Συνέντευξη με τον Δημήτρη Σωτάκη για το νέο του μυθιστόρημα

19.06.2022 / 13:00
misi_kardia-53

Συνέντευξη στον Μιχάλη Παπαγεωργίου

Ο Δημήτρης Σωτάκης κυκλοφορεί ανάμεσα μας ενώ τα βιβλία του μεταφράζονται στα δανέζικα. Παραδίδει μαθήματα κινέζικων ενώ στον ελληνικό λογοτεχνικό χάρτη είναι –σχεδόν- μια κατηγορία από μόνος του. Τα βιβλία του έχουν πάντα ήρωες στο αέναο κυνήγι της ευτυχίας  ενώ οι πολαρόιντ της  ζωής τους και της πραγματικότητας τους  είναι στη φάση εκεί που τις κουνάς με δύναμη για να εμφανιστεί η εικόνα αλλά υπάρχει ακόμα θόλωμα και ασχημάτιστες φιγούρες. Στο νέο του μυθιστόρημα «Μισή Καρδιά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος» ένας άντρας ανακαλύπτει τυχαία, σε μια φωτογραφία, κάποιον με τον οποίο μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό, έναν πραγματικό σωσία του. Ξεκινάει την αναζήτησή του, ψάχνοντας για μια λογική εξήγηση σ’ αυτό το μυστήριο. Τι μπορεί να συμβαίνει; Ποια μυστικά κρύβονται πίσω από αυτή την παράξενη ιστορία;Ο Δημήτρης Σωτάκης επιχειρεί πάντα μικρές αναγνωστικές τομές . Αισθάνεσαι άβολα αλλά είσαι σε καλά χέρια. Μετά από κάθε εγχείρημα του αισθάνεσαι περίφημα αλλά υπάρχει πάντα ένα μικρό σημάδι. Τραγουδάς και χορεύεις πάνω στα ανάμενα κάρβουνα. Συζητήσαμε για την απωθητική παρελθοντολανεία, την επιτυχία στο εξωτερικό  και για τραγουδιστικούς σωσίες.-Πατώντας στην ιχνογραφία του ήρωα σου στο βιβλίο , βρέθηκες και εσύ σε ένα κρίσιμης πορείας σταυροδρόμι ζωής; Άφησες κομμάτι(α) πίσω ; Νοσταλγείς ή το θεωρείς βαρετό;Έχω μια ισχυρή, μη διαπραγματεύσιμη άρνηση για το παρελθόν. Το παρελθόν για μένα δεν υπάρχει, έχει ήδη εξατμιστεί, δε με απασχολεί σε καμία περίπτωση. Έχω αναμνήσεις, τις οποίες επαναφέρω, μα περισσότερο συγκεκριμένες ατμόσφαιρες που έχω βιώσει και μπορώ να αισθανθώ ακόμα τη χροιά τους, τη συναισθηματική μου κατάσταση σε κάποια συγκεκριμένη περίοδο. Μέχρι εκεί φτάνω. Κατά τα άλλα, το παρελθόν είναι νεκρό, αυτό που με καίει είναι το παρόν και ως αφελής άνθρωπος που είμαι, και το μέλλον.

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Σωτάκη για το νέο του μυθιστόρημα 4

-Είναι η πρώτη φορά απ΄όσο μπορώ να θυμηθώ που αν και ο κεντρικός πρωταγωνιστής τραβάει τα δικά του βάσανα του έχεις χαρίσει απλόχερα (σχεδόν) και οικογενειακούς συμπαίκτες. Γυναίκα και γιό. Ο γιος δε, φαίνεται να έχει μια «κληρονομική αλυσίδα» ενώ χαρίζει και σπίθες ζωτικών αποφάσεων. Πως κατέληξες σε αυτό το τρίγωνο; Για τη γεωμετρία που απασχολεί τον ήρωα να μιλήσουμε άλλη φορά .

Σωστή η παρατήρησή σου. Είναι αλήθεια ότι στα προηγούμενα βιβλία, οι ήρωες, ακόμα και σε εκείνα που υπήρχαν δευτερεύοντες ήρωες, ουσιαστικά ήταν μόνοι, τα υπόλοιπα πρόσωπα ήταν περισσότερο σαν μαριονέτες, που εξυπηρετούσαν την πλοκή. Αυτή τη φορά, αν και λειτουργικά δεν σπάει το μοτίβο “Εγώ και ο κόσμος”, ο κεντρικός ήρωας ζει μέσα σε ένα σπίτι, μοιράζεται το χώρο με τη σύζυγό του και το γιο τους. Και μέσα σε αυτές τις συνθήκες, οφείλει σίγουρα να είναι περισσότερο κοινωνικός, να είναι πιο “κανονικός”, ό, τι κι αν σημαίνει αυτό. Ίσως αυτή η ασυνείδητη-σχεδόν-απόφαση έχει να κάνει και με μένα τον ίδιον, τελευταία είμαι συχνότερα ανάμεσα σε ανθρώπους, συνεπώς μετέφερα αυτή την αλλαγή και στις συνήθειες του μυθιστορηματικού μου ήρωα.

-Ο σωσίας, το άλλο μισό, η μισή καρδιά είναι το αγκίστρι για να τραβήξεις τον υποψήφιο αναγνώστη που ίσως δεν γνωρίζει το έργο σου. Και όμως δεν βλέπουμε ούτε Κάφκα, ούτε τελικά σκηνές από το ‘Enemy” του Βιλνέβ που έχουν παρεμφερές θέμα. Η κανονικότητα των έργων σου με όλα τα «λογικά παράδοξα» εισβάλλει και εδώ. Δε μπορώ όμως να αποφύγω την ερώτηση: αυτή τη στιγμή πιστεύεις πως κάπου αλλού , μακριά ή κοντά, ο Δημήτρης Σωτάκης πληκτρολογεί ερωτήσεις για τον συγγραφέα Μιχάλη Παπαγεωργίου;

Αν συμβαίνει αυτό, έχουμε μπλέξει άσχημα! Προσωπικά δε θα άντεχα έναν δεύτερο εαυτό, με το ζόρι τα βγάζω πέρα με τον τωρινό. Πάντως, το βιβλίο δεν έχει να κάνει με τη θεωρία των παράλληλων συμπάντων, όσο με μια ζωή που χάθηκε, που ποτέ δεν καταφέραμε να διεκδικήσουμε. Και αυτός είναι τελικά ο κύριος άξονας του βιβλίου, η μάχη για να επανακτήσει κανείς μια ζωή που φαινομενικά έχει εξαφανιστεί από το ορατό του πεδίο. Συνήθως οι άνθρωποι έχουν την ψευδαίσθηση ότι όλα έχουν τελειώσει, μοιάζουν να απολαμβάνουν έναν συμβιβασμό που έχουν κάνει με το ίδιο τους το παρελθόν. Τους είναι δύσκολο να πιστέψουν ότι υπάρχει χρόνος για να γυρίσεις πίσω και να δοκιμάσεις μια νέα εκδοχή, όχι τόσο για να διορθώσεις κάτι, μα για να επαναπροσδιορίσεις αυτό που θες να είσαι.

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Σωτάκη για το νέο του μυθιστόρημα 5

-Σκεφτόμουν μια σκηνή από το μέλλον . Ένας νέος συγγραφέας  σκάει στα εκδοτικά γράμματα και όλοι παιανίζουν με την επιτυχία του υπενθυμίζοντας πως το στιλ του θυμίζει Σωτάκη αλλά πιο … πλατύ. Εσύ έχεις πλέξει τα χέρια σου σε μια πολυθρόνα μπαμπού και χαμογελάς σαρδόνια.  Το ερώτημα είναι απλό: Είσαι απλόχερος στο να μοιράζεσαι λάφυρα ;

Όλοι έχουμε δώσει κι έχουμε πάρει, και ειδικά στις Τέχνες αυτό είναι ένα συχνό φαινόμενο. Από την άλλη, όσο κι αν θύμιζε εμένα αυτός ο νεαρός κύριος ή όσο κι αν έχω επηρεαστεί εγώ από κάποιους άλλους, ποτέ δε θα γίνει αυτός εγώ ή εγώ οι άλλοι. Υπάρχουν κάποια στοιχεία πολύ διακριτά, πολύ σαφή και ασαφή την ίδια στιγμή, που ξεχωρίζουν υφολογικά έναν καλλιτέχνη από κάποιον άλλον. Και για να απαντήσω στην ερώτησή σου, ναι, αν μου άρεσε η δουλειά του, θα χαιρόμουν με την επιτυχία του.

-Υπάρχουν σεκάνς στο βιβλίο με σασπένς και αγωνία αστυνομικού θρίλερ. Υπάρχει και μίνι φόρμα θεατρικού. Είσαι «καταδικασμένος» να γράφεις το «ίδιο υπέροχο βιβλίο»; Θα δοκιμάσεις και κάτι άλλο;

Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Ξέρεις, εδώ και αρκετά χρόνια θέλω να γράψω κάτι άλλο, έχω αυτή την προδιάθεση, αλλά δεν είναι εύκολο τελικά. Ωστόσο, η δουλειά μου χωρίζεται-τουλάχιστον για μένα και για τους ασκημένους αναγνώστες-σε περιόδους, για παράδειγμα η “Μισή Καρδιά” ανήκει στην τελευταία περίοδο, η οποία άνοιξε με τον “Κανίβαλο που έφαγε έναν Ρουμάνο” και απ΄ό,τι φαίνεται, κλείνει με το παρόν βιβλίο. Τελευταία έχω κάποιες επαφές με κόσμο απ’ τον χώρο του κινηματογράφου και μέχρι το επόμενο βιβλίο, αυτό το κομμάτι είναι κάτι που με απασχολεί αρκετά.

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Σωτάκη για το νέο του μυθιστόρημα 6

 -Καθόλη τη διάρκεια της καραντίνας σκεφτόμουν πως ζούμε σε ένα ιδανικό σκηνικό από μυθιστόρημά σου . Όλοι μίλαγαν για δυστοπία και εγώ σκεφτόμουν μιας άλλης μορφής κανονικότητα . Τώρα που –ας πούμε-παίρνουμε ανάσα, τι είναι αυτό που σου έμεινε από αυτή τη παύση πυρός;

Ήταν ομολουμένως μια κακή περίοδος. Η πρώτη καραντίνα είχε κάπως “πλάκα”, ήταν ακόμα νωρίς, αυτός ο εγκλεισμός φαινόταν μια ευκαιρία για μια πιο αυτιστική εκδοχή της ζωής μας, πιο αυνανιστική, πιο μοναχική, ωστόσο η δεύτερη, μεγάλης διάρκειας καραντίνα ήταν καταστροφική. Δεν μπόρεσα να απολαύσω το παραμικρό, δεν διάβασα, δεν μπόρεσα να εστιάσω κάπου. Η ψυχολογία είναι μια πολύ σημαντική παράμετρος, δε γίνεται να δουλεύει κανείς υπό συνθήκες πίεσης. Γενικά εγώ δεν μπορώ να γράψω λέξη όταν δεν είμαι καλά ψυχολογικά, αυτή η γελοία άποψη ότι η λογοτεχνία είναι ψυχοθεραπεία είναι τρομακτική, όταν δεν είμαι καλά, θα βγω με ένα φίλο, θα πιω κάτι, θέλω ζωή, θέλω ανθρώπους, δεν έχω κανένα ενδιαφέρον να γράψω.

-Είσαι –και αυτό δε το γνωρίζουν πολλοί- ο πιο μεταφρασμένος νέος Έλληνας συγγραφέας. Τα βιβλία σου κυκλοφορούν στα γαλλικά, τουρκικά, σερβικά, ολλανδικά, ιταλικά, δανέζικα, αραβικά, κινεζικά .  Αυτή η πανσπερμία εκδόσεων στον κόσμο είναι παράσημο τιμής όπως και να το κάνουμε. Τι έχεις κερδίσει από όλο αυτό το trip advisor; Είναι ένα μπουστάρισμα ικανοποίησης και ματαιοδοξίας; Γνωρίζω πως δεν είσαι αχάριστος αλλά είσαι ικανοποιημένος από το εγχώριο ταξίδι των βιβλίων σου;

Είναι αλήθεια ότι είμαι πολύ ικανοποιημένος και συχνά ενθουσιασμένος από την πορεία των βιβλίων μου εκτός χώρας. Είναι κάτι που πλέον έχει αρχίσει να “μεγαλώνει” ακόμα περισσότερο και δεν μπορώ να κρύψω ότι το απολαμβάνω. Και η εν λόγω απόλαυση, έχει να κάνει σαφώς με το ανθρωποκεντρικό κομμάτι αυτής της ιστορίας, είναι απερίγραπτο το συναίσθημα να συναντάς αναγνώστες, δημοσιογράφους, φίλους της λογοτεχνίας γενικά σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης και να γνωρίζουν τι κάνεις, να περιμένουν το επόμενο βήμα σου. Τώρα πια, τα βιβλία μου έχουν μεταφραστεί σε πάνω από τριάντα χώρες, με τελευταία “στάση” τον αραβικό κόσμο, ο οποίος, από το τελευταίο ταξίδι μου στην Αίγυπτο, μού φάνηκε συναρπαστικός. Ναι, τα τελευταία χρόνια 5-6 χρόνια είμαι πολύ ευχαριστημένος και σε σχέση με το τί γίνεται στην Ελλάδα, χρειάζεται αρκετός χρόνος για να δώσεις το στίγμα σου και να γίνεις αναγνωρίσιμος, απαιτείται πολλή δουλειά και επιμονή.

-Το «Μισή καρδιά» από τις Μέλισσες το έχεις ακούσει; Σου αρέσει;

Δεν το είχα ακούσει, το άκουσα τώρα που είδα την ερώτησή σου. Είναι πραγματικά άθλιο, δεν μπόρεσα να ακούσω πάνω από σαράντα δευτερόλεπτα!   

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Νεολόγος” των Πατρών

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα