Της Δήμητρας Μπαλαφούτη
Τα τελευταία 20 περίπου χρόνια έχουμε αύξηση του φαινομένου της εμφάνισης της αφρικανικής σκόνης στη χώρα μας, με τη Δυτική Ελλάδα να επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό. Με την αφρικανική σκόνη να απομακρύνεται σταδιακά από τη χώρα μας, αλλά με μεγάλη πιθανότητα να επιστρέψει και πάλι τις επόμενες μέρες, ερευνήσαμε με τη βοήθεια του έγκριτου Πνευμονολόγου-Φυματιολόγου κ. Σάκη Παπαπαλεξάτου το πόσο επικίνδυνη είναι για την υγεία μας, σε συνδυασμό μάλιστα, με τον ερχομό της άνοιξης η οποία επιτείνει τα συμπτώματα των αλλεργιών. Με την άνοιξη να επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση, αφού ενσωματώνονται οι γύρεις στα σωματίδια του νέφους και γίνονται περισσότερο διεισδυτικές και επιθετικές, είναι απολύτως φυσιολογικό και αναμενόμενο να γίνεται πιο έντονο το πρόβλημα στα άτομα που ήδη έχουν αναπνευστικά αλλεργικά νοσήματα όπως αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα, αλλεργικό άσθμα.
Καρκινογόνες ουσίες
Η άμμος που φέρνει ο άνεμος από την Αφρική προς άλλες περιοχές, συχνά στη Μεσόγειο και την Ευρώπη, μπορεί να φτάσει μέχρι και τη Δυτική Ελλάδα λόγω των ανέμων αλλά και των μετεωρολογικών συνθηκών και οι επιπτώσεις της μπορούν να είναι ορατές σε διάφορες μορφές, όπως αύξηση της ατμοσφαιρικής θολότητας, κίτρινες ανατολικές σκιές στον ουρανό και κατάλευκες στάμπες στα αυτοκίνητα και τα παράθυρα. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα σε ευαίσθητα άτομα, αφού περιέχει άμμο και σκόνη από την ξηρά της Αφρικής, αλάτια, βακτήρια, μύκητες,ιούς και βαρέα μέταλλα. Αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο είναι άνθρωποι με αναπνευστικά προβλήματα προκαλώντας τους άσθμα, αλλεργίες και άλλες αναπνευστικές παθήσεις. Μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι ευαίσθητες ομάδες, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι άνθρωποι με ανοσοκαταστολή. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να λαμβάνονται μέτρα προστασίας και προληπτικά μέτρα όταν υπάρχει παρουσία αφρικανικής σκόνης, ειδικά αν κάποιος ανήκει σε μία από τις παραπάνω ευαίσθητες ομάδες.
Όπως σημειώνει ο πνευμονολόγος κ. Σάκης Παπαπαλεξάτος: «Η αφρικανική σκόνη μεταφέρει βαρέα μέταλλα τα οποία δυνητικά και αυξητικά μέσα σε πολλά χρόνια μπορούν να έχουν κι άλλες επιβλαβείς ιδιότητες, καρκινογόνες. Το κύριο πρόβλημα που μας απασχολεί άμεσα όμως είναι η παρόξυνση των αλλεργιών, του αλλεργικού άσθματος, της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και των καρδιοπαθειών. Πραγματικά η σκόνη είναι επιβλαβής και βλέπουμε τα τελευταία χρόνια λόγω των κλιματολογικών αλλαγών που έχουν συμβεί, όλο και πιο συνηθισμένο και παρατεινόμενο τον ερχομό της αφρικανικής σκόνης. Οι άνθρωποι που έχουν χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, χρόνιο αλλεργικό άσθμα, χρόνιο βρογχικό άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή άτομα που παρουσιάζουν χρονιές καρδιοπάθειες, αλλά κυρίως αναπνευστικά νοσήματα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί. Όλα αυτά τα συμπτώματα παροξύνονται από την αφρικανική σκόνη και προστιθέμενης της αλλεργίας της δικής μας περιοχής, αυξάνεται η πυκνότητα των αλλεργιογόνων στη σκόνη σε σημαντικό βαθμό.»
Βαρέα μέταλλα και ιοί
Αυτό που μπορεί να προκαλέσει άμεσα η αφρικανική σκόνη είναι η παρόξυνση του άσθματος, η παρόξυνση της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, καταρροή με δακρύρροια και αίσθημα δύσπνοιας. Τα άτομα που γνωρίζουν ότι έχουν αναπνευστικό πρόβλημα πρέπει να μιλήσουν με τον πνευμονολόγο τους και να συμβουλευτούν το γιατρό τους ούτως ώστε να αυξήσουν τις εισπνοές, ενώ οι ειδικοί συμβουλεύουν σε τέτοιες περιόδους άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να παραμένουν στο σπίτι.
«Επέστρεψα από μια αποστολή που είχαμε πάει με το Πνευμονολογικό τμήμα του ΠΓΝΠ, όπου επισκεφθήκαμε την παροικία των απόδημων Ελλήνων στην Αλεξάνδρεια αλλά και στο Κάιρο και εκεί εξετάσαμε πάρα πολλούς ασθενείς. Το πιο σημαντικό είναι ότι όταν φύγαμε και απογειωθήκαμε από το Κάιρο σας πληροφορώ ότι ο καιρός και το νέφος ήταν πολύ λιγότερο από ότι όταν φθάσαμε μετά από ένα δίωρο στην Αθήνα και αυτό είναι λυπηρό. Η σκόνη ερχόταν στην Ελλάδα μεταφέροντας πολύ μεγαλύτερη ποσότητα και πυκνότητα αλλεργιογόνων κι άλλων ουσιών. Την ώρα που βρεθήκαμε στην Αθήνα δεν μπορούσαμε να δούμε τον Αττικό ουρανό εξαιτίας του νέφους που ήταν πολύ περισσότερο σε ποσότητα και πυκνότητα από το σημείο παραγωγής του. Φτάνοντας δε στην Πάτρα είδαμε το ίδιο φαινόμενο. Με τη μόνη διαφορά ότι εδώ στη συνέχεια προστέθηκε και η βροχή. Δυστυχώς τα αλλεργιογόνα «κάθονται» στο έδαφος και μαζί τους όλες οι βλαβερές ουσίες που μεταφέρει το νέφος αυτό. Με μεγάλη πιθανότητα να υπάρχει αντίκτυπος και στις καλλιέργειες αλλά και στην κατανάλωση και βρώση των λαχανικών και των φρούτων που τρώμε και πάνω σε αυτά έχουν «καθίσει» τα βαρέα μέταλλα που μετέφερε η σκόνη.»
Δεν γνωρίζουν ότι νοσούν
Μελέτες που έχουν γίνει στον ελλαδικό χώρο δείχνουν ότι οι μισοί εκ των ασθενών και μόνο γνωρίζουν ότι έχουν πρόβλημα και κάνουν συστηματική θεραπεία. Μόνο το 6% γνωρίζει ότι έχει άσθμα, σε ένα ποσοστό που μπορεί να φθάσει μέχρι και το 8%.Οι περισσότεροι «εκτιμούν» από μόνοι τους τα συμπτώματα ότι δεν είναι σοβαρά και δεν ελέγχονται μέχρι να αναγκαστούν να πάνε στο γιατρό ή στο νοσοκομείο. Αυτό που συμβουλεύουν οι ειδικοί είναι εάν κάποιος υποψιάζεται ότι έχει αλλεργία στην αφρικανική σκόνη ή αναπτύσσει αντίστοιχα συμπτώματα κατά την έκθεσή του σε αυτήν, να συμβουλευτεί έναν γιατρό, ιδίως έναν αλλεργιολόγο ή έναν πνευμονολόγο, για αξιολόγηση και διαχείριση. Το Πνευμονολογικό Τμήμα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα της διάγνωσης και θεραπείας των νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος και εξυπηρετεί τους πνευμονολογικούς ασθενείς της Δυτικής Ελλάδας και Νησιών του Ιονίου. Εκεί μπορούν οι ασθενείς να κλείνουν καθημερινά ραντεβού στα πρωινά ιατρεία και να κάνουν εντελώς δωρεάν εξετάσεις με αποτέλεσμα να έχουν μια ασφαλή και έγκυρη διάγνωση.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*
