί το Ισραήλ από τους αιώνιους και υπαρξιακούς εχθρούς του.
Δεν είναι μόνος μεταξύ των Ισραηλινών που θεωρούν το Ιράν, τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου ή τη Χαμάς των Παλαιστίνιων, ως άμεσο και οξύ κίνδυνο για το Ισραήλ και τη σταθερότητα της περιοχής. Αλλά η άκαμπτη στρατηγική του, τον οδήγησε να αντιληφθεί αυτούς τους εχθρούς σε απόλυτους όρους, αφήνοντας λίγο χώρο για διπλωματική εμπλοκή. Ωστόσο, οι ενέργειές του αποτελούν ζωντανή απόδειξη, ότι δεν υπάρχουν στρατιωτικές λύσεις σε αυτά τα θέματα. Στο τέλος της ημέρας, καθ ‘όλη τη διάρκεια των 12 ετών της δεύτερης θητείας του, παρά το γεγονός ότι η Γάζα έχει αποκλειστεί και αρκετοί γύροι αιματοχυσίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς σπέρνουν θάνατο και καταστροφή, η ασφάλεια του Ισραήλ κάθε άλλο παρά έχει βελτιωθεί. Αντ’ αυτού, η Χαμάς έχει αποδείξει ότι, βελτιώνει συνεχώς τις δυνατότητές της απέναντι σε μια από τις πιο ισχυρές στρατιωτικές μηχανές στον κόσμο, και μπορεί να προσβάλει στόχους στην ενδοχώρα του Ισραήλ.
Σαφώς και είναι επιτακτική ανάγκη να σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ο αποσταθεροποιητικός του ρόλος στην Μέση Ανατολή. Ωστόσο, η προσπάθεια Νετανιάχου να κακοποιήσει και να ταπεινώσει το Ιράν έχει επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα με το καθεστώτος της Τεχεράνης, να έχει σκληρύνει την στάση του και να έχει συσπειρώσει τα πιο ακραία στοιχεία.
Η ιστορική ευκαιρία χάθηκε
Ο Νετανιάχου έχασε την ιστορική ευκαιρία. Όταν με την καθοδήγηση της διοίκησης Τράμπ προχώρησε στις Συμφωνίες του Αβραάμ με τέσσερις χώρες του Αραβικού Κόλπου για την εξομάλυνση των περιφερειακών σχέσεων, δεν έτεινε και τα δυο του χέρια. Δεν είχε το πολιτικό θάρρος αλλά και το όραμα να χρησιμοποιήσει αυτήν την κατάλληλη στιγμή για να επεκτείνει το χέρι της ειρήνης στους Παλαιστινίους, η οποία από κάθε άποψη θα έπρεπε να είναι η πρώτη προτεραιότητα του Ισραήλ.
Ο Νετανιάχου παρέμεινε δέσμιος της αδιέξοδης πολιτικής του εδραιώνοντας την κατοχή και νομιμοποιώντας τις διακρίσεις εις βάρος των Παλαιστινίων πολιτών του Ισραήλ. Τους κυνήγησε κυνικά και αμφισβήτησε την πίστη τους με μοναδικό στόχο την εδραίωση της ρατσιστικής πολιτικής του.
Περιφρόνησε τις δημοκρατικές αξίες
Λίγους μήνες πριν εκλεγεί για πρώτη φορά πρωθυπουργός το 1996, ηγήθηκε των υποκινήσεων ενάντια στις Συμφωνίες του Όσλο, δημιουργώντας την εκρηκτική ατμόσφαιρα που οδήγησε στη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Γιτζάκ Ραμπίν. Καθ’ όλη τη σταδιοδρομία του Νετανιάχου, οι νόμιμες πολιτικές διαφορές μετατράπηκαν σε τοξική συζήτηση που δηλητηρίασε, όχι μόνο την πολιτική, αλλά και την κοινωνία γενικότερα, και παρέλυσε τον εποικοδομητικό και πολιτισμένο πολιτικό διάλογο, ο οποίος είναι ένα από τα θεμέλια της Δημοκρατίας.
Η προσήλωση του Νετανιάχου στο realpolitik στις διεθνείς υποθέσεις, μαζί με την περιφρόνησή του για δημοκρατικές αξίες, οδήγησε σε αύξηση των σχέσεων με λαϊκιστικές δεξιές κυβερνήσεις στην Ευρώπη και όχι μόνο, εις βάρος των σχέσεων με τους πλησιέστερους Ισραηλινούς συμμάχους όπως, οι ΗΠΑ, καθώς και με τα πιο φιλελεύθερα-προοδευτικά στοιχεία στην Ευρώπη.
Ο Νετανιάχου έδειξε έλλειψη αξιοπρέπειας, ακεραιότητας και σεβασμού για τη δημοκρατική διαδικασία. Το επόμενο χρονικό διάστημα η μοίρα του Μπέντζαμιν Νετανιάχου θα συνδέεται στενά με τις δίκες για διαφθορά όπου κατηγορείται… Εάν θέλει να διατηρήσει οποιοδήποτε από τα θετικά του μακροχρόνιου πολιτικού του βίου, θα ήταν συνετό να σταματήσει να περιφρονεί το δικαστικό σύστημα και να μην εκμεταλλεύεται κυνικά τον διχασμό της ισραηλινής κοινωνίας για δικό του προσωπικό όφελος.
Μια νέα αρχή;
Παρ´ όλα αυτά η παγκόσμια κοινότητα εξακολουθεί να αναρωτιέται: Η πτώση του Νετανιάχου είναι πραγματικά μια νέα αυγή για την ισραηλινή πολιτική;
Παρά την κατακερματισμένη ισραηλινή πολιτική κουλτούρα, ο Νετανιάχου υπήρξε ένας έξυπνος και αποτελεσματικός πολιτικός ηγέτης που εδραίωσε την εξουσία πέριξ του εαυτού του, ανεξάρτητα από τους εταίρους του συνασπισμού που κυβέρνησε και τις ατζέντες που είχαν εκείνοι. Η συντηρητική μορφή του κοσμικού εβραϊκού εθνικισμού οδήγησε σε μια αργή διάβρωση της αντίληψης και της πραγματικότητας της ισραηλινής δημοκρατίας, ιδίως για τις μειονοτικές κοινότητες.
Επομένως, είναι χρήσιμο να εξεταστεί, εάν ο νέος συνασπισμός που ανέλαβε την εξουσία σηματοδοτεί αλλαγή στην πολιτική κουλτούρα του Ισραήλ ή όπως σημειώνουν αρκετοί σχολιαστές, είναι απλώς μια αντανάκλαση της ισραηλινής εξάντλησης και της δυσαρέσκειας για τον Νετανιάχου και το πολιτικό του στυλ.
Η νέα κυβέρνηση είναι εύθραυστη και δεν αντιπροσωπεύει μια σαφώς διαρθρωμένη, λεπτομερή ατζέντα πολιτικής. Αντίθετα, κάθε μέρος συμφώνησε να αναιρέσει τις πολιτικές του φιλοδοξίες και να κυβερνήσει, βάσει ορισμένων γενικών αρχών της χρηστής διακυβέρνησης και να τερματίσει τις τοξικές και διεφθαρμένες πρακτικές που σχετίζονται με τον Νετανιάχου. Μια πρώιμη κρίση θα μπορούσε να πλήξει αυτά τα νέα κόμματα μεταξύ τους, ή να δημιουργήσει μια αντίδραση από τα πολύ διαφορετικά συστατικά που εκπροσωπούν.
Οι αισιόδοξοι μπορούν να ελπίζουν ότι οι Ισραηλινοί θα απολαύσουν το απόσταγμα όσων ενώνουν την νέα ομάδα. Αλλά ο Μπένετ, ο νέος πρωθυπουργός για πολλούς εξακολουθεί να είναι μια διχαστική φιγούρα. Η νέα κυβέρνηση Μπένετ αναμένεται να επικεντρωθεί σε μια πιο διαφανή διαδικασία επί των οικονομικών και του προϋπολογισμού παρά τις σοβαρές διαφορές πολιτικής έναντι των προτεραιοτήτων δαπανών.
Η συμμετοχή των Αράβων στην κυβέρνηση σπάει ταμπού
Ένα πιο υπαρξιακό ζήτημα είναι εάν η παρουσία ενός αραβικού κόμματος που υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών και θεωρείται «μη-σιωνιστικό» κόμμα θα οδηγήσει σε νομικές κινήσεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη λεπτή πλειοψηφία που επέτρεψε τον ετερόκλητο συνασπισμό κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
• Η Washington Post, εντοπίζει την πρακτική του αποκλεισμού των αραβικών κομμάτων από συνασπισμούς πίσω στον πολιτικό σεισμό του 1977 που έριξε το εργατικό κόμμα και έφερε τον Likud στην εξουσία. Στη συνέχεια καθιερώθηκε ένας κανόνας ότι, τα μη Σιωνιστικά κόμματα (που μπορούν να περιλαμβάνουν και ορισμένα Εβραϊκά κόμματα) δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να συμμετέχουν σε αποφάσεις που σχετίζονται με την ισραηλινή ασφάλεια ή τις εξωτερικές υποθέσεις. Ο Λικούντ συνέχισε επίσης να απονομιμοποιεί αραβικά κόμματα με άλλους τρόπους.
Επομένως, η συμμετοχή των Αράβων στην κυβέρνηση μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει ταμπού, αντικαθιστώντας τη μεταχείριση του Νετανιάχου για αραβικά ή κοινά αραβικά-εβραϊκά κόμματα, ως κάπως έξω από το δημοκρατικό ρεύμα με μια πιο ανεκτική και περιεκτική ιδέα.
• Οι New York Times συνέκριναν την απομάκρυνση του Νετανιάχου από την πρωθυπουργία με την ήττα του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Από την μια η άρνηση του Τραμπ να δεχτεί τα αποτελέσματα των εκλογών έπληξε τη διαδικασία και τα πρωτόκολλα των προεδρικών μεταβάσεων και οδήγησε στην καταστροφική επίθεση στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ. Από την άλλη ο Νετανιάχου, ο οποίος χρησιμοποίησε σκληρή ρητορική και έπαιξε με τη στρατηγική «κλεμμένων εκλογών» από το playbook του Τραμπ, αρχικά καθυστέρησε να αποχωρήσει από την πρωθυπουργική κατοικία ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών εντός και εκτός των τειχών του Ισραήλ , ωστόσο ξεκίνησε ένα νέο κεφάλαιο ως ηγέτης της αντιπολίτευσης.
Η ισραηλινή δημοκρατία έχει ασαφές μέλλον. Οι κοινωνικές ρωγμές, τα σωρευτικά παράπονα των Παλαιστινίων που ζουν στο Ισραήλ, οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ , οι Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, έχθρες και εκκρεμότητες του παρελθόντος
υποδηλώνουν ότι, η ειρηνική συνύπαρξη στο Ισραήλ εξακολουθεί να κρέμεται από μια κλωστή καθώς πρόκειται για «καυτές πατάτες», που η νέα κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να πιάσει και να διαχειριστεί. Επομένως ελπίδα ότι θα αντιμετωπίσει το ζήτημα της Παλαιστίνης και θα αναζωογονήσει την ειρηνευτική διαδικασία είναι παρακινδυνευμένη.
Οι δημοκρατικοί θεσμοί του Ισραήλ πλήττονται από τη μακρά θητεία ενός ισχυρού πολιτικού, αλλά έχουν περάσει από έναν περίεργο νέο πολιτικό σχηματισμό. Το εξαιρετικά κατακερματισμένο κομματικό σύστημα του Ισραήλ μπορεί συχνά να φαίνεται δυσλειτουργικό και τέσσερις εκλογές σε δύο χρόνια έχουν καταστήσει τεταμένη την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό.
(εφ. Νεολόγος)
