Ο ΜΕΤΑΞΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΓΥΡΟ ΜΥΣΤΡΙ
Όλοι οι κάτοικοι της πόλης κατεβαίνουν το απόγευμα του Σαββάτου 29 Απριλίου στην πλατεία Τριών Συμμάχων για να υποδεχθούν τον «πατέρα του έθνους»
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΟΤΟ: Από την επίσκεψη του «πρώτου εργάτη» της Ελλάδας, δεν θα μπορούσε να λείπει το… μυστρί με το οποίο θεμελίωσε τον επιβατικό σιδηροδρομικό σταθμό
Την προπαραμονή της εργατικής πρωτομαγιάς του 1939, καταφθάνει στην Πάτρα ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς, στο πλαίσιο περιοδείας του στην Πελοπόννησο. Το γεγονός της επίσκεψης του «Πατέρα του έθνους», σύμφωνα με την προπαγάνδα της εποχής, κινητοποιεί τους μηχανισμούς του μεταξικού καθεστώτος στην περιοχή, οι οποίοι βλέπουν την επίσκεψη του «Πατέρα του έθνους» ως ευκαιρία για να εκφραστεί η… λατρεία του κόσμου προς το πρόσωπο του ηγέτη. Φυσικά, από την επίσκεψη του «πρώτου εργάτη» της Ελλάδας, δεν θα μπορούσε να λείπει το… μυστρί με το οποίο θεμελίωσε τον επιβατικό σιδηροδρομικό σταθμό. Στα αξιοσημείωτα της ημίωρης επίσκεψης του Ιωάννη Μεταξά, αποτελεί το γεγονός ότι δεν απεύθυνε ομιλία προς τους επισήμους και τους Πατρινούς.
Στο φύλλο της Πέμπτης 27 Απριλίου 1939 ο «Νεολόγος» των Πατρών πληροφορεί τους αναγνώστες του πως: «Αι Πάτραι ετοιμάζουν μεγάλην υποδοχήν εις τον κ. Πρωθυπουργόν», ο οποίος θα έρθει στην πόλη για να θεμελιώσει τον σιδηροδρομικό σταθμό. Στο ίδιο φύλλο της ελεγχόμενης από τη λογοκρισία εφημερίδας διαβάζουμε, ότι έχουν ξεκινήσει οι προετοιμασίες για τον εορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς «η οποία από της 4ης Αυγούστου 1936 και εντεύθεν είνε συνδεδεμένη με το μέγα έργον του αναδημιουργού Κυβερνήτου κ. Μεταξά, ο οποίος ήνωσε το Κεφάλαιον και την Εργασίαν εις αρμονικήν συνεργασίαν χάριν του έθνου αλλά και εμερίμνησε όσον ουδείς δια την βιωτικήν πρόοδον των εργατικών τάξεων…». Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ: «Εφέτος η εργατική πρωτομαγιά θα εορτασθή μεγαλοπρεπώς δια συγκεντρώσεως εις την πλατείαν Υψηλών Αλωνίων, την 10.30 π.μ. της Δευτέρας» και ότι «θα κατέλθη εις Πάτρας ίνα ομιλήση εκ μέρους της Κυβερνήσεως ο Υφυπουργός Τύπου και Τουρισμού κ. Θ. Νικολούδης, όστις θα αφιχθεί την εσπέρα της Κυριακής».
Όλα σταμάτησαν να λειτουργούν
Ο Ιωάννης Μεταξάς έρχεται σιδηροδρομικώς στην Πάτρα και αφού έχει κάνει στάσεις σε Κάτω Αχαΐα, Σαγέικα και Βραχνέικα, το απόγευμα του Σαββάτου 29 Απριλίου 1939. Η υποδοχή του δικτάτορα γίνεται στην πλατεία Τριών Συμμάχων (τότε πλατεία Βασιλέως Κωνσταντίνου) και είναι πάνδημη.
Την επόμενη ημέρα, την Κυριακή 30 Απριλίου, ο «Νεολόγος» των Πατρών κυκλοφορεί με κεντρικό θέμα την επίσκεψη Μεταξά, το οποίο καταλαμβάνει όλη την πρώτη σελίδα της εφημερίδας. «Αποθεωτικήν υποδοχή του κ. Μεταξά εις την πόλιν μας» είναι ο κεντρικός τίτλος. Όπως διαβάζουμε στο ρεπορτάζ: «Η φέρουσα τον κ. Πρωθυπουργόν αυτοκινητάμαξα επρόκειτο να φθάση εις την πόλιν μας την 6.20 απογευματινήν. Από της 5.30 έκλεισαν όλα τα καταστήματα και τα κέντρα, διεκόπη δε πάσα εργασία εις τα εργοστάσια. Αι σειρήνες της αντιαεροπορικής αμύνης εχρησιμοποιήθησαν διά να σημάνουν τον ειρηνικόν συναγερμόν του Πατραϊκού λαού προς υποδοχήν του κ. Πρωθυπουργού. Τα πλήθη ήρχισαν να συρρέουν εις την παραλίαν, οι εξώσται και τα παράθυρα των ξενοδοχείων και άλλων κτιρίων κατελήφθησαν από κόσμον, ενώ τα μέλη των διαφόρων σωματείων και το προσωπικόν των εργοστασίων κατηυθύνοντο συντεταγμένοι εις τας καθορισθείσας θέσεις. Ολόκληρος ο χώρος από του Τελωνείου μέχρι των μύλων Αγίου Γεωργίου – έκτασις ενός περίπου χιλιομέτρου – παρουσίαζεν όψιν ανθρωποθαλάσσης». Όπως διαβάζουμε στην υποδοχή συμμετείχαν οι νέοι της εθνικής νεολαίας, οι συνδικαλιστές, οι πρόσκοποι, οι δημόσιοι και οι δημοτικοί υπάλληλοι, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές και φυσικά ο στρατός. Όλοι είχαν σταθεί σε προκαθορισμένες θέσεις στην πλατεία Τριών Συμμάχων και πέριξ αυτής, ενώ από την υποδοχή δεν έλειψαν οι μπάντες, αλλά και οι σαλπιγκτές και οι τυμπανιστές.
Η καθυστερημένη άφιξη
Το τρένο στο οποίο επιβαίνει ο Ιωάννης Μεταξάς φτάνει στην Πάτρα στις 7.25 το απόγευμα και ο συντάκτης του «Νεολόγου» περιγράφει τα εξής: «Το τι επηκολούθησε την εμφάνισιν της ωτομοτρίς είνε αδύνατον να περιγραφή. Ενώ αι μουσικαί ανέκρουόν εμβατήρια και ερρίπτοντο τρομπόνια και εκαίοντο πυροτεχνήματα, τα πλήθη του λαού εξέσπασαν εις ατελεύτητους ζητωκραυγάς. Ο κ. Πρωθυπουργός προτού κατέλθη της αυτοκινηταμάξης εστάθη εις την βαθμίδα αυτής και απεθαύμασε συγκεκινημένος το μεγαλειώδες θέαμα του λαού, ο οποίος παντοιοτρόπως εξεδήλωνε την εμπιστοσύνην του προς τον Αρχηγόν». Ακολούθησε εγκωμιαστική προσφώνηση προς το πρόσωπο του Μεταξά από τον δήμαρχο Ρούφο, ο αγιασμός από τον Μητροπολίτη Αντώνιο, ο λόγος από τον εκπρόσωπο της εταιρείας των σιδηροδρομικών και η επίδοση ψηφισμάτων από τους φορείς της Πάτρας.
Το αργυρό μυστρί
Η θεμελίωση του σιδηροδρομικού σταθμού της Πάτρας, όπως περιγράφει ο «Νεολόγος» ως εξής: «Ο κ. Μεταξάς ηυχαρίστησεν άπαντας και κατήλθεν εις τον εσκαμμένον χώρον όπου κατέθεσε τον θεμέλιον λίθον χρησιμοποιήσας αργυρούν μυστρίον. Επί του λίθου είχον χαραχθεί χρυσοίς γράμμασι τα εξής «Βασιλεύοντος Γεωργίου του Β’, επί πρωθυπουργού Ιωάννου Μεταξά, υπουργού Σιδηροδρόμων Γ. Νικολαϊδου, προέδρου διοικητικού συμβουλίου Σ.Π.Α.Π. Ι. Δροσοπούλου και Γενικού διευθυνοτύ ΣΠΑΠ Κ. Ταβουλάρη ετέθη ο θεμέλιος λίθος σιδηοδρομικού σταθμού παραλίας Πατρών τη 29-7-39». Κατά την κατάθεσιν του θεμελίου λίθου εγένοντο θερμαί εκδηλώσεις υπέρ του κ. Πρωθυπουργού. Ακολούθως προσεφέρθησαν αναψυκτικά. Ο κ. Μεταξάς, πριν αναχωρήση, διήλθε δια των φαλάγγων της Εθνικής Νεολαίας, εν μέσω αληθούς παραληρήματος ενθουσιασμού και την 8ην μ.μ. ανεχώρησεν».
