ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΗ
bmavromati@gmail.com
Οι πανελλήνιες είναι -κατά κανόνα- η πρώτη επαφή στη ζωή των περισσότερων παιδιών με ένα ζήτημα μεγάλου άγχους. Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι το άγχος είναι μια πολύ φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας και μάλιστα απαραίτητη προκειμένου να είμαστε σε εγρήγορση, βελτιώνει την απόδοση και επιτρέπει τη συγκέντρωση. Η ψυχολόγος Ειρήνη Λιάμπα εξηγεί την κατάσταση που αντιμετωπίζουν και οι δύο πλευρές και δίνει συμβουλές για την σωστή αντιμετώπιση τον όποιων προβλημάτων.
Ο «Χρυσός Κανόνας» των εξετάσεων για τους γονείς
• Καλό θα είναι να μην κάνουν συνεχώς κήρυγμα στα παιδιά τους, όσον αφορά το πότε και πώς πρέπει να διαβάζουν, κάτι το οποίο γίνεται συχνά. Ξέρουν πολύ καλά πώς πρέπει να διαβάσουν, πότε χρειάζεται να διαβάσουν και αν έχουν διαβάσει. Δεν πρέπει να τους πιέζουν να διαβάσουν. Αν νιώσουν πίεση, αγχώνονται.
• Κατά την περίοδο των εξετάσεων ο έφηβος χρειάζεται να αισθάνεται τον γονιό κοντά του, επειδή περνάει όλη αυτή τη δοκιμασία. Μέχρι έναν βαθμό οι γονιός καλό θα είναι να προσαρμοστεί στο πρόγραμμα του παιδιού και να είναι στο σπίτι. Ωστόσο, είναι καλό να μην το φροντίζει σαν να είναι άρρωστο.
• Οι γονείς επιδιώκουν να έχουν παράλληλα και τη δική τους προσωπική ζωή. Δηλαδή, η προσωπική τους ευτυχία δεν εξαρτάται από το αν τα παιδιά τους θα γράψουν καλά σε αυτές τις εξετάσεις. Αυτό τα επιβαρύνει πολύ.
• Σε καμία περίπτωση να μην το συγκρίνει με αδέλφια, συμμαθητές, ξαδέλφια. Να μην του λέει, για παράδειγμα, «εκείνος έγραψε καλά και πέρασε στην τάδε Σχολή, κοίτα τι θα κάνεις εσύ».
• Ο Χρυσός Κανόνας των εξετάσεων είναι «να μη δίνετε συμβουλές».
Η σωστή στάση των εφήβων
Οι έφηβοι καλό θα είναι να υιοθετήσουν μια καθημερινή ρουτίνα, να οργανώσουν το διάβασμά τους με βάση τις δικές τους ανάγκες, να επικοινωνούν τις ανάγκες τους στο οικογενειακό τους περιβάλλον, να αναγνωρίσουν τις ικανότητες τους και τα θετικά τους χαρακτηριστικά. Και ασφαλώς να έχουν ελεύθερο χρόνο. Καλό θα ήταν να μην ενοχοποιούν το χρόνο που χρησιμοποιούν για να ξεκουραστούν καθώς ο χρόνος αυτός είναι απαραίτητος. Παράλληλα απαραίτητη είναι η φυσική άσκηση, οι βόλτες στον καθαρό αέρα, η παρέα με τους φίλους.
Πώς αντιμετωπίζεται μια κρίση την ώρα των εξετάσων
• Και ήρθε η στιγμή που βρίσκεται μπροστά από τα θέματα στα οποία καλείσαι να απαντήσεις. Τα διαβάζεις ήρεμα και χαλαρά χωρίς εξάρσεις ενθουσιασμού ή απογοήτευσης. Ξεκινάς από εκείνα που γνωρίζεις καλύτερα.
• Σε περίπτωση που αφήσεις κάποια κενά, βάλε ένα σημάδι ώστε να μην τα ξεχάσεις και επανέρχεσαι όταν νιώθεις ότι έχεις την απάντηση. Εφόσον το ξέρεις, είναι βέβαιο ότι θα το θυμηθείς.
• Αν δεν προλαβαίνεις ή δε νιώθεις σιγουριά για την απάντηση που έχεις δώσει ή θυμάσαι λίγα πράγματα, γράφεις ό,τι γνωρίζεις, σίγουρα είναι προτιμότερο από το να μην απαντήσεις καθόλου.
• Η εμφάνιση του γραπτού παίζει και εκείνη το δικό της ρόλο στη βαθμολογία. Ένα καθαρό, δομημένο και ευανάγνωστο γραπτό είναι προτιμότερο από ένα κακογραμμένο που δυσκολεύει το έργο του βαθμολογητή και μπορεί να σου χαρίσει έναν άκρως πολύτιμο βαθμό.
• Όση σιγουριά και αν αισθανθείς ότι έχεις τις απαντήσεις για όλα τα θέματα, εκμεταλλεύσου όλο το χρόνο και μην εστιάσεις στην πρωτιά της παράδοσης της κόλλας. Πάλεψέ το μέχρι την τελευταία στιγμή.
• Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της εξέτασης αισθανθείς έντονο άγχος, εφάρμοσε αποτελεσματικές τεχνικές για τη μείωσή του, οι οποίες είναι οι συνειδητές αναπνοές. Χαλάρωσε χέρια και ώμους και συγκεντρώσου στην αναπνοή. Εισπνέεις από τη μύτη, φουσκώνοντας την κοιλιά και μετά στήθος με αέρα, εκπνέεις από τη μύτη αργά. Μετά από 3-4 επαναλήψεις θα νιώσεις ότι αυτή η τεχνική σε οδηγεί σε μείωση του άγχους.
• Έγραψες, παρέδωσες την κόλλα και βγήκες από την αίθουσα. Δώσε στον εαυτό σου τη δυνατότητα να χαλαρώσει, πήγαινε μία βόλτα με τους φίλους σου και προετοιμάσου ήρεμα για την επόμενη ημέρα.
• Όσο καλά και αν έχεις διαβάσει, όση καλή προετοιμασία και αν έχεις κάνει, το άγχος και η αγωνία αποτελούν… αναπόσπαστο κομμάτι των εξετάσεων, ειδικά την ώρα της εξέτασης.
Ειρήνη Λιάμπα
«Χρειάζεται να είναι οι γονείς εμψυχωτικοί»
Οι γονείς καλό θα είναι να λειτουργούν υποστηρικτικά και εμψυχωτικά για τα παιδιά τους και να προσπαθούν να καταλαγιάσουν το άγχος τους. Το πιο σημαντικό είναι οι γονείς να είναι ουσιαστικά διαθέσιμοι να ακούσουν τα παιδιά τους, τις ανησυχίες και τους φόβους τους. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αγχώνονται περισσότερο από τα παιδιά ή να τα αγχώνουν ακόμα περισσότερο με τη στάση τους, κάτι που συμβαίνει πολλές φορές, άθελά μας βέβαια. Ο έφηβος βρίσκεται ήδη σε μια ευάλωτη θέση και αν καταλάβει ότι οι γονείς του δεν μπορούν να αντέξουν να ακούσουν τις αγωνίες του, δεν θα τους πλησιάσει. Επίσης, σε αυτή την περίπτωση αυτό που μπορεί μεγιστοποιεί το άγχος του είναι ο φόβος ότι μπορεί να μην φανεί αντάξιος των προσδοκιών των γονιών του, ότι θα αποτύχει και θα τους απογοητεύσει. Επομένως, είναι χρήσιμο να προσπαθούμε να συμβουλεύουμε τα παιδιά μας ειλικρινά και να τα προσεγγίσουμε πιο συναισθηματικά. Για παράδειγμα, πείτε στον παιδί ότι ακόμα κι αν δεν περάσει εκεί που θέλει ή δεν περάσει πουθενά αυτό δεν σημαίνει ότι χάνει την αξία του ως άνθρωπος ή ότι θα αλλάξει κάτι στη σχέση σας».
