ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ
Η Αλεξάνδρα Σακελλαρίου της Σχολής Ιππασίας Πατρών, είναι καθηγήτρια φυσικής αγωγής εξειδικευμένη στην ιππασία και σύμβουλος ψυχικής υγείας και μας μιλάει για το άλογο, το πιο αγαπητό ζώο με τη σπουδαία χρησιμότητα του ως μέσου μιας εναλλακτικής μεθόδου θεραπείας και μας εξηγεί την διαφορά μεταξύ Θεραπευτικής Ιππασίας και Ιπποθεραπείας.
Τι ονομάζεται Θεραπευτική Ιππασία και τι Ιπποθεραπεία;
Η Θεραπευτική Ιππασία και η Ιπποθεραπεία είναι δύο διαφορετικά αντικείμενα. Ιπποθεραπεία καλούμε τη θεραπευτική συνεδρία με τη βοήθεια του αλόγου το οποίο ενισχύει την προσπάθεια των ατόμων με αναπηρία να κατακτήσουν έναν πιο ποιοτικό τρόπο ζωής. Θεραπευτική ιππασία είναι η εκμάθηση της τεχνικής της ιππασίας σε λειτουργικά περιστατικά νοητικών, νευρολογικών, συναισθηματικών και κινητικών δυσκολιών με δυνατότητα εξέλιξης στον Ιππικό Αθλητισμό για Α.Μ.Ε.Α., αν και, για την προσωπική μου άποψη, η ιππασία είναι εκ προοιμίου θεραπευτική για όλους μας λόγω της ύπαρξης του αλόγου. Το άλογο βοηθά με πολλαπλούς τρόπους, καθώς η κίνησή του προσομοιάζει την ανθρώπινη βάδιση με τριψήφιο αριθμό όμοιων κινήσεων του ανθρώπινου μυοσκελετικού συστήματος την ώρα που ιππεύει, οπότε ουσιαστικά τα πόδια του αλόγου μετατρέπονται σε λειτουργικά κάτω άκρα για τον θεραπεύομενο με κινητικά προβλήματα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κινητική και ψυχολογική του εξέλιξη. Εκτός από το παραπάνω κατά τη διάρκεια της ιππασίας εκκρίνονται ενδορφίνες, που είναι ενδογενή οπιούχα νευροπεπτίδια αλλά και σεροτονίνη, δεδομένης της συνεργασίας με το ζώο, της οποίας η έλλειψη έχει χαρακτηριστεί υπεύθυνη για την κατάθλιψη, και ντοπαμίνη της οποίας η έλλειψη σχετίζεται με τη σχιζοφρένεια, τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και την υπερκινητικότητα.
Ποια τα οφέλη της Ιπποθεραπείας στην αποκατάσταση;
Η Ιπποθεραπεία είναι μια αρχαία μορφή θεραπείας και αποκατάστασης, πρώτος μας την αναφέρει ο Ξενοφώντας στο εγχειρίδιό του «Περί Ιππικής», ο οποίος στην πλάτη των αλόγων θεράπευε τους λαβωμένους του στρατιώτες. Σήμερα η Ιπποθεραπεία είναι μια διεθνώς αναγνωρισμένη και διαρκώς αναπτυσσόμενη μέθοδος θεραπείας για άτομα με αναπηρία, την οποία εξασκούν παγκοσμίως επιστήμονες του χώρου της αποκατάστασης. Το άλογο ως μέσο αποκατάστασης δίνει ερεθίσματα έντονα, αλλά ταυτόχρονα ρυθμικά και ελεγχόμενα. Μια σειρά φυσιολογικών προτύπων, τα οποία φτάνουν κατευθείαν στον εγκέφαλο, κάτι που απαιτεί η σύγχρονη αποκατάσταση και οδηγεί τον ασθενή να ανταποκριθεί με όλο και περισσότερες φυσιολογικές αποκρίσεις. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία στα θεραπευτικά αποτελέσματα συγκαταλέγονται η βελτίωση της στάσης και της ισορροπίας, του νευρομυϊκού ελέγχου και του μυϊκού τόνου, της βάδισης, του συντονισμού και του χωρικού και χρονικού προσανατολισμού, της αισθητικοκινητικής λειτουργίας, της αδρής και λεπτής κινητικότητας, της ψυχοκινητικής ανάπτυξης, επίσης ενισχύει τον λόγο, καλλιεργεί της επικοινωνιακές δεξιότητες και προάγει την κοινωνικοποίηση.
Ποια η διαδικασία μιας συνεδρίας; Ποιες οι διαφορές μεταξύ Θεραπευτικής Ιππασίας και Ιπποθεραπείας;
Αυτό που διαφέρει από μια συμβατική συνεδρία αποκατάστασης, είναι ο χώρος (αρένα) και το θεραπευτικό μέσο (άλογο). Επίσης τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις (αξιολόγηση, πρωτόκολλο θεραπείας, στόχοι θεραπείας και λοιπά), που απαιτούνται και στο θεραπευτήριο. Θεραπευτική Ιππασία είναι η εφαρμογή ιππασίας για άτομα με αναπηρία με βασικό σκοπό την κινητική και κοινωνική αποκατάσταση του ασθενούς, και τη βελτίωση της υγείας και της ευζωίας του. Εφαρμόζεται κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως άρτια εκπαιδευμένα άλογα, ειδικά διαμορφωμένο περιβάλλον, εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, και τον απαραίτητο εξοπλισμό. Η Ιπποθεραπεία είναι το πιο εξειδικευμένο κομμάτι της θεραπευτικής ιππασίας. Είναι μια καθαρά θεραπευτική συνεδρία και αφορά τους επιστήμονες της αποκατάστασης (φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές και λοιπούς θεραπευτές), οι οποίοι είναι καρταρτισμένοι για να επιτυγχάνονται τα θεμιτά αποτελέσματα χωρίς κανένα κίνδυνο. Η επιστημονική ομάδα της Σχολής Ιππασίας Πατρών είναι σε θέση να αναλάβει οποιοδήποτε περιστατικό, οποιουδήποτε φάσματος δυσλειτουργιών, μετά από μία δωρεάν πρώτη αξιολόγηση.
Η ιππασία είναι καθαρά μόνο θεραπευτική; Ποιες οι ενδείξεις;
Η ιππασία είναι οπωσδήποτε θεραπευτική αλλά ταυτόχρονα γυμνάζει, διαπαιδαγωγεί και ψυχαγωγεί. Το άλογο μπορεί να βοηθήσει σε μία μεγάλη γκάμα νευρολογικών, νοητικών, ψυχικών και κινητικών παθήσεων. Ενδεικτικά, εφαρμόζεται σε μια σειρά νευρολογικών βλαβών όπως εγκεφαλική παράλυση, μυϊκή δυστροφία, δισχιδής ράχη, βλάβες νωτιαίου μυελού, σκλήρυνση κατά πλάκας , εγκεφαλικό επεισόδιο, τύφλωση, κώφωση, σε αναπτυξιακές διαταραχές, επίσης δυσκολίες μάθησης, σύνδρομο Down, νοητική υστέρηση, αυτισμό, προβλήματα συμπεριφοράς, κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, αγχώδης και άλλες διαταραχές.
Υπάρχει δέσιμο μεταξύ του ασθενή και του αλόγου;
Φυσικά, το άλογο έχει υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης. Από το 1970 ξεκίνησαν οι έρευνες για την ψυχοθεραπευτική επίδραση του αλόγου στον άνθρωπο. Η συνδρομή των αλόγων έχει επεκταθεί σε όλο το φάσμα των αναγκών του ανθρώπου. Στην ανάγκη του για εξέλιξη, αυτογνωσία και μάθηση. Στην κατανόηση και διαπραγμάτευση του Φόβου, του Θυμού, της Αγωνίας, της Θλίψης και όλων των συναισθημάτων που επηρεάζουν τη ζωή. Στην αναγνώριση των βαθιά κρυμμένων απωθημένων που είναι μακριά από την οθόνη του συνειδητού. Στην αποκάλυψη κρυμμένων δυνατοτήτων, την εξάσκηση εύρεσης εναλλακτικών λύσεων, τη διεύρυνση του τρόπου της σκέψης.
Έχει υπάρξει κάποια στιγμή μεγάλης συναισθηματικής φόρτισης, η οποία έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη σας;
Φυσικά υπάρχουν στιγμές μεγάλης ψυχοσυναισθηματικής φόρτισης, αλλά όλες οι δυσκολίες οφείλουν να υπερνικούνται μπροστά στο αίσθημα του καθήκοντος. Αν πρέπει να πω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα έχει χαραχτεί στη μνήμη μου η χαρά μιας θεραπεύομενης μου, της Μαρίας, η οποία πάσχει από εγκεφαλική παράλυση, όταν μέσω της Ιπποθεραπείας κατάφερε να λούσει μόνη της τα μαλλιά της.
