Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Pen America, η μη κερδοσκοπική οργάνωση για την προάσπιση της ελευθερίας της έκφρασης, περισσότερα από 5.000 εκπαιδευτικά ιδρύματα απαγόρευσαν την ανάγνωση περίπου 2.500 βιβλίων σε όλη την Αμερική.
Η έρευνα κάνει λόγο για «πρωτοφανή πολλαπλασιασμό οργανωμένων προσπαθειών λογοκρισίας» σε πολιτείες όπως το Τέξας, η Τζόρτζια και το Ουισκόνσιν. Οι ομάδες που στοχεύουν στην απαγόρευση των λογοτεχνικών έργων συνδέονται άμεσα με συγκεκριμένους συντηρητικούς πολιτικούς. Ένας από αυτούς είναι ο Χένρι ΜακΜάστερ, ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας, που τον περασμένο Νοέμβρη ζήτησε την απαγόρευση του βιβλίου Gender Queer: A Memoir, της Μάγια Κομπάμπε, εφόσον είναι «άσεμνο» και «πορνογραφικό».
Το ένα τρίτο των βιβλίων που κρίθηκαν «ανήθικα» παρουσιάζουν χαρακτήρες που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Εξίσου υψηλά είναι τα ποσοστά λογοκριμένων βιβλίων που πραγματεύονται φυλετικά ζητήματα, καθώς το 40% των απαγορευμένων τίτλων είτε έχουν έγχρωμους πρωταγωνιστές είτε εξετάζουν την ιστορία της δουλείας στις ΗΠΑ. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι, για ακόμα μία χρονιά, η βραβευμένη με Νόμπελ Τόνι Μόρισον βρίσκεται ανάμεσα στους συγγραφείς με τα περισσότερα λογοκριμένα έργα.
«Ενώ πολλοί πιστεύουν πως οι απαγορεύσεις βιβλίων είναι το έργο μεμονωμένων πολιτών, η έκθεσή μας καταδεικνύει πως το κύμα απαγορεύσεων στηρίζεται σε μια συντονισμένη εκστρατεία, που διεξάγεται από σύγχρονες, καλά εξοπλισμένες οργανώσεις, με συγκεκριμένη ιδεολογία», δήλωσε η Σούζαν Νόσελ, διευθύνουσα σύμβουλος της Pen America.
«Το μεγάλο κύμα λογοκρισίας μετατρέπει τα δημόσια σχολεία μας σε πεδία πολιτικών μαχών, γεννά διενέξεις, υποχρεώνει τους δασκάλους και τους βιβλιοθηκονόμους να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους, και απειλεί το πνεύμα της ελεύθερης έρευνας και της πνευματικής ελευθερίας που υπάρχουν σε κάθε ακμάζουσα δημοκρατία».
Το Τέξας πρωτοστάτησε στις απαγορεύσεις βιβλίων, ακολουθούμενο από τη Φλόριντα και την Πενσυλβάνια. Η λογοκρισία των έργων προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε ορισμένες πολιτείες. Στο Ουισκόνσιν, οι δάσκαλοι, οι μαθητές και οι κηδεμόνες οργάνωσαν πορείες, για να διαμαρτυρηθούν για την απαγόρευση του βιβλίου When the Emperor Was Divine, της συγγραφέα Τζούλι Οτσούκα, το οποίο μιλά για τη ζωή των Ιαπωνοαμερικανών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Ως αποτέλεσμα των συνεχόμενων απαγορεύσεων, όλο και περισσότεροι μαθητές δεν έχουν πρόσβαση σε λογοτεχνικά βιβλία που θα τους έδιναν τα απαραίτητα εφόδια για να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις, για να διαχειριστούν την πολυπλοκότητα της δημοκρατικής ιδιότητας του πολίτη», δήλωσε ο Τζόναθαν Φρίντμαν, ένας από τους συγγραφείς της Pen America.
«Η δράση των ομάδων που οργανώνουν και υποστηρίζουν την απαγόρευση των βιβλίων είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για τους μαθητές που ανήκουν σε περιθωριοποιημένες ομάδες, καθώς βλέπουν τις ιστορίες που μιλούν για τις κοινότητές τους να αφαιρούνται από τα ράφια των βιβλιοθηκών».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Νεολόγος” των Πατρών
