Διεθνή κατακραυγή και επικριτικά σχόλια από έγκριτα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίου βεληνεκούς, έχει προκαλέσει το «φιάσκο» με την επιλογή της ελληνικής ταινίας που θα διαγωνιστεί στην τελετή απονομής βραβείων Oscar. «Σε χάος περιήλθε η διαδικασία επιλογής των ταινιών για Oscar στην Ελλάδα» αναφέρει χαρακτηριστικά το σημαντικό περιοδικό κύρους για την κινηματογραφική βιομηχανία, Variety. «Όλες εκτός από δύο από τις 23 επιλέξιμες ταινίες, αποσύρθηκαν από το ενδεχόμενο συμμετοχής στη διεθνή κούρσα ταινιών μεγάλου μήκους στα 97α βραβεία Oscar» είναι μερικά από τα όσα μπορεί κανείς να διαβάσει στο σχετικό άρθρο, ενώ παρόμοια είναι τα όσα γράφονται και στο «Deadline». Από πλευράς του, ο υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσων Φωτήλας, μιλώντας για το όλο φιάσκο, επιρρίπτει ευθύνες σε υπάλληλο του αρμόδιου Τμήματος που συνέταξε την Υπουργική Απόφαση.
Αρνητικές διεθνείς εντυπώσεις
Στο προαναφερθέν άρθρο (που μπορεί κανείς να αναγνώσει και στο variety.com), αναφέρονται επίσης τα εξής: «Σε μια καυστική επιστολή που μοιράστηκε με το Variety , ένα σωματείο υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού αντέδρασε, κατηγορώντας τον κ. Φωτήλα ότι ψάχνει για αποδιοπομπαίους τράγους». Πράγματι, οι αντιδράσεις που προκάλεσε η όλη διαδικασία ήταν πολλές, τόσο από γνήσιους λάτρεις της έβδομης τέχνης που θα ήθελαν να δουν να επιλέγεται ταινία με αξιοκρατικά κριτήρια για να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στα Oscars, όσο και από τους ίδιους τους εμπλεκόμενους, την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και έγκριτους κινηματογραφιστές. Σε κάθε περίπτωση, το κύρος και η διαφάνεια της διαδικασίας, έχουν κλονιστεί και εγείρουν ερωτηματικά στη σύσσωμη κινηματογραφική κοινότητα.
«Διαδικασία επικίνδυνη για τους υπαλλήλους»
«Το θέμα ορισμού της Επιτροπής που θα γνωμοδοτήσει για την ελληνική συμμετοχή στη διαδικασία επιλογής για τα βραβεία Oscar στην κατηγορία Διεθνής ταινία, εξελίχτηκε σε μία αυγουστιάτικη φαρσοκωμωδία που θα ήταν για Oscar (σεναρίου μάλλον;), αν δεν ήταν πλέον επικίνδυνη για όλους εμάς, τους υπαλλήλους του ΥΠΠΟ, έτσι όπως εξελίσσεται. Μπροστά στην αντίδραση του κινηματογραφικού κόσμου της χώρας, η πολιτική ηγεσία αποφάσισε να ξεκινήσει ΕΔΕ κατά υπαλλήλου, καρφώνοντάς την ως υπεύθυνη για το φιάσκο» τονίζει η Ενωτική Αγωνίστηκαν Κίνηση.
Ακολούθησαν ανοιχτές επιστολές της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και πολλών σωματείων οπτικοακουστικού χώρου που ζητούσαν εξηγήσεις, θεωρώντας ότι η διαδικασία της αντικατάστασης της επιτροπής δημιουργεί καχυποψία για μεθόδευση και πλήττει την αξιοπιστία της καινούριας επιτροπής.
Υπενθυμίζεται ότι το όλο «φεστιβάλ δράματος» ξεκίνησε όταν τέσσερα μέλη της επιτροπής για την επιλογή της ελληνικής ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Oscars, τα οποία είχαν επιλεγεί και ενημερωθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, αντικαταστάθηκαν τελευταία στιγμή από το Υπουργείο. Η ανακοίνωση της αντικατάστασής τους έγινε με ένα e-mail που ανέφερε πως η επιλογή τούς ανακοινώθηκε «εκ παραδρομής». Πρόκειται για την κριτικό κινηματογράφου Λήδα Γαλανού, την ηθοποιό Κόρα Καρβούνη, τον σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο και τη συγγραφέα Κάλλια Παπαδάκη.
Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες με 21 ταινίες να αποσύρονται από τη διαγωνιστική διαδικασία και να απομένουν μόνο δύο να διαγωνιστούν, ενώ δύο μέλη της Επιτροπής που διορίστηκε παραιτήθηκαν. Μάλιστα, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου πρότεινε να μη σταλεί καμία ταινία από την Ελλάδα στα Oscars.
Οι… εξηγήσεις και ο «ανεύθυνος» υπάλληλος
Όπως εξηγεί στον «Νεολόγο» ο κ. Φωτήλας: «Επειδή τα γεγονότα λένε πάντα την αλήθεια ας τα επαναλάβουμε. Υπέπεσε στην αντίληψη μου μη σύνομη διαδικασία για τον ορισμό της επιτροπής επιλογής, λόγω εσφαλμένης και παράνομης ενέργειας υπαλλήλου, που ήδη ελέγχεται. Αμέσως, υπήρξε αντίδραση και δόθηκε λύση που να προφυλάσσει την διαδικασία από ενδεχόμενες νομικές συνέπειες. Υπάρχει μία και μόνη επιτροπή, αυτή που αναρτήθηκε στην Διαύγεια και η οποία είναι σε ισχύ και εργάζεται προκειμένου να προχωρήσει στην επιλογή της ταινίας που θα μας εκπροσωπήσει. Με δική μου πρωτοβουλία πραγματοποιήθηκε πολύωρη σύσκεψη με μέλη του Δ.Σ. της Ε.Α.Κ. και μέλη του ΔΣ του ΣΑΠΟΕ για την πλήρη και ουσιαστική ενημέρωση για τα πραγματικά περιστατικά, ώστε να οδηγηθούμε σε μια λειτουργική λύση. Επαναλαμβάνω ότι η αλλαγή σε καμιά περίπτωση δεν αφορούσε τα πρόσωπα, τα οποία τιμώ και σέβομαι, αλλά την διαδικασία, που θα οδηγούσε με βεβαιότητα σε νομικές συνέπειες! Προς απόδειξη των παραπάνω τους ζήτησα, αφού συνεννοηθούν, να μου προτείνουν αυτοί οι ίδιοι νέα σύνθεση, την οποία δεσμεύτηκα να την αποδεχτώ. Και όχι μόνο αυτό! Τους πρότεινα να ξεκινήσουμε άμεσα την συζήτηση για νομοθετική ρύθμιση που θα αφορούσε μια διαφορετική διαδικασία, όπου η επιλογή θα γίνεται από τους ίδιους τους δημιουργούς και ο υπουργός θα επικυρώνει, χωρίς δικαίωμα αλλαγών! Θυμίζω ότι αυτό αποτελούσε ένα πάγιο και διαχρονικό αίτημα της Ε.Α.Κ.! Δυστυχώς οι συνομιλητές μου αδιαφόρησαν για τις λύσεις που οι ίδιοι ζητούσαν! Έγινε προφανές ότι στόχος είναι η μικροπολιτική εκμετάλλευση μια παράνομης ενέργειας, που προλάβαμε και όχι η προστασία του ελληνικού κινηματογράφου! Γιατί, δεν αντιλαμβάνομαι πως η “τιμωρία” του, με την μη αποστολή υποψηφιότητας, λειτουργεί προς όφελός του! Προσωπικά θα εξακολουθήσω να αγωνίζομαι ώστε να υπάρξει πεδίο συνεννόησης, ειδικά σε ζητήματα που αφορούν την ενίσχυση του Ελληνικού κινηματογράφου και στήριξη των εγχωρίων παραγωγών και των δημιουργών. Η εντολή άλλωστε του Πρωθυπουργού και πολιτική της Κυβέρνησης, όπως αυτή εκφράζεται και υλοποιείται από το Υπ. Πολιτισμού και την υπουργό μας κα Μενδώνη, είναι η ενίσχυση του ελληνικού κινηματογράφου και των δημιουργών. Η δημιουργία νέου φορέα, το cash rebate και tax relief, είναι μόνο τα πρώτα βήματα, που όμως, έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς».
Τα εύλογα ερωτηματικά
Όπως είναι φυσικό, η διεθνής εικόνα που δημιουργήθηκε δεν είναι καθόλου κολακευτική για την ελληνική κινηματογραφική βιομηχανία, ούτε συμβάλλει στην αύξηση των εσόδων της εγχώριας αγοράς, η οποία θα επερχόταν από την τόσο σημαντική προβολή που θα κέρδιζε στα Oscar. Σε κάθε περίπτωση, τα ερωτηματικά που γεννώνται είναι πολλά και εύλογα, με τους εγχώριους παράγοντες του κινηματογράφου να διερωτώνται αρχικά, από πότε σε ένα Υπουργείο είναι υπεύθυνος για το οτιδήποτε ένας υπάλληλος, χωρίς να έχουν ευθύνη οι προϊστάμενοί του; Επίσης, πώς ένας υπάλληλος μπορεί να λάβει τέτοιου βεληνεκούς πρωτοβουλία; Να διαλέξει δηλαδή μια ολόκληρη επιτροπή και να προχωρήσει στη συγκρότησή της χωρίς να ενημερώσει κανέναν; Και ακόμη κι αν το έπραξε, δεν βρέθηκε κανείς από το επιτελείο του Υφυπουργού για να εμποδίσει αυτό το φιάσκο και να παραμείνει η αρχική επιτροπή ως τελική; Τέλος, εφόσον υπήρξε αντικατάσταση της αρχικής «παράτυπης» επιτροπής, είναι αξιοπερίεργο που δύο από τα εφτά μέλη της παρέμειναν στη θέση τους και στην τελική επιτροπή.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*