Στιγμές από το παρελθόν: Οι νεκροί των εκλογών του 1895 στην Πάτρα

10.04.2022 / 19:37
3100 (1)

Στις 16 Απριλίου 1895 διεξάγονται – επί βασιλείας του Γεωργίου Α΄- βουλευτικές εκλογές, στις οποίες το «Εθνικόν Κόμμα» του Θεόδωρου Δηλιγιάννη επικρατεί κατά κράτος του «Νεωτερικού Κόμματος» του Χαρίλαου Τρικούπη, ο οποίος αποτυγχάνει να εκλεγεί Βουλευτής Μεσολογγίου και στη συνέχεια εγκαταλείπει την πολιτική. Οι εκλογές διεξήχθησαν ενάμιση χρόνο μετά την πτώχευση της χώρας, επί πρωθυπουργίας Τρικούπη, η οποία και επέφερε την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου σε βάρος της Ελλάδας συνοδευόμενη από σκληρά οικονομικά μέτρα.  

Υπό αυτές τις «εύφλεκτες» συνθήκες οι ψηφοφόροι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, παθιάζονται, φωνάζουν, βγαίνουν στο δρόμο για να διαδηλώσουν υπέρ των υποψηφίων του υποστηρίζουν, αλλά και ενίοτε σκοτώνονται…

Ρουφικοί και Γεροκοστοπουλικοί  

Στην Πάτρα, εκείνη την περίοδο, δύο οικογένειες «κινούν τα νήματα» της τοπικής πολιτικής σκηνής, οι οποίες μάλιστα έχουν ιδρύσει τοπικά πολιτικά κόμματα. Η οικογένεια Ρούφου – Κανακάρη και η οικογένεια Γεροκωστόπουλου.  Τα δύο τοπικά πολιτικά κόμματα διαθέτουν ένθερμους οπαδούς στην πόλη, οι οποίοι δεν διστάζουν να συγκρουστούν, ακόμη και σκοτωθούν, όπως συνέβη την Κυριακή 9 Απριλίου 1895.

Οι δύο συγκεντρώσεις

Όπως μας ενημερώνει ο «Νεολόγος» των Πατρών στο φύλλο της Δευτέρας 10 Απριλίου 1895: «Οι κ.κ. Ρούφοι και οι σύμμαχοι αυτών απεφάσισαν προχθές να καλέσωσι τους φίλους των εις γενικήν διαδήλωσιν. Προ μιας ημέρας ειδοποίησαν την Αστυνομίαν περί τούτου και υπέβαλον εις αυτήν το δρομολόγιον το οποίος ήθελε διατρέξει η διαδήλωσις». Ωστόσο, όπως αναφέρει ο «Νεολόγος» των Πατρών, την ίδια ημέρα και ώρα είχε κανονιστεί διαδήλωση από τον Γεροκωστόπουλο, ως «απάντηση» της συγκέντρωσης των Ρουφικών. Ο χώρος συγκέντρωσης ήταν η πλατεία Γεωργίου. Για την αποφυγή εκτρόπων η Αστυνομία είχε λάβει δρακόντια μέτρα ασφαλείας. Όπως αναφέρει η εφημερίδα: «Η πλατεία Γεωργίου χθες μετά μεσημβρίαν παρίστα πεδίον μάχης. Αστυφύλακες, στρατιώται, ιππείς, αρχαί, ήσαν παρατεταγμένοι εις διαφόρους θέσεις, ωσάν επρόκειτο περί εκστρατείας επικειμένης».

Η συνάντηση στην Ομόνοια

Τα μέτρα στην πλατεία Γεωργίου είχαν αποτέλεσμα, καθώς όπως μας πληροφορεί ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Ουδέν συνέβη απ’ αρχής μέχρι τέλους των διαδηλώσεων, ούτε πυροβολισμοί ερρίφθησαν, ούτε αποδοκιμαστικαί κατ’ αντιθέτων κραυγαί ηκούσθησαν. Ησυχία απόλυτος εβασίλευσεν…». Ωστόσο, η αστυνομία και ο στρατός, «πιάστηκαν στον ύπνο», αφού στην πλατεία Ομονοίας στην άνω πόλη, έγινε κανονική μάχη μεταξύ δυο ομάδων Ρουφικών και Γεροκωστοπουλικών.

 Όπως περιγράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Την 4ην μ.μ. εν τη πλατεία Ομονοίας ήσαν συνηγμένοι φίλοι του κ. Γεροκωστόπουλου, αναμένοντες και άλλους όπως κατελθώσιν εν σώματι εις την πλατείαν Γεωργίου, τόπον συγκεντρώσεων και εκκινήσωσι προς διαδήλωσιν. Αίφνης επιφαίνεται άλλη, πολυπληθής αύτη, ομάς διαδηλωτών ανηκόντων εις το κόμμα του κ. Ρούφου κατερχομένων δε όπως μεταβώσιν εις την πλατείαν Γεωργίου και ενωθώσι μετά των ομοφρώνων».

Οι εκατέρωθεν πυροβολισμοί

Η αναπάντεχη συνάντηση μεταξύ των ψηφοφόρων των δύο κομμάτων, είχε μάλλον την αναμενόμενη για τα πολιτικά ήθη της εποχής εξέλιξη. Οι δύο αντίπαλες ομάδες, άρχισαν να… πυροβολούν. Σύμφωνα με τον «Νεολόγο» των Πατρών, το πρώτο πυρ έπεσε από την ομάδα των Γεροκωστοπουλικών με αποτέλεσμα να απαντήσουν οι Ρουφικοί. Όπως γράφει η εφημερίδα:

«Άμα είδον τούτους οι αντίθετοι έθηκαν εις ενέργειαν προδιαγεγραμένον σχέδιον. Εξήγαγον τινές τα περίστροφα και επυροβολησαν κατά των Ρουφικών, οίτινες απροόπτως καταληφθέντες υπό των πυροβολισμών διεσπάρησαν τήδε κακείσε. Οι θαρραλεώτεροι όμως έμειναν εις τας θέσεις των και εν τη αμύνη των αντεπυροβόλησαν. Ερρίφθησαν ούτε πυκνοί πυροβολισμοί, ούς ηκολούθησαν ραβδισμοί, λιθοβολισμοί και τραυματισμοί δια μαχαιρών. Μεταξύ των διαδηλωτών, όπως μας πληροφορεί ο «Νεολόγος» των Πατρών ήταν και ο μετέπειτα βουλευτής Αχαΐας Λουκάς Κανακάρης, γιος του Θάνου Κανακάρη, ο οποίος τότε ήταν 17 ετών «όστις ως εκ θαύματος εσώθη εκ των πυροβολισμών προφυλαχθέις υπό των φίλων του πατρός του».

Οι νεκροί της συμπλοκής

Αποτέλεσμα της συμπλοκής μεταξύ των οπαδών των δύο κομμάτων ήταν να υπάρξουν δυο νεκροί και δύο βαριά τραυματίες. Όπως γράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Δύο, οι Βασίλειος Σουφης και Διονύσιος Γανιός ή Βεντούρης έπεσαν νεκροί, βληθέντες υπό σφαιρών, ο μεν πρώτος σημαιοφόρος της ομάδος των Ρουφικών, ο δε του αντιθέτου κόμματος. Δύο οι Γ. Σαραμπάς και Διονύσιος Καραμπέτσος βαρέως ετραυματίσθησαν ο μεν εις την αριστεράν ωμοπλάτην δια μαχαίρας, ο δε άνωθεν του αριστερού οφθαλμού. Έτεροι τραυματισθέντες, εξ ων οι πλείονες Ρουφικοί, ονομάζονται Αργ. Σαραμπάς, Βεντούρης πατήρ, Αντώνιος Κατσουρής, Ν. Καρατζάς και Τάκης Σταυρόπουλος οινοπώλης εν Αρεία». Μάλιστα, ο συντάκτης του κειμένου, αφήνει αιχμές για την Αστυνομία, καθώς γράφει πως: «Καθ’ όλην την διάρκειαν της φονικής σκηνής ουδέ ίχνος εξουσίας. Αι αρχαί επέστησαν την προσοχήν των πάσαν επί τόπου της γενικής συγκεντρώσεως, την πλατείαν Γεωργίου, ουδέ εφαντάζοντο ότι ήτο δυνατόν προ της ενάρξεως των διαδηλώσεων να συμβή τι».

Τα άσχημα νέα διαδίδονται

Τα νέα για τη συμπλοκή στην Ομόνοια, έγιναν γνωστά άμεσα στους οπαδούς των δύο κομμάτων, οι οποίοι ήταν συγκεντρωμένοι στην πλατεία Γεωργίου και όπως ήταν αναμενόμενο να πνεύματα οξύνθηκαν και θα υπήρχαν και εκεί συμπλοκές, εάν οι στρατιώτες δεν έμπαιναν στη μέση. Ιδού πως περιγράφει την κατάσταση ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Τα γεγονότα της άνω πόλεως άμα γνωσθέντα τοις κάτω συνηθροισμένοι, επέδρασαν πολύ επί των φίλων του Ρουφικού συνδυασμού, εις τοσούτον δε ερεθισμόν εξίκοντο τα πνεύματα αυτών, ώστε Δευτέρα έκδοσις σκηνών υπό χείρονας όρους θα επηκολούθει αν μη η εξουσία εκράτει εν χωρισμώ δι’ ιππέων και στρατιωτών εν διπλοστοιχεία τα δύο μέρη».

Κανακάρης κατά Γεροκωστόπουλου

Η συμπλοκή είχε ως αποτέλεσμα να κατατεθεί μήνυση από τον Θάνο Κανακάρη, του Ρουφικού κόμματος, σε βάρος τους Αχιλλέα Γεροκωστόπουλο «ως ηθικού αυτουργού αποπείρας φόνου και κατά δέκα πέντε φίλων του, ως αυτουργών αποπείρας φόνυ κατά του υιού του Λουκά Κανακάρη», όπως σημειώνει ο «Νεολόγος» των Πατρών.

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα