H αρμόδια για τη Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια, ο δήμαρχος Ιωαννίνων, ένας εκ των διοργανωτών, διαφημιστική εταιρεία και μια γυναικεία οργάνωση παίρνουν θέση για το πιο πολυσυζητημένο (ακυρωθέν πια) συνέδριο Γονιμότητας που μας έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια.
To «κερασάκι στην τούρτα», στην πρωτοφανή αντίδραση που προκάλεσε το «1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γονιμότητας και Αναπαραγωγικής Αυτονομίας: Όρια και Επιλογές» το οποίο θα διοργανωνόταν από 2 έως 4 Ιουλίου στα Γιάννενα, ήταν το κεντρικό τηλεοπτικό σποτ της καμπάνιας, το οποίο -σύμφωνα και με τους ίδιους τους συμμετέχοντες- αναπαρήγαγε άκομψα όλη την υπερσυντηρητική αντίληψη για τη γονεϊκότητα και τα στερεότυπα για τη γυναίκα.
Παρόλα αυτά, οι αντιρρήσεις δεν αφορούσαν μόνο το video της καμπάνιας, αλλά είχαν να κάνουν και με τους προσκεκλημένους που στη συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν άντρες, μέχρι την υψηλή παρουσία ιερέων και φυσικά το… κλείσιμο του ματιού στον αναχρονιστικό τρόπο που παρουσιαζόταν η γυναικεία γονιμότητα. Αυτό άλλωστε τόνισαν και όλοι όσοι ακύρωσαν την παρουσία/ αιγίδα τους στο συνέδριο, από τον υπουργό Τουρισμού, Χάρη Θεοχάρη, την Υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Μαρία Συρεγγέλα, μέχρι και την ίδια την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
«Υπήρξε ενδεχομένως επικοινωνιακό λάθος»
«Είναι όντως πρωτοφανές αυτό που συνέβη όσον αφορά στις αντιδράσεις» λέει στο newsit.gr o Κωνσταντίνος Νταφόπουλος, καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ένας εκ των τεσσάρων διοργανωτών του συνεδρίου. Και συνέχισε: «Η επιστολή που στείλαμε σήμερα για την ακύρωση του συνεδρίου με εκφράζει απόλυτα. Το μήνυμα που είχε αυτό το συνέδριο ήταν να κάνει γνωστό και σαφές σε όλη την κοινωνία το πεπερασμένο της ανθρώπινης γονιμότητας και κυρίως της γυναίκας, μιας και ο άντρας είναι πιο ευνοημένος στο κομμάτι των ορίων της αναπαραγωγικής ηλικίας. Υπάρχει άγνοια σε θέματα γονιμότητας. Ξεκαθαρίζουμε ότι δεν είπαμε ότι η γονιμότητα είναι υποχρεωτική. Αφορούσε αυτούς που θέλουν στην πορεία της ζωής τους να αναπαραχθούν».
Ο κος Νταφόπουλος παραδέχτηκε πως ενδεχομένως να υπήρξε επικοινωνιακό λάθος. «Ο καθένας αντιλαμβάνεται τα πράγματα διαφορετικά και αυτό πρέπει να το σεβόμαστε».
Πάντως, δεν θέλησε να απαντήσει στις ερωτήσεις για το τι θα μπορούσε να συνεισφέρει ένας τόσο μεγάλος αριθμός ιερέων στο συνέδριο, γιατί το ποσοστό των αντρών συμμετεχόντων ήταν συντριπτικό, ούτε και γιατί προκλήθηκε αυτό το ντόμινο της απόσυρσης συμμετοχών, αιγίδων και χορηγιών επικοινωνίας.
«Οι αντιδράσεις δείχνουν μια κοινωνία πιο ώριμη από ποτέ»
Την τοποθέτηση της για το θέμα έδωσε και η Μαρία Συρεγγέλα, υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και αρμόδια για τη Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια, η οποία απέσυρε τη συμμετοχή της στο εν λόγω συνέδριο.
Όπως είπε: «Το δικαίωμα κάθε γυναίκας, αλλά και κάθε άνδρα, να ορίζει το πότε και αν θα τεκνοποιήσει είναι αδιαμφισβήτητο. Ρόλος του κράτους δεν είναι να λαμβάνει αποφάσεις εξ ονόματος των πολιτών. Ρόλος του είναι να ενημερώνει και να στηρίζει μέσα από μία σειρά κοινωνικών δράσεων οποιαδήποτε απόφαση λάβουν».
Για την κα Συρεγγέλα, οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν γύρω από το συγκεκριμένο συνέδριο δείχνουν μία κοινωνία πιο ώριμη από ποτέ. Και προσθέτει: «Μία κοινωνία που αντιδρά σε οτιδήποτε αντιλαμβάνεται ότι προωθεί στερεότυπα και προάγει τις έμφυλες διακρίσεις. Δίπλα στην κοινωνία, ωστόσο, και η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή ανήγαγε σε προτεραιότητά της την ουσιαστική ισότητα των φύλων, την προστασία των γυναικών από οποιαδήποτε μορφή βίας ή παρενόχλησης, καθώς και την ενίσχυση της θέσης τους στην αγορά εργασίας. Διότι ελεύθερη βούληση δίχως επιλογές και δίχως ένα ισχυρό δίχτυ κοινωνικής προστασίας δεν νοείται».
«Από το συνέδριο απουσίαζαν οι υποψήφιες για κυοφορία»
Η Στέλλα Κάσδαγλη, συνιδρύτρια της γυναικείας οργάνωσης “Women on Top” (συμμετείχε πρόσφατα στο οικονομικό φόρουμ των Δελφών και συνεργάζεται για τις δράσεις της με πλήθος θεσμικών φορέων), αναδεικνύει με τη σειρά της το πρόβλημα ουσίας αυτού του συνεδρίου. Όπως είπε: «Η Εκκλησία δεν έχει θέση και λόγο σε ένα συνέδριο για τη γονιμότητα. Όπως δεν έχει θέση στα συνέδρια για την οστεοπώρωση, το ουροποιητικό, τις δερματοπάθειες και τον διαβήτη. Αυτό που συμβαίνει όταν η Εκκλησία αποκτά λόγο, και μάλιστα θεσμικά υποστηριζόμενο λόγο, στη συζήτηση αυτή, είναι ότι οι αναπαραγωγικές δυσκολίες και επιλογές ανδρών και γυναικών συνδέονται με ηθικές, θρησκευτικές και ιδεολογικές παραμέτρους -κάτι που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει σε καμία πτυχή της κοινωνικής ζωής, πόσο μάλλον σε ένα επιστημονικό συνέδριο.
Επίσης, οποιαδήποτε συζήτηση για τη γονιμότητα και τις αναπαραγωγικές επιλογές των γυναικών δεν νοείται να κυριαρχείται από άνδρες. Στην περίπτωση του συνεδρίου, από τους 166 ομιλητές μόνο οι 40 ήταν γυναίκες. Από τα 25 μέλη της οργανωτικής επιτροπής μόνο τα 9 ήταν γυναίκες, ενώ οι 4 που υπέγραφαν την επίσημη πρόσκληση ήταν όλοι άνδρες. Από τα 65 μέλη της επιστημονικής επιτροπής μόνο τα 12 ήταν γυναίκες, ενώ στη συμβουλευτική επιτροπή και τα 2 μέλη ήταν άνδρες. Πόσο αποτελεσματικό και δεοντολογικά σωστό είναι να μπαίνουν στο τραπέζι κριτήρια και ετυμηγορίες σε σχέση με το αν, πώς και πότε ένα ζευγάρι ή μία γυναίκα μπορεί και πρέπει να κάνει παιδιά, όταν από το τραπέζι αυτό απουσιάζουν εν πολλοίς εκείνες που θα τα κυοφορήσουν;».
Η κα Κάσδαγλη πάντως τονίζει, ότι η ίδια δεν αμφιβάλλει καθόλου σε αυτό που ισχυρίζονται πολλοί από τους προσκεκλημένους ότι δηλαδή δεν είχαν δει το video ή το βασικό πρόγραμμα του συνεδρίου. Όπως το έθεσε: «Αυτό που συνέβη, όμως, ελπίζω ότι μας ταρακούνησε όλους και όλες αρκετά ώστε να είμαστε σε μεγαλύτερη επαγρύπνηση την επόμενη φορά που θα δεχτούμε μια πρόσκληση, ειδικά όταν αυτή αφορά μια τόσο αμφιλεγόμενη και φορτισμένη θεματική».
«Κανείς δεν φανταζόταν ότι θα ήταν έτσι»
Ενδιαφέρον έχει και η άποψη του δήμαρχου Ιωαννίνων, Μωυσή Ελισάφ, ο οποίος θα απηύθυνε χαιρετισμό στο συνέδριο ενώ θα έκανε και μια τοποθέτηση σε συγκεκριμένη θεματική. «Σε όλα τα συνέδρια που γίνονται στην πόλη, ο δήμαρχος τα χαιρετίζει. Είναι μια κλασική, εθιμοτυπική διαδικασία που ακολουθείται σε όλα τα συνέδρια. Σημειώνω ότι το συγκεκριμένο είχε δημιουργήσει ήδη πολλές κρατήσεις κι είχε συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον», λέει στο newsit.gr ο δήμαρχος.
Όπως συνεχίζει να περιγράφει: «Μετά από λίγες ημέρες μου ζητήθηκε να πω και δύο κουβέντες για το θέμα ‘Τοπική αυτοδιοίκηση και υπογονιμότητα’. Η τοποθέτηση μου θα κινούνταν στο πώς η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να βοηθά τις οικογένειες των τρίτεκνων και πολύτεκνων, πώς οι τοπικές κοινωνίες μπορούν δηλαδή να διευκολύνουν τις οικογένειες που θέλουν να κάνουν παιδιά. Υπάρχει μια βάση στην κουβέντα αυτή, δεν είναι ένα θέμα στον αέρα.
Δεν είχα δει ούτε το video, ούτε τίποτα. Μιλάμε για προσκλήσεις που γίνονται τηλεφωνικά. Τα είδα όλα εκ των υστέρων. Φοβάμαι ότι κι οι περισσότεροι συμμετέχοντες τα είδαν μετά. Στο δια ταύτα, το βασικό κείμενο του προγράμματος είχε πολλές υπερβολές. Το δε video ήταν εξοργιστικό. Σε κάθε περίπτωση, εγώ που ως καθηγητής Ιατρικής έχω διοργανώσει πάρα πολλά συνέδρια και έχω συμμετάσχει σε ακόμα περισσότερα, ποτέ δεν έχω ξαναδεί κάτι αντίστοιχο. Δεν μπορούσα να το φανταστώ ούτε εγώ, ούτε κανείς άλλος».
« Η ατζέντα ήταν αντιδραστική και outdated»
Κατά τον κο Ελισάφ, φαινόταν ότι στο επίκεντρο του συνεδρίου βρισκόταν η υπογονιμότητα. «Αυτό είναι ένα πρόβλημα ευρωπαϊκό. Το θέμα φαινόταν ενδιαφέρον» λέει ο ίδιος και προσθέτει: «Ήταν εύκολο λοιπόν να πεις το ‘ναι’. Όσο για τον αριθμό των ιερέων ήταν υπερβολικός. Η Εκκλησία έχει μια δογματική άποψη για το θέμα, είναι γνωστή και σεβαστή, αλλά δεν έχει νομική υπόσταση στην Πολιτεία και είναι και ξεπερασμένη εκ των πραγμάτων. Το να ακουστεί η άποψη αυτή δεν είναι κακό, το θέμα είναι ότι δεν πρέπει να είναι η επικρατούσα».
Ο κος Ελισάφ μας μίλησε ακόμα και για το θέμα της μετανάστευσης που επίσης θα «προσεγγιζόταν» στο συνέδριο. Κατά τον ίδιο, η μετανάστευση μπορεί να συνεισφέρει στην υπογονιμότητα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στην Ευρώπη γενικότερα. «Θεωρώ ότι ένα επιτυχημένο παράδειγμα είναι η ενσωμάτωση των Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα τη δεκαετία του 90. Η νέα γενιά που γεννήθηκε και μεγάλωσε εδώ είναι Έλληνες πολίτες και αυτοί. Αυτός είναι ένας εποικοδομητικός διάλογος που πρέπει να γίνει και οι επιφυλάξεις της άλλης πλευράς πρέπει να ακουστούν. Αυτό που συνέβη όμως τελικά, είναι ότι το κείμενο όπως ήταν διατυπωμένο ήταν στην κατεύθυνση ότι δεν γίνεται οι μετανάστες να συμμετέχουν στο παιχνίδι της υπογεννητικότητας. Με δύο λόγια: η ατζέντα του συνεδρίου ήταν αντιδραστική και outdated».
«Κατεβάσαμε από παντού τα spot γιατί ούτε εμείς συμφωνούσαμε με το τελικό περιεχόμενο»
Μαζί με το κεντρικό video της καμπάνιας, υπήρχαν και προωθητικά σποτ για το συνέδριο, στο γενικό πλαίσιο της μεγάλης ομολογουμένως καμπάνιας. Σε αυτά τα σποτ, συμμετείχαν με το μήνυμα τους 40 διάσημοι από το χώρο του θεάματος και της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας.
Ο δημοσιογράφος Δημήτρης Μάρκου, δημιουργός της New Mark Media, ο οποίος ανέλαβε τη δημιουργία αυτών των σποτ ξεκαθάρισε τη θέση του: «Δεν φτιάξαμε εμείς αυτό το σποτ. Καμία σχέση δεν έχουμε με αυτό, όπως λανθασμένα διακινείται. Ούτε και το είχαμε δει. Εμείς φτιάξαμε τα μηνύματα των διάσημων, μηνύματα για τα social media. Είχα μιλήσει και εγώ σε αυτά. Μόλις είδαμε ότι ανέβηκε το επίμαχο video, τα κατεβάσαμε αμέσως. Και τα κατεβάσαμε, όχι για να κρυφτούμε από κάτι, αλλά γιατί ούτε εμείς εγκρίναμε αυτό το video. Προκειμένου να μην ταυτιστούν οι διάσημοι που είχαν μιλήσει στα δικά μας spot με το video της καμπάνιας, τα αποσύραμε. Είμαστε αδιαπραγμάτευτα. υπέρ των δικαιωμάτων της αυτοδιάθεσης».
