ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΓΚΟΛΗ
Με μεγάλη επιτυχία, συμμετοχή και κατάθεση προτάσεων, διεξήχθη την περασμένη Παρασκευή, το 1ο συνέδριο για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, στο πλαίσιο των τριήμερων εκδηλώσεων του City in Action που έγιναν στην Πάτρα. Ο «Νεολόγος» των Πατρών, μαζί με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, το Τεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Ελλάδας και το Επιμελητήριο Αχαΐας, ενδυνάμωσαν τον διάλογο που ξεκινά για το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), στην Πάτρα, στην Αχαΐα και τη χώρα. Στόχος του Συνεδρίου, που διεξήχθη το πρωί της Παρασκευής στο επιβλητικό κτίριο του δημοτικού θεάτρου «Απόλλων», ήταν να αναδείξει την ανάγκη για έναν ολικό περιβαλλοντικό, χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, που περιλαμβάνει και ενισχύει πολύπλευρα την βιώσιμη ανάπτυξη και προβάλλει τη διάσταση της αστικής κινητικότητας. Στο πλαίσιο του διαλόγου που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου, αναλύθηκαν το θεσμικό πλαίσιο και οι εξελίξεις.
Το σχέδιο ουσιαστικά αποτελεί το «σύνταγμα» των μετακινήσεων πολιτών και αγαθών για τα επόμενα χρόνια. Άρα είναι ένα πλέγμα έργων και φιλοσοφίας που θα χαράξει τη ζωή των πόλεων, με συντάκτες τις υπηρεσίες των Δήμων από ομάδες έργου, μαζί με εξειδικευμένους συμβούλους. Επιπροσθέτως, το ΣΒΑΚ θα είναι αναγκαίο για την κατάθεση αιτημάτων χρηματοδοτήσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να λειτουργεί και ως εργαλείο ελέγχου για το αν τα έργα που προτείνονται συνδέονται μεταξύ τους.
Το συνέδριο άνοιξε τις εργασίες του με χαιρετισμό που απέστειλε, μέσω βίντεο, ο υπουργός Εσωτερικών κ. Μάκης Βορίδης, χαιρετισμό απεύθυναν δια ζώσης ο δήμαρχος Πατρέων κ. Κώστας Πελετίδης και ο αντιπεριφερειάρχης Φωκίων Ζαϊμής. Επίσης αναγνώστηκε χαιρετισμός εκ μέρους του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη. Επίσης τοποθετήθηκαν – μέσω μαγνητοσκοπημένων παρεμβάσεων –ο Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων και ο πρώην πρωθυπουργός και βουλευτής Αχαΐας του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου.
Ακολουθούν αποσπάσματα από τις τοποθετήσεις των συμμετεχόντων στο συνέδριο.
Κώστας Πελετίδης – Δήμαρχος Πατρέων
«Το ζήτημα της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και κινητικότητας, δηλαδή το ζήτημα της συνδυασμένης ανάπτυξης των λειτουργιών της πόλης, των τρόπων μετακίνησης από, προς και μέσα σ’ αυτή, της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία και όχι μόνο, της προστασίας του περιβάλλοντος και του σεβασμού της ανθρώπινης ζωής, είναι θέμα που ακουμπά όλες τις πτυχές της ζωής της πόλης μας και είναι ουσιαστικά πολιτικό θέμα και όχι απλώς τεχνοκρατικό», είπε στην εισήγησή του ο Κώστας Πελετίδης και πρόσθεσε μεταξύ άλλων:
«Ειδικά για την Πάτρα, πρέπει να πούμε άλλη μία φορά, ότι θέλουμε την υπογειοποίηση του τρένου και τη δημιουργία γραμμικού πάρκου, καθώς και την ανάπτυξη δικτύου ποδηλατοδρόμων. Ο Δήμος και οι φορείς της περιοχής -και ο καθένας που είναι σκεπτόμενος και βλέπει πέρα από το χθες και το σήμερα-, αντιλαμβάνεται την ανάγκη υπογειοποίησης του τρένου και στο κομμάτι Ρίο – Κανελλοπούλου, με ένα επιπλέον κόστος που είναι της τάξεως των 80 εκατομμυρίων ευρώ. Για το περιβάλλον δεν συζητάμε; Είναι κακό να πάει υπόγεια το τρένο και να έχουμε στην επιφάνεια ένα γραμμικό πάρκο, να αποδοθούν στην πόλη μας 50.000 τετραγωνικά μέτρα χώρος δημόσιος, ελεύθερος;».
Φωκίων Ζαΐμης – Αντιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας, Έρευνας και Καινοτομίας
Από την πλευρά του, ο αντιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας, Έρευνας και Καινοτομίας, Φωκίων Ζαϊμης, τόνισε: «Σε όλη αυτή τη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται ώστε και η δική μας περιοχή να αποκτήσει λογικές και λειτουργίες βιώσιμης ανάπτυξης, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αποτελεί έναν πολύ σημαντικό – κρίσιμο θα έλεγα – μοχλό.
Θα σας θυμίσω όλες τις ενέργειες, τις συσκέψεις και τις αποφάσεις που από κοινού με τους Δήμους και τους άλλους αρμόδιους φορείς κάναμε για τη διαχείριση των απορριμμάτων, αν και τυπικά αυτή δεν είναι μία αρμοδιότητα που ανήκει στη δική μας ευθύνη.
Θα σας θυμίσω όμως και τις στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ) που βρήκαμε και τις οποίες τριπλασιάσαμε για Πάτρα, Πύργο και Αγρίνιο, ώστε να δώσουμε στους μεγάλους δήμους της Περιφέρειάς μας τη δυνατότητα να υλοποιήσουν πολύ σημαντικά έργα που ήδη βλέπουμε. Ένα μικρό παράδειγμα μόνο, είναι η ανάπλαση της Άνω Πόλης στην Πάτρα που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο.
Επίσης όμως, στο πλαίσιο της Βιώσιμης Ανάπτυξης, οφείλω να θυμίσω και τα στρατηγικά σχέδια που έχουμε εκπονήσει για το επενδυτικό προφίλ της Δυτικής Ελλάδας, για τη χωροθέτηση και δημιουργία σύγχρονων Επιχειρηματικών Πάρκων ή ακόμα και το μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο που δρομολογούμε και το οποίο θα προσφέρει σημαντική ενεργειακή ανακούφιση σε περίπου 300.000 πολίτες, οι 140.000 εκ των οποίων είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες».
Βασίλης Αϊβαλής – Πρόεδρος ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας
«Με τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας μας δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία. Η πόλη μας και οι συμπολίτες μας να μπούμε σε μία νέα εποχή. Βάζοντας στόχο να κινούμαστε με λιγότερο αυτοκίνητο, με χαμηλότερες ταχύτητες, με πιο πολύ περπάτημα, με ποδήλατο, με δημόσια συγκοινωνία», υποστήριξε ο κ. Αϊβαλής και συνέχισε:
«Η Πάτρα μας επιβάλλεται να γίνει βιώσιμη, παραγωγική, φιλική στον άνθρωπο, οικονομική και αποτελεσματική. Να λειτουργεί καλύτερα, με επιπλέον χώρο για όλους υπόλοιπους τρόπους μετακίνησης, με μέσα που καταλαμβάνουν πολύ λιγότερο χώρο, περιορίζοντας το αυτοκίνητο. Αυξάνοντας την προσπελασιμότητα και μειώνοντας το κυκλοφοριακό. Επομένως με την έννοια «Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα» στόχος είναι οι βιώσιμες συνθήκες μεταφορών και μετακινήσεων στην πόλη μας με τις οποίες θα εξασφαλίζονται υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προσπελασιμότητας βασισμένες : στην βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην εξασφάλιση ασφαλούς και άνετης μετακίνησης για όλους, με τις βέλτιστες οικονομικά λύσεις.
Η στροφή από την ‘Μεταφορά’ στην ‘Προσπελασιμότητα’, απομακρύνει το αυτοκίνητο από την πρωτοκαθεδρία στον σχεδιασμό των μετακινήσεων εντός αστικού χώρου, ιδιαίτερα στο κέντρο της πόλης, δίνοντας μία ανθρωποκεντρική διάσταση. Έτσι, όλοι μας θα ζούμε σε ένα καλύτερο περιβάλλον και από παθητικά μεταφερόμενοι πολίτες μετασχηματιζόμαστε σε ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες».
Πλάτων Μαρλαφέκας – Πρόεδρος Επιμελητηρίου Αχαΐας
Με άξονα μια κοινή συνισταμένη σε επίπεδο οργανώσεων και φορέων της πόλης για μετακινήσεις μέσα στην πόλη με το μικρότερο δυνατό «περιβαλλοντικό αποτύπωμα», ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας, Πλάτων Μαρλαφέκας, επανέφερε την πρόταση για αξιοποίηση της μελέτης για το Τραμ στην Πάτρα.
Υποστήριξε ότι, αποτελεί μια πρόταση η οποία «θα συνεισφέρει στην απρόσκοπτη λειτουργία του εμπορίου και στην προσέλκυση καταναλωτικού κοινού από τις όμορες περιοχές και όχι μόνο ενώ, παράλληλα, θα θεραπεύσει σε σημαντικό βαθμό τα κυκλοφοριακά προβλήματα, συμβάλλοντας στη μείωση της ρύπανσης και διευκολύνοντας τους πολίτες στις μετακινήσεις τους».
«Η βασική χάραξη και οι εναλλακτικές διαδρομές του Τράμ έχουν μελετηθεί ήδη από το 2009 με μελέτη που εκπόνησε η ΤΡΑΜ Α.Ε. και δώρισε στον Δήμο Πατρέων το 2010. Στόχος είναι το Τραμ να καλύψει την διαδρομή Πανεπιστήμιο – Κέντρο Πάτρας – Πρώην ΤΕΙ και από τις στάσεις – αφετηρίες του Τραμ, να καλύπτει τις λοιπές μετακινήσεις το Αστικό ΚΤΕΛ. Υπενθυμίζεται ότι το κόστος του έργου το 2009 υπολογίσθηκε στα 201 εκατ. ευρώ, με συμπληρωματικά έργα το Αμαξοστάσιο (31,4 εκατ. ευρώ) και το κόστος για την προμήθεια Τροχαίου Υλικού στα 30 εκατ. Ευρώ. Είμαστε διαθέσιμοι να βοηθήσουμε αν πρόκειται να ασχοληθούμε σοβαρά με το μέλλον της πόλης μας» κατέληξε ο κ. Μαρλαφέκας.
Παναγιώτης Διον. Δημόπουλος
Καθηγητής Οικολογίας, Αντιπρύτανης Έρευνας και Ανάπτυξης Πανεπιστημίου Πατρών
Ακολουθεί απόσπασμα από την ομιλία του κ. Δημόπουλου, ενώ στη σελίδα 20 της εφημερίδας μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το σχετικό του άρθρο.
«Ο αξιοβίωτος χαρακτήρας μιας σύγχρονης πόλης προϋποθέτει:
• Ένα μοντέλο ολοκληρωμένης ανάπτυξης που είναι συμβατό με το περιβάλλον, θεμελιώνεται, συμβαδίζει και συντελεί στην κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη των πολιτών της,
• Τη δημιουργία ή ενίσχυση των χαρακτηριστικών της δίκαιης και ισότιμης πόλης, όπου το καλό και όμορφο περιβάλλον, η ατμόσφαιρα, η αισθητική, το τοπίο, κ.ά., δεν είναι προνόμιο μόνο κάποιων περιοχών (που συνήθως ζουν οι πιο οικονομικά εύρωστοι), αλλά όλων των πολιτών της,
• έναν ορθολογικό πολεοδομικό σχεδιασμό βάσει κριτηρίων που προστατεύουν τη φυσιογνωμία της πόλης και εξυπηρετούν τη συνύπαρξη του φυσικού περιβάλλοντος με το γκρίζο αστικό περιβάλλον».
Γιώργος Παππάς – Πρόεδρος Οικονομικού Επιμελητηρίου Βορειοδυτικής Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας
«Το ότι οι ελληνικές πόλεις αποφάσισαν επιτέλους να εκπονήσουν ΣΒΑΚ αποδεικνύει πως έγιναν ξεκάθαρα τα πλεονεκτήματα της βιώσιμής κινητικότητας και έγινε κατανοητό ότι αξίζει να αξιοποιηθούν. Συνειδητοποιήθηκε ότι στο τεράστιο οικονομικό κόστος, που όλοι αναγνωρίζουν ότι συνεπάγεται η κατάσταση που επικρατεί στους δρόμους της ελληνικής πόλης, πρέπει να προστεθεί και το κόστος λόγω της απουσίας ποδηλάτων.
Γενικότερα η οικονομική ανάπτυξη των αστικών κέντρων συνδέεται άμεσα με τη ρευστότητα της κινητικότητας, η δε ρευστότητα της κινητικότητας εξαρτάται από μια ισχυρή βάση δημόσιων μεταφορών, που εκτός από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η συμφόρηση έχει κόστος 270 δισ. ευρώ ανά έτος σε επίπεδο ΕΕ. Η χρόνια ανεπαρκή χρηματοδότηση των υποδομών για τις δημόσιες μεταφορές τις τελευταίες δεκαετίες επιτάσσει την ανάγκη αύξησης της χρηματοδότησης της ΕΕ προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση προς την βιώσιμη αστική κινητικότητα και να υποστηριχθούν οι ΟΤΑ στις επενδύσεις που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας της ΕΕ.
Επικουρικά η ΕΕ να επιβάλει μέρος από τα έσοδα από τη φορολόγηση του CO2 να διοχετεύονται σε έργα βιώσιμων υποδομών εντός των σύγχρονών πόλεων. Συνολικά, η αποτελεσματική φορολόγηση του CO2 αποτελεί κεντρικό στοιχείο μιας φιλικής προς το κλίμα πολιτικής για την κινητικότητα.
Οι ακόλουθες 4 πτυχές: τα περιουσιακά στοιχεία και οι πόροι της κοινότητας, οι δυνατότητες της κοινότητας, το επιχειρηματικό κλίμα και η ποιότητα ζωής θα πρέπει να αποτελούν βασικό στόχο της αρχικής ανάλυσης της πόλης προς την ανάπτυξη του Σχεδιασμού της Βιώσιμης Οικονομικής Ανάπτυξης».
Προτάσεις και προβληματισμός από δημάρχους και ανθρώπους της αγοράς
Τον προβληματισμό τους για την υλοποίηση του ΣΒΑΚ κατέθεσαν οι Θανάσης Παπαδόπουλος, Πρόεδρος ΠΕΔ Δυτικής Ελλάδας – Δήμαρχος Καλαβρύτων, Θεόδωρος Μπαρής, Δήμαρχος Ερυμάνθου, Βασίλης Χριστόπουλος, Αναπλ. Δημάρχου – Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Ανάπτυξης Δήμου Αιγιαλείας και Βασίλης Γκοτσόπουλος, Αντιδήμαρχος Δήμου Δυτικής Αχαΐας, με συντονιστή τον αρχισυντάκτη του «Νεολόγου» των Πατρών Φάνη Βγενόπουλο. Ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα ήταν η συζήτηση στο πάνελ των εκπροσώπων επαγγελματικών ομάδων που θα κληθούν μαζί με τους υπόλοιπους πολίτες, να εφαρμόσουν καθημερινά τον σχεδιασμό για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα. Ο πρόεδρος του ΣΚΕΑΝΑ, Τάσος Γιατράς, του Εμπορικού Συλλόγου Πάτρας, Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος, ο πρόεδρος του Ράδιο Ταξί Πάτρας 18300, Κωνσταντίνος Τζουβέκας, ο προϊστάμενος του γραφείου κινήσεως του Αστικού ΚΤΕΛ Πάτρας, Αθανάσιος Χατζηελευθερίου, αλλά και ο πρόεδρος του Ποδηλατικού Ομίλου Πατρών, Σπύρος Πολίτης αναφέρθηκαν στην Αχαϊκή πρωτεύουσα των επόμενων ετών. Είναι οι άνθρωποι που θα προσδώσουν τα μέγιστα στον διάλογο που ξεκίνησε και θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2023. Ειδικά οι ποδηλάτες υλοποιούν ήδη τον σχεδιασμό με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με την εναλλακτική μετακίνηση. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος του «Νεολόγου» των Πατρών Δήμητρα Μπαλαφούτη.
Έντονη ανταλλαγή επιχειρημάτων μεταξύ των βουλευτών
Εποικοδομητική αντιπαράθεση προέκυψε κατά τη διάρκεια του διαλόγου μεταξύ των βουλευτών Αχαΐας, στο πρόσφατο συνέδριο που διοργάνωσε ο «Νεολόγος» των Πατρών, για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα. Οι απόψεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ ήσαν διαφορετικές σε αρκετά πεδία, όμως κατά γενική ομολογία παρατέθηκαν συγκεκριμένες σκέψεις και στοχεύσεις για το μέλλον της Πάτρας. Μακάρι και η συζήτηση αυτή να βοήθησε έστω και λίγο για την κίνηση ανθρώπων, αγαθών και συγκοινωνιών.
Η αλήθεια είναι πως οι γενικότερες εξελίξεις παραλίγο να οξύνουν εντόνως το κλίμα της συζήτησης, μεταξύ των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, με την ενέργεια να βρίσκεται στα ψηλά όπως και η απολιγνιτοποίηση, όμως η συνέχιση της… μετωπικής απεφεύχθη.
Στη φωτογραφία με τη σειρά από αριστερά: Οι βουλευτές της ΝΔ στην Αχαΐα, Χριστίνα Αλεξοπούλου και Ιάσων Φωτήλας, ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης με το ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Αρβανιτίδης και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Αχαΐας, Σία Αναγνωστοπούλου και Κώστας Μάρκου. Συντονιστής του πάνελ ήταν ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Κογκόλης.
Διακρίνονται από αριστερά, ο αντιπεριφερειάρχης Φωκίων Ζαΐμης, ο αντιπρύτανης Έρευνας και Ανάπτυξης Πανεπιστημίου Πατρών Παναγιώτης Δημόπουλος και ο δημοσιογράφος του «Ν» Αλέξανδρος Κογκόλης
Από αριστερά: Ο δήμαρχος Πατρέων Κ. Πελετίδης, ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας Γιώργος Παππάς, ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας Βασίλης Αϊβαλής, ο Πλάτωνας Μαρλαφέκας, Πρόεδρος Επιμελητηρίου Αχαΐας – ΕΦΕΠΑΕ και ο αρχισυντάκτης του «Ν» Φάνης Βγενόπουλος
Τάσος Γιατράς, Πρόεδρος ΣΚΕΑΝΑ, Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος, Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Πάτρας, Αθανάσιος Χατζηελευθερίου, Προϊστάμενος γραφείου κινήσεως Αστικού ΚΤΕΛ Πάτρας, Σπύρος Πολίτης, Πρόεδρος ΠΟΠ και Κωνσταντίνος Τζουβέκας, Πρόεδρος Ράδιο Ταξί Πάτρας και η συντονίστρια – δημοσιογράφος του «Ν» Δήμητρα Μπαλαφούτη
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Νεολόγος” των Πατρών
