Αυξήσεις συντάξεων μέσω πληθωρισμού και υψηλότερων μισθών θα έχουν περίπου 180.000 με 200.000 νέοι συνταξιούχοι που θα βγουν εντός του 2023.
Η μεν κύρια σύνταξη θα πριμοδοτηθεί από την αύξηση που θα έχουν οι συντάξιμες αποδοχές τους λόγω του υψηλού πληθωρισμού του 2022, ενώ και η επικουρική που θα πάρουν θα έχει αύξηση λόγω των επιπλέον εισφορών που θα καταβάλουν για το 2023.
Στις κύριες συντάξεις η αύξηση που θα έχουν όσοι γίνουν συνταξιούχοι εντός του 2023 θα προέλθει από δύο «πηγές»:
- Από την αύξηση κατά 7,75% που θα ισχύσει στην εθνική σύνταξη και θα την πάρουν τόσο όσοι ήταν συνταξιούχοι ως το 2022 όσο και οι νέοι συνταξιούχοι από 1ης/1/2023.
- Από την τιμαριθμοποίηση των συντάξιμων αποδοχών όλων των ασφαλισμένων που θα βγουν το 2023 στη σύνταξη με την προσθήκη του υψηλού πληθωρισμού του 2022 στη βάση υπολογισμού για τον μέσο όρο των μηνιαίων μισθών από το 2002 και μετά. Για παράδειγμα, οι αποδοχές του έτους 2002 θα αυξηθούν κατά τη σωρευτική μεταβολή του πληθωρισμού των ετών 2002-2022, οι αποδοχές του 2003 θα αυξηθούν με τη σωρευτική μεταβολή του πληθωρισμού των ετών 2003-2022, κ.ο.κ. Η αύξηση που θα έχουν οι συντάξιμες αποδοχές για την περίοδο 2002-2022 από τον πληθωρισμό θα είναι περίπου 9%. Αυτό σημαίνει ότι ένας ασφαλισμένος που αποχώρησε το 2022 με συντάξιμο μισθό 1.000 ευρώ στο διάστημα 2002-2021 θα είχε αύξηση στα 1.090 ευρώ αν αντί για το 2022 αποχωρούσε το 2023, καθώς οι συντάξιμες αποδοχές του για τα έτη 2002-2022 θα είχαν λάβει υπόψη και τον πληθωρισμό του 2022.
Για τις αυξήσεις των νέων από 1ης/1/2023 συνταξιούχων η εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναφέρει τα εξής:
*Η εθνική σύνταξη, η οποία μέχρι 31/12/2022 ανερχόταν σε 384 ευρώ για τα 20 έτη ασφάλισης, αυξάνεται από 1ης/1/2023 σε 413,76 ευρώ (αύξηση 7,75%). Συντάξεις κάθε είδους (γήρατος, αναπηρίας και θανάτου) με έναρξη καταβολής από 1ης/1/2023 απονέμονται με εθνική σύνταξη 413,76 ευρώ. Αντιστοίχως αυξάνονται και τα ποσά εθνικής σύνταξης από τα 15 ως τα 19 έτη, όπως και τα κατώτατα όρια της σύνταξης χηρείας από 360 ευρώ στα 387,9 ευρώ.
*Για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης, οι συντάξιμες αποδοχές για συντάξεις κάθε είδους (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) με έναρξη καταβολής από 1ης/1/2023 αναπροσαρμόζονται με βάση τη σωρευτική μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΚΤ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.). Ο πίνακας με την αναπροσαρμογή του ΔΤΚ θα σταλεί στο υπουργείο Εργασίας και στον ΕΦΚΑ, μόλις τα στοιχεία καταστούν διαθέσιμα από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Με τις αυξήσεις ανεβαίνει και το πλαφόν για τις κύριες συντάξεις και από τις 4.608 ευρώ αυξάνεται από 1ης/1/2023 σε 4.965,12 ευρώ. Σημειωτέον ότι το πλαφόν ισχύει όχι μόνον για μία αλλά και για άθροισμα κύριων συντάξεων, πλην των επιδομάτων αναπηρίας. Αντίστοιχα το ανώτατο όριο για τις επικουρικές συντάξεις, από 1.382,4 ευρώ, αυξάνεται από 1ης/1/2023 σε 1.489,54 ευρώ.
Οι επικουρικές συντάξεις του 2023
Για τις επικουρικές υπάρχει διπλός τρόπος υπολογισμού. Τα χρόνια ασφάλισης ως το 2014 υπολογίζονται με συντελεστή 0,45% (ανά έτος Χ τις συντάξιμες αποδοχές ως το 2014), ενώ για τα έτη από το 2015 μετρούν οι εισφορές και η ηλικία συνταξιοδότησης. Οσο περισσότερες είναι οι εισφορές, όσο πιο αργά (προς τα 67) βγαίνει κάποιος και όσο περισσότερα χρόνια έχει τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επικουρική του.
Για παράδειγμα:
*Ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2023 σε ηλικία 62 ετών με 35 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 900 ευρώ θα πάρει επικουρική σύνταξη 101 ευρώ. Αν όμως βγει στα 67, η επικουρική πάει στα 138 ευρώ. Με συντάξιμες αποδοχές 1.550 ευρώ η επικουρική στα 62 είναι 175 ευρώ και στα 67 είναι 238 ευρώ το μήνα.
* Ασφαλισμένος ιδιωτικού τομέα που συνταξιοδοτείται το 2023 σε ηλικία 62 ετών με 40 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 2.000 ευρώ θα πάρει επικουρική σύνταξη 341 ευρώ, ενώ στα 67 θα είναι 352 ευρώ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στο τμήμα σύνταξης για τα έτη ως το 2014 επιβάλλεται μείωση 6% ως 30% στην επικουρική όταν ο ασφαλισμένος αποχωρεί με καθεστώς μειωμένης σύνταξης. Αντίθετα για τα έτη από 2015 και μετά η ποινή πρόωρης εξόδου «αντικαταστάθηκε» από τους συντελεστές υπολογισμού (ράντες) με βάση την ηλικία.
Συντάξεις: Ερώτηση και Απάντηση
Τι ισχύει όσον αφορά στις αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις; Θα έχουν και αυτές αύξηση 7,75%, ή προβλέπεται διαφορετικός «μηχανισμός»; Οι νέοι συνταξιούχοι τι κερδίζουν;
Στις επικουρικές συντάξεις ο μηχανισμός αύξησης είναι διαφορετικός. Δεν αυξάνονται με βάση τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη (εν προκειμένω 7,75%) όπως οι κύριες συντάξεις, αλλά εφόσον υπάρχει θετικό αποτέλεσμα (πλεόνασμα) στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) του ΕΦΚΑ.
Οι παλαιοί ως το 2022 συνταξιούχοι θα πάρουν αύξηση αν δεν υπάρχουν ελλείμματα στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του ΕΦΚΑ – ΕΤΕΑΕΠ. Ο Κρατικός Προϋπολογισμός έχει προβλέψει πάντως έξτρα ποσό 165 εκατ. ευρώ για το 2023, ενώ στα διαθέσιμα του κλάδου υπολογίζεται και η αξία της κινητής του περιουσίας.
Σε κάθε περίπτωση οι επικουρικές θα είναι μεγαλύτερες για όσους πάρουν σύνταξη το 2023.
Προσοχή: Μεταξύ ασφαλισμένων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα με τις ίδιες αποδοχές, η επικουρική βγαίνει μεγαλύτερη για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα διότι υπολογίζονται εισφορές για 14 μισθούς (με τα Δώρα) αντί για 12 που είναι στο Δημόσιο.
Συντάξεις: Κερδισμένοι
Κερδισμένοι με πολύ μεγαλύτερη σύνταξη το 2023 μπορεί να βγουν όσοι συνταξιοδοτηθούν προς το τέλος της νέας χρονιάς, γιατί -πέραν του πληθωρισμού του 2022 που θα πάρουν ως αύξηση στις συντάξιμες αποδοχές τους- θα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης. Ενας ασφαλισμένος που έχει για παράδειγμα 39 έτη θα πάρει σύνταξη με ποσοστό αναπλήρωσης 47,45%, ενώ αν κλείσει τη χρονιά με σχεδόν 40 έτη, το ποσοστό αναπλήρωσης ανεβαίνει στο 50%.
Συντάξεις: Χαμένοι
Λιγότερο κέρδος θα έχουν όσοι γίνουν συνταξιούχοι το 2023 με περισσότερα από 40 έτη (π.χ. 42, 43, 44) διότι οι συντελεστές αναπλήρωσης φρενάρουν απότομα μετά το 40ό έτος. Ενώ από τα 36 ως τα 40 έτη το ποσοστό αναπλήρωσης αυξάνεται κατά 2,55% ετησίως, μετά το 40ό έτος η ετήσια προσαύξηση πέφτει στο 0,5%.
Ενας ασφαλισμένος που θα μείνει για δύο χρόνια παραπάνω στην εργασία (από τα 40 στα 42 έτη) θα κερδίσει προσαύξηση 1% στη σύνταξη, ενώ ένας άλλος που είχε τα δύο έτη παραμονής από τα 38 στα 40 έτη κέρδισε προσαύξηση 5,10%.
