Του Ηλία Κωνσταντάτου
Με μία προσεκτική ανάγνωση της επιτροπής αξιολόγησης του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού σε σχέση με το παραλιακό μέτωπο της πόλης βλέπουμε ότι οι ίδιοι οι ειδικοί που εμπιστευόμαστε για να κρίνουν τις αρχιτεκτονικές προτάσεις των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό, εισηγήθηκαν κατά πλειοψηφία τη διατήρηση του κτιρίου του πρώην Λιμένα Πάτρας με το σκεπτικό ότι πρόκειται για ένα κτίριο που ανεγέρθηκε σύμφωνα με μελέτη του εκλιπόντος λέκτορα της αρχιτεκτονικής σχολής ΕΜΠ, Α. Συριόπουλου, ο οποίος και απέσπασε το 1ο βραβείο σε Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό αποτελώντας σημαντικό αρχιτεκτονικό έργο της ελληνικής μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής. Η επιτροπή, από σεβασμό στο εν λόγω αρχιτεκτόνημα και στο πλαίσιο προστασίας της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας εισηγήθηκε κατά πλειοψηφία, τη διατήρησή του και έχοντας τη δυνατότητα να προτείνει συμπληρωματικούς όρους και κριτήρια για το 2ο στάδιο του διαγωνισμού το έπραξε (άρθρο 8 της προκήρυξης), δηλαδή προτείνει στον Δήμο Πατρέων να μην προχωρήσει την ιδέα του μελετητή για κατεδάφιση του κτιρίου.
Από ότι αντιλαμβάνεται κανείς το κτίριο του πρώην Λιμένα αποτελεί εκτός από αρχιτεκτονικό έργο, μνημείο της πολιτικής διγλωσσίας της δημοτικής αρχής η οποία με τη διγλωσσία της πότε αναφέρει με σχετικές δηλώσεις ότι το ακίνητο δεν της έχει παραχωρηθεί και άρα ότι δεν μπορεί να αποφασίζει για την τύχη του, πότε ότι είναι κατεδαφιστέο σύμφωνα με τους όρους του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού (η απορία προκύπτει από την ίδια την πρόταση της επιτροπής για τη διατήρησή του) καθώς και τον σκοπό του ίδιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για τη δημιουργία ενός τοποσήμου στην περιοχή. Με το σκεπτικό της επιτροπής, πιθανότατα έχουμε ήδη το ζητούμενο “τοπόσημο” και για αυτό και ίσως προτείνει τη διατήρησή του. Μήπως αυτό σημαίνει ότι με την ανάδειξή του και την επανάχρησή του (παραδείγματα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να λειτουργήσουν π.χ. Δημαρχείο, Διοικητήριο Περιφέρειας, Αστυνομική Διεύθυνση, ή Γενικό Διοικητικό Μέγαρο Δημόσιας Διοίκησης) σε ένα σημείο όπου έχει άπειρες δυνατότητες αξιοποιήσης, θέσεις parking, εύκολη πρόσβαση από όλες τις πλευρές της πόλης, αλλά και διασύνδεση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, να δώσει μία νέα πνοή στο σημείο. Ίσως πάλι να είναι μονόδρομος η επαναχρησιμοποίηση του σε σχέση με ένα κόστος κατεδάφισης και ανέγερσης ισοδύναμης επιφάνειας λύσεων κτιρίων. Είναι προφανές ότι για χάριν της οικονομίας που δεν επιτρέπει σπατάληση δημόσιου χρήματος θα πρέπει να εξετάζουμε όλες τις εφικτές και πιθανές λύσεις και όχι μόνο τις εμφανείς ή αυτές που μπορεί να μας αρέσουν ή και που ενδεχομένως εξυπηρετούν προσωπικές πολιτικές που δεν προκύπτουν έπειτα από τεκμηριωμένη μελέτη. Και γεννάται το ερώτημα, αφού οι ειδικοί προτείνουν μέχρι την αντικατάσταση των όρων για τη διατήρηση του κτιρίου, μήπως πρέπει να ξαναγίνει η σκέψη και η συζήτηση έπειτα από αντίστοιχη μελέτη να δούμε κατά πόσο είναι εφικτή και δυνατή η διάσωση του και η επαναχρησιμοποίηση του από την πόλη αλλά και η ταυτόχρονη διάσωση της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης και να σταθούμε μόνο στην θέση που τεχνηέντως φαίνεται να προβάλλει και να επιλέγει η Δημοτική αρχή; Μήπως θα πρέπει να αντιληφθούμε επιτέλους ότι χρειάζονται γνωμοδοτικές επιτροπές και η συζήτηση για τα μεγάλα προβλήματα της πόλης πρέπει να ξεκινούν από τη βάση και με θεσμούς όπως η Επιτροπή Διαβούλευσης, που έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα για τα θέματα της πόλης, αλλά και για το ετήσιο Τεχνικό πρόγραμμα (κάτι που δεν γίνεται με ευθύνη της δημοτικής αρχής) και θα είχαν ήδη αιτιολογημένη άποψη και από φορείς της πόλης με εξειδικευμένη γνώση;
Κωνσταντάτος Ηλίας
Μέλος Συντονιστικου Ώρας Πατρών
