Ένα διπλωματικό θρίλερ έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες κατά την πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής, αναφορικά με την ευρωπαϊκή στάση έναντι της Τουρκίας. Έπειτα από πυρετώδεις και πολύωρες διαπραγματεύσεις οι ηγέτες των κρατών μελών κατέληξαν σε κείμενο συμπερασμάτων, στο οποίο γίνεται λόγος για περιοριστικά μέτρα έναντι της Τουρκίας.
Το Γαλλικό Πρακτορείο μεταδίδει επικαλούμενο ευρωπαίους διπλωμάτες, μεταδίδει πως «τα μέτρα που αποφασίστηκαν θα είναι κυρώσεις σε βάρος προσώπων, και ενδέχεται να υπάρξουν επιπρόσθετα μέτρα εάν η Τουρκία συνεχίσει τις ενέργειές της».
Τι αναφέρουν τα συμπεράσματα
Πράγματι στα συμπεράσματα που δόθηκαν στη δημοσιότητα γίνεται αναφορά στην επιβολή κυρώσεων κατά προσώπων, με παραπομπή στη συμφωνία της 11ης Νοεμβρίου του 2019. Επιπρόσθετα αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο διεύρυνσης των περιοριστικών μέτρων στο Συμβούλιο του προσεχούς Μαρτίου.
«Ανακαλώντας τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των κρατών μελών της, όπως επίσης και στη διαφύλαξη της περιφερειακής σταθερότητας», τονίζεται στα συμπεράσματα και προστίθεται:
- «Σε αυτό το πλαίσιο, καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει πρόσθετες λίστες βασισμένες στη συμφωνία της 11ης Νοεμβρίου του 2019, σχετικά με περιοριστικά μέτρα αναφορικά με τις γεωτρητικές δραστηριότητες της Τουρκίας.
- Καλεί τον Ύπατο Αρμοστή και την Κομισιόν να καταθέσουν μια έκθεση για την κατάσταση αναφορικά με τις πολιτικές, οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με την Τουρκία και για τα όργανα και τις επιλογές για το πώς θα προχωρήσουμε [περιλαμβανομένης και της διεύρυνσης των όσων προαναφέρθηκαν], το αργότερο μέχρι το Συμβούλιο Κορυφής του Μαρτίου του 2021».
Αναλυτικά τα συμπεράσματα για την Τουρκία
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανασκόπησε τα συμπεράσματά του της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, σχετικά με τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, στο πλαίσιο της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς η Τουρκία προχώρησε σε μονομερείς πράξεις και προσκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της έναντι της ΕΕ, κρατών μελών, και ευρωπαίων ηγετών. Οι μονομερείς και προκλητικές πράξεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, περιλαμβανομένης και της κυπριακής ΑΟΖ. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει την απόσυρση του σκάφους Oruc Reis και επιμένει σε μια βιώσιμη αποκλιμάκωση ώστε να επιτρέψει την έναρξη και την ομαλή συνέχεια των απευθείας διερευνητικών επαφών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Το Συμβούλιο επανεπιβεβαιώνει το στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαίας επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Η προσφορά για μια θετική Ευρω-τουρκική ατζέντα παραμένει επί τάπητος, με την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα δείξει ετοιμότητα να προωθήσει εταιρική σχέση με την Ένωση, και τα κράτη – μέλη, και να επιλύσει τις διαφορές δια μέσω του διαλόγου και στη βάση του διεθνούς δικαίου. Μια τέτοια ατζέντα θα μπορούσε να καλύψει περιοχές ενδιαφέροντος όπως η οικονομία και το εμπόριο, διαπροσωπικές επαφές, διαλόγους υψηλού επιπέδου και συνεχιζόμενη συνεργασία σε μεταναστευτικά θέματα. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη να παραμείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Η ΕΕ είναι έτοιμη να παράσχει οικονομική βοήθεια στους σύρους πρόσφυγες και τις κοινότητες που τους φιλοξενούν στην Τουρκία και να συνεργαστεί για μια υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς όλα τα κράτη μέλη και να εντείνει τις προσπάθειες στη μάχη κατά των δουλέμπορων.
Ανακαλώντας τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των κρατών μελών της, όπως επίσης και στη διαφύλαξη της περιφερειακής σταθερότητας:
Σε αυτό το πλαίσιο, καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει πρόσθετες λίστες βασισμένες στη συμφωνία της 11ης Νοεμβρίου του 2019, σχετικά με περιοριστικά μέτρα αναφορικά με τις γεωτρητικές δραστηριότητες της Τουρκίας.
Καλεί τον Ύπατο Αρμοστή και την Κομισιόν να καταθέσουν μια έκθεση για την κατάσταση αναφορικά με τις πολιτικές, οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με την Τουρκία και για τα όργανα και τις επιλογές για το πώς θα προχωρήσουμε, [περιλαμβανομένης και της διεύρυνσης των όσων προαναφέρθηκαν] το αργότερο μέχρι το Συμβούλιο Κορυφής του Μαρτίου του 2021.
Το Συμβούλιο καταδικάζει τα μονομερή βήματα της Τουρκίας στα Βαρώσια, και καλεί σε πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ υπ αριθμόν 550 και 789. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την ταχεία έναρξη των διαπραγματεύσεων υπό τον ΟΗΕ και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε μια συνεκτική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, εντός του πλαισίου του ΟΗΕ και σε συνάρτηση με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ, και σε ευθυγράμμιση με τις ιδρυτικές αρχές της ΕΕ. Αναμένει από την Τουρκία να κάνει το ίδιο.
Το Συμβούλιο ζητεί από τον ύπατο αρμοστή να προχωρήσει την πρόταση για πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.
Η ΕΕ θα επιχειρήσει να συντονιστεί σε θέματα σχετικά με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες»
Τι περιλαμβάνει η απόφαση του 2019
Σύμφωνα με την απόφαση της 11ης Νοεμβρίου 2019, στην οποία γίνεται αναφορά στα συμπεράσματα, «είναι δυνατή η επιβολή κυρώσεων έναντι προσώπων ή οντοτήτων που ευθύνονται για τις παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο ή εμπλέκονται σε αυτές».
Οι κυρώσεις θα συνίστανται στην απαγόρευση της μετάβασης των προσώπων στην ΕΕ και στη δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων των προσώπων και των οντοτήτων. Επιπλέον, θα απαγορεύεται σε πρόσωπα και οντότητες της ΕΕ να θέτουν κεφάλαια στη διάθεση όσων περιλαμβάνονται στους καταλόγους των κυρώσεων.
Το πλαίσιο για περιοριστικά μέτρα καθιστά δυνατόν να τεθούν υπό καθεστώς κυρώσεων: Πρόσωπα ή οντότητες που ευθύνονται για δραστηριότητες γεώτρησης σχετιζόμενες με δραστηριότητες έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων για τις οποίες δεν έχει δοθεί άδεια από την Κύπρο εντός των χωρικών της υδάτων, της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνης (ΑΟΖ) ή της υφαλοκρηπίδας της. Στις εν λόγω δραστηριότητες γεώτρησης περιλαμβάνονται, όπου η ΑΟΖ ή η υφαλοκρηπίδα δεν έχουν οριοθετηθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, δραστηριότητες που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο ή να εμποδίσουν την επίτευξη σχετικής συμφωνίας οριοθέτησης· πρόσωπα ή οντότητες που παρέχουν οικονομική, τεχνική ή υλική στήριξη στις προαναφερόμενες δραστηριότητες γεώτρησης· συνδεόμενα με τα ανωτέρω πρόσωπα ή οντότητες.
Οργή Μητσοτάκη
Είχε προηγηθεί οργισμένη αντίδραση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τα διαρκή μπρος – πίσω ορισμένων χωρών αναφορικά με τη στάση απέναντι στην Τουρκία.
Όπως μεταδίδει το Politico επικαλούμενο διπλωμάτη με γνώση των συνομιλιών, ο πρωθυπουργός φέρεται να τόνισε κατά τη διάρκεια της Συνόδου: «Είναι τουλάχιστον παράδοξο ότι οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να επιβάλλουν κυρώσει στην Τουρκία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ, και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να παραμένει βυθισμένο στα “εάν” και τα “αλλά”».
Ο πρωθυπουργός αναφερόταν στο τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters, το οποίο επικαλούμενο αμερικανούς αξιωματούχους μετέδιδε νωρίτερα πως είναι θέμα χρόνου να επιβληθούν οι κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας για τους S-400.
