Στην πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία για έλεγχο με τη μέθοδο των «σαρώσεων» (sweep) σε όλες τις πλατφόρμες των social media για τον εντοπισμό «influencers» που ασκούν εμπορικές δραστηριότητες, προωθούν και διαφημίζουν προϊόντα και υπηρεσίες επώνυμων εταιρειών, συμμετείχε το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Ο έλεγχος, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, πραγματοποιήθηκε από τις 27/10/2023 έως και 30/11/2023 και συμμετείχαν 22 αρμόδιες αρχές των κρατών μελών της Ένωσης. Ο συντονισμός των ελέγχων έγινε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Δικτύου συνεργασίας των αρμόδιων εθνικών αρχών των κρατών μελών για την επιβολή της καταναλωτικής νομοθεσίας (Consumer Protection Cooperation Network).
Οι έλεγχοι αφορούν συνολικά σε 576 «influencers» από όλη την Ευρώπη, ενώ οι 20 εξ αυτών προέρχονται από τη χώρα μας. Το αμέσως προσεχές διάστημα θα λάβουν επιστολή από το Υπουργείο Ανάπτυξης με την οποία θα ενημερώνονται επισταμένως και θα καλούνται να προβούν άμεσα στις απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις ώστε οι δραστηριότητές τους να είναι προσαρμοσμένες σε όσα προβλέπει η ευρωπαϊκή καταναλωτική νομοθεσία.
Ειδικότερα, στην επιστολή που θα λάβουν οι 20 Έλληνες «influencers» από το Υπουργείο Ανάπτυξης:
(α) επισημαίνονται η νομοθεσία της Ε.Ε. καθώς και το δίκαιο για την προστασία του καταναλωτή στην Ελλάδα που ισχύουν στις περιπτώσεις των εμπορικών επικοινωνιών όλων των «influencers»
(β) υπογραμμίζονται τα σημεία στις αναρτήσεις των «influencers», όπου χρήζουν βελτίωσης, ιδίως όσον αφορά τις περιπτώσεις γνωστοποίησης (disclosure) της εμπορικής επικοινωνίας με σκοπό την προώθηση προϊόντων/υπηρεσιών, ώστε να συμβάλλουν με αυτό τον τρόπο στην διαμόρφωση μιας σωστής εμπορικής επικοινωνίας με το καταναλωτικό κοινό, που θα διέπεται από διαφάνεια και
(γ) προτείνονται συστάσεις για την χρήση της κατάλληλης επισήμανσης, με δεδομένο ότι η εμπορική επικοινωνία για την προώθηση ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας θα πρέπει να προβάλλεται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι άμεσα ξεκάθαρο στο καταναλωτικό κοινό ότι πρόκειται για διαφημιστική ενέργεια. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει οι «influencers» να χρησιμοποιούν τα hashtag #διαφήμιση ή #advertisement ή #advertising, καθώς τα ειδικά εργαλεία γνωστοποίησης που διατίθενται από τις ίδιες τις πλατφόρμες: «συνεργασία επί πληρωμή», «συνεργασία επί αμοιβή», «paid partnership», ώστε να διασφαλίζεται ότι το καταναλωτικό κοινό γνωρίζει ότι η επικοινωνία για την προώθηση ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας έχει διαφημιστικό περιεχόμενο.
Τα αποτελέσματα των ελέγχων στους Έλληνες «influencers»
Από τον έλεγχο στους Έλληνες «influencers», διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι ενώ το 100% ασκεί εμπορική δραστηριότητα, μόνο το 25% – και όχι πάντα με απόλυτα ξεκάθαρο τρόπο – γνωστοποιεί στον καταναλωτή ότι το περιεχόμενο των αναρτήσεων έχει εμπορικό σκοπό (π.χ. περιλαμβάνει διαφημίσεις).
Σε ποσοστό 50% δεν παρέχουν σαφή ενημέρωση στον καταναλωτή σχετικά με την εμπορική τους ταυτότητα, ενώ από αυτούς που διατηρούν δικές τους ιστοσελίδες πώλησης το 50% δηλώνει ότι είναι εγγεγραμμένοι στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.).
