ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΟΥΣΤΑ
Όταν οι Πατρινοί πήγαιναν για μπάνιο και για να πάρουν δροσό, αλλά και να πιούν το ουζάκι τους, στην Τερψιθέα, στα λουτρά της Σταμάτη και στη Ρομάντζα, με το καΐκι
Κυριακή απόγευμα, μέσα Ιουλίου, και η Πάτρα έβραζε αναζητώντας στις παραλίες αλλά και στον μόλο τον δροσερό μαΐστρο… κι εγώ από νωρίς, ανέμενα με αγωνία την εκκίνηση. Περίμενα να δω και πάλι πάνω στην εξέδρα τη φιλαρμονική του Δήμου, με μαέστρο τον Θεόφιλο Κάββουρα. Τα κυριακάτικα απογεύματα έδινε, συχνά, λαϊκές υπαίθριες συναυλίες στην πλατεία Τριών Συμμάχων και στην πλατεία Γεωργίου.
Ακολουθώντας τη γνωστή διαδρομή, κατεβήκαμε την Αγίου Νικολάου και φτάσαμε μέχρι τον φάρο, όπου ήταν η εξέδρα του καφενείου. Οι μεγάλοι έπιναν τον καφέ ή το ουζάκι τους με μεζέ παστωμένο ψαράκι, που ετοίμαζε ο κυρ Γιάννης ο Λιόπετας.
Πιο πριν, ήταν η βάρκα του Σκαρτσώρα, που έκανε το δρομολόγιο μόλος – κυματοθραύστης για ψαράδες, κολυμβητές, αλλά και για ρομαντικά ζευγαράκια που ήθελαν να απολαύσουν τη θέα της Πάτρας και του κάστρου από τη θάλασσα.
Η διαδρομή με το καΐκι
Εγώ, έκανα βόλτα από τον μόλο έως την Τερψιθέα με το καΐκι του καπετάν Παναγιώτη Ταμβάκη, που ήταν συγγενής μας. Καθίσματα δεξιά και αριστερά στην κουπαστή και τέντα από πάνω για τον ήλιο. Τέλος του 1950 – αρχές του 1960, οι Πατρινοί πήγαιναν για μπάνιο και για να πάρουν δροσό, αλλά και να πιούν το ουζάκι τους, στην Τερψιθέα, στα λουτρά της Σταμάτη και στη Ρομάντζα, με το καΐκι.
Σούρουπο με μπουνάτσα, γλίστραγε απαλά το καΐκι, κι εγώ απολάμβανα την Πάτρα μέσα από τη θάλασσα. Τα φώτα της παραλιακής καθρεφτίζονταν στην επιφάνεια και αλλοίωναν την ήρεμη όψη των νερών. Οι μαούνες και οι βάρκες, δεμένες στα βράχια, ξύπναγαν με τα απόνερα του καϊκιού.
Παραλιακός δρόμος δεν υπήρχε, και η μοναδική γραμμή λεωφορείου ήταν Σύνορα-Τερψιθέα με εισιτήριο 1 δραχμή και 3 δεκάρες μέχρι το στάδιο της Παναχαϊκής, και 2 δραχμές μέχρι την Τερψιθέα (στα λουτρά της Σταμάτη). Από εκεί συνέχιζε για Ρομάντζα, Καβούρι και πλαζ.
Στη διαδρομή με το καΐκι έβλεπα μια υπέροχη εικόνα, την παραλία της Πάτρας από τη θάλασσα. Μέχρι τους μύλους του Τριάντη, μπροστά υπήρχαν μαούνες στη σειρά και οι ογκόλιθοι από τα ημιτελή έργα επέκτασης του λιμανιού. Δίπλα μικρά καρνάγια για ψαρόβαρκες και καΐκια.
Στη συνέχεια ήταν η Γλυφάδα. Στη σειρά ήταν τα μαγαζιά του Σαραντίδη (ή Μεμέτη), του Βαζούρα, του Μέμου του Λυγερού και του Ζαφειράκου, που οι καρέκλες τους έφταναν ως την άκρη στα βράχια. Το πιο ονομαστό λαϊκό μαγαζί ήταν του Σαραντίδη, που έφερνε μεγάλα ονόματα, όπως Τσιτσάνης, Μπέλλου, Καζαντζίδης, Μαρινέλλα, Παπαϊωάννου κ.ά., ενώ από εκεί πέρασαν και πολλοί μουσικοί της Πάτρας.
Η συναυλία της Φιλαρμονικής στην Τριών Συμμάχων
Στην επιστροφή, πιάναμε τραπέζι στην αριστερή πλευρά της πλατείας Τριών Συμμάχων, με λεμονάδα ή και γλυκό περγαμόντο. Σε λίγο θα άρχιζε η παράσταση της φιλαρμονικής, της μουσικής του Δήμου όπως τη λέγαμε, που είχε ανέβει ήδη στην εξέδρα, δίπλα από το πολυγωνικό σιντριβάνι. Στα διπλανά τραπέζια πολλοί έπιναν το ουζάκι τους με μεζέ τα φυλλαράκια και την καρδιά από μικρές άγριες αγκινάρες, βουτηγμένες στο αλάτι.
Η συναυλία κόντευε να αρχίσει, καθώς οι μουσικοί με τις όμορφες στολές τους, με τα σιρίτια και τις επωμίδες, κούρντιζαν τα όργανα και οι ακροατές είχαν καταλάβει όλες τις θέσεις.
Ο μαέστρος Θεόφιλος Κάββουρας ανέβαινε σε ένα μικρό παταράκι, από όπου σκορπούσε μελωδίες από κλασικά μουσικά έργα που είχε ετοιμάσει.
Ο μαέστρος Κάββουρας ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και τον θαύμαζαν, γιατί ζούσε με ένταση την κάθε στιγμή στο πόντιουμ.
Με αδημονία περιμέναμε να παρουσιάσει τα έργα που είχε γράψει ο ίδιος, πράγμα που έκανε συνήθως προς το τέλος της συναυλίας. Το θριαμβευτικό εμβατήριο «corpus domini», το «μπουρμπούλι» και το «ποτ πουρί», με το οποίο συνήθως έκλεινε, ενθουσίαζαν τον κόσμο. Επίσης αγαπημένο του φινάλε ήταν και η «Αΐντα» του Βέρντι, που την ολοκλήρωνε με τη συνοδεία του κόσμου. Χωρίς παρτιτούρα, παθιαζόταν από την αρχή μέχρι το τέλος, όμως στο «Allegro non troppo» πρέπει να είχε ιδιαίτερη αδυναμία, καθώς παράσερνε τον κόσμο με το πάθος και το νεύρο του. Και το ακροατήριο συνόδευε με ενθουσιασμό και παλαμάκια.
Τα «Μαραγκοπούλεια»
Το καλοκαίρι, τον Δεκαπενταύγουστο, γίνονταν στον μόλο κολυμβητικοί αγώνες, τα «Μαραγκοπούλεια», και για τον λόγο αυτό τοποθετούσαν στην αρχή του μόλου ξύλινες εξέδρες. Οι εξέδρες έμπαιναν δεξιά ή αριστερά, αναλόγως αν φύσαγε μαΐστρος ή βοριάς, για να μην έχει ρεστία η θάλασσα‒ συνήθως έμπαιναν δεξιά.
«Ο Ναυτικός Όμιλος Πατρών μνήμων των μεγίστων υπηρεσιών, ας προσέφερε προς την αθλουμένην νεότητα ο αείδημος επί σειράν ετών Πρόεδρος αυτού Βασίλειος Γ. Μαραγκόπουλος, καθιέρωσεν από του 1947 εγκρίσει της Ελλληνικής Κολυμβητικής Ομοσπονδίας Φιλάθλων ετήσιους κολυμβητικούς αγώνες ΠΑΙΔΩΝ-ΕΦΗΒΩΝ-ΚΟΡΑΣΙΔΩΝ μεταξύ όλων των κολυμβητικών και Ναυτικών Σωματείων της χώρας μας».
Μου άρεσαν πολύ οι κολυμβητικοί αγώνες και έπιανα από νωρίς στασίδι μαζί με τον αδερφό μου. Στην αρχή είχαν ομιλίες από τον πρόεδρο του Ν.Ο.Π. και τις «αρχές» και μετά ενός λεπτού σιγή εις μνήμην Β. Μαραγκόπουλου. Όταν τελείωναν οι αγώνες, τρέχαμε να πιάσουμε σειρά στη βρύση του μόλου, γιατί από τον πασατέμπο και την απογευματινή ζέστη, είχαμε… κορακιάσει.
Το κέρασμα
Στο τέλος, βέβαια, και πριν την επιστροφή στο σπίτι, ήταν απαραίτητο ένα κέρασμα. Συνήθως, αυτό ήταν λουκουμάδες με κανέλλα ή μπουγάτσα στο ζαχαροπλαστείο του Ζήκου στην Αγίου Νικολάου. Πολλές φορές όμως ήταν και στο γαλακτοπωλείο του Ομηρίδη, που ήταν στα δεξιά, πριν τη γωνία με τη Ρήγα Φεραίου. Στα διπλανά μαρμάρινα τραπέζια συχνά κάθονταν πατριώτες του Ομηρίδη, πόντιοι εκ Ρωσίας, που μιλούσαν ρώσικα και είχαν έρθει στην Πάτρα με την τελευταία φουρνιά προσφύγων, λίγο πριν το 1940. Εκεί πηγαίναμε και Κυριακές απογεύματα τον χειμώνα και καθόμασταν με τις ώρες στους δερμάτινους καναπέδες με τη θείτσα μου, που έμενε στο Βλατερό.
