«Μετασεισμικές δονήσεις» στις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές προκαλεί η κατάρρευση της Silicon Valley Bank στις ΗΠΑ, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει όχι μόνο στο αμερικανικό τραπεζικό σύστημα, αλλά και, ενδεχομένως, ευρύρτερα.
Στην Ευρώπη, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 δείκτης υποχώρησε κατά 2,7% λίγο πριν από τις 3:00 μ.μ. με όλους τους κλάδους και τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια να βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος.
Οι τραπεζικές μετοχές ηγούνται των απωλειών με πτώση 4,25%, ενώ ακολουθούν οι κλάδοι ασφαλιστικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Στη Βρετανία, ο FTSE 100 χάνει 1,85 στον απόηχο της ανακοίνωσης για εξαγορά του βρετανικού βραχίονα της Silicon Valley Bank από την HSBC Holdings έναντι 1 λίρας. Ο γαλλικός δείκτης CAC υποχωρεί 0,57% και ο δείκτης FTSE του Μιλάνου υποχωρεί κατά 1,07%. Απώλειες καταγράφει και ο Γενικός Δείκτης της τάξης του 1,1%, με τις τράπεζες να «χάνουν» 2,5%.
Η μετοχή της HSBC σημείωσε πτώση 3,5% αφού η βρετανική τράπεζα ανακοίνωσε ότι αποκτά τη βρετανική θυγατρική της SVΒ.
Τα futures των αμερικανικών μετοχών σημείωσαν άνοδο άνω του 1,5%, ενώ το δολάριο και οι αποδόσεις των ομολόγων σημείωσαν πτώση, καθώς οι επενδυτές αντέδρασαν στα ρυθμιστικά μέτρα για τη στήριξη του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού τομέα στον απόηχο της αποτυχίας της Silicon Valley Bank.
Οι αποδόσεις των διετών κρατικών ομολόγων υποχώρησαν έως και 25 μονάδες βάσης τη Δευτέρα εν μέσω στοιχημάτων ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα περιορίσει τις αυξήσεις των επιτοκίων. Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs Group Inc. δεν αναμένουν πλέον αύξηση από τη Fed στη συνεδρίαση του Μαρτίου, δεδομένων των πιέσεων στο τραπεζικό σύστημα. Άλλοι, όπως ο στρατηγικός αναλυτής μετοχών Φρανκ Μπενζιμρά της Société Générale, ανέφερεαν ότι η πιθανότητα αύξησης κατά 50 μονάδες βάσης αυτόν τον μήνα έχει περιοριστεί σημαντικά.
Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς της Ιαπωνίας διολίσθησε περαιτέρω κάτω από το ανώτατο όριο της ζώνης διαπραγμάτευσης-στόχου της κεντρικής τράπεζας. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας υποχώρησαν, καθώς οι συναλλασσόμενοι σε παγκόσμιο επίπεδο επαναξιολόγησαν την πορεία των αυξήσεων των επιτοκίων και το οικονομικό κόστος.
Οι ιαπωνικές μετοχές ηγήθηκαν των απωλειών στην Ασία. Ο δείκτης Topix οδεύει προς τις μεγαλύτερες διήμερες απώλειες του τελευταίου έτους, καθώς το γεν συνέχισε να ενισχύεται. Aνοδος στα χρηματιστήρια του Χονγκ Κονγκ και της ηπειρωτικής Κίνας λόγω των θετικών ενδείξεων για τη συνέχιση της πολιτικής, με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Κίνας, τον διοικητή Yi Gang και τους υπουργούς Οικονομικών και Εμπορίου να διατηρούνται στις θέσεις τους.
Γιατί πτώχευσε η Silicon Valley Bank;
Όπως σημειώνει ο Guardian σε ανάλυσή του, οι υπηρεσίες της SVB είχαν μεγάλη ζήτηση καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, λόγω της εξειδίκευσής της στον τεχνολογικό τομέα. Το αρχικό σοκ στην αγορά από την Covid-19, στις αρχές του 2020, έδωσε γρήγορα τη θέση του σε μια «χρυσή περίοδο» για νεοφυείς επιχειρήσεις, αλλά και καθιερωμένες εταιρείες τεχνολογίας, καθώς οι καταναλωτές στράφηκαν σε gadget και ψηφιακές υπηρεσίες.
Πολλές εταιρείες τεχνολογίας στράφηκαν στην SVB για να καταθέσουν τα μετρητά που χρησιμοποιούσαν για μισθοδοσία και άλλα επιχειρηματικά έξοδα, οδηγώντας σε εισροή καταθέσεων. Η τράπεζα επένδυσε μεγάλο μέρος των καταθέσεων, όπως κάνουν οι τράπεζες, ιδιαίτερα όμως σε μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων αυτά που συνδέονται με ενυπόθηκα δάνεια.
Όμως τα ομόλογα έχουν αντίστροφη σχέση με τα επιτόκια. Δηλαδή, όταν τα επιτόκια αυξάνονται, οι τιμές των ομολόγων πέφτουν. Και όταν η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό, το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της SVB άρχισε να χάνει αξία.
Εάν η SVB μπορούσε να κρατήσει αυτά τα ομόλογα για αρκετά χρόνια, μέχρι να λήξουν, τότε θα λάμβανε πίσω το κεφάλαιό της. Ωστόσο, καθώς οι οικονομικές συνθήκες επιδεινώθηκαν τον τελευταίο χρόνο, με τις εταιρείες τεχνολογίας να επηρεάζονται ιδιαίτερα, πολλοί από τους πελάτες της τράπεζας άρχισαν να αντλούν από τις καταθέσεις τους.
Η SVB δεν είχε αρκετά μετρητά και έτσι άρχισε να πουλά ορισμένα από τα ομόλογά της με μεγάλες απώλειες, τρομάζοντας επενδυτές και πελάτες. Χρειάστηκαν μόλις 48 ώρες από τη στιγμή που αποκαλύφθηκε ότι πουλά περιουσιακά στοιχεία μέχρι την κατάρρευσή της.
Το μεγάλο «bank run» της SVB
Τα προβλήματα της SVB πηγάζουν από προηγούμενες επενδυτικές της αποφάσεις, όμως η πτωτική της πορεία ξεκίνησε στις 8 Μαρτίου, όταν ανακοίνωσε αύξηση κεφαλαίου 1,75 δισ. δολαρίων. Ουσιαστικά, είπε στους επενδυτές της ότι έπρεπε να καλύψουν την «τρύπα» που έχει προκληθεί από την πώληση του ζημιογόνου χαρτοφυλακίου ομολόγων.
«Ξαφνικά όλοι ανησύχησαν ότι η τράπεζα είχε έλλειψη κεφαλαίων», εξηγεί στον Guardian ο Fariborz Moshirian, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας και διευθυντής του Institute of Global Finance.
Όταν αποκαλύφθηκαν τα βαθιά οικονομικά προβλήματα της τράπεζας, οι πελάτες της άρχισαν να αποσύρουν χρήματα μαζικά. Σε αντίθεση με μια τράπεζα λιανικής που εξυπηρετεί επιχειρήσεις και νοικοκυριά, οι πελάτες της SVB είχαν πολύ μεγαλύτερους λογαριασμούς. Άρα το λεγόμενο «bank run» που μάθαμε από το 2008 ήταν πολύ γρήγορο και άμεσο.
Δύο ημέρες αφότου ανακοίνωσε ότι θα αντλήσει κεφάλαια, η εταιρεία των 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατέρρευσε, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη τραπεζική πτώχευση στις ΗΠΑ μετά την κρίση του 2008.
Είναι αυτή η αρχή μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης;
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ανησυχίες εκδηώθηκαν άμεσα, όμως φαίνεται, προς το παρόν τουλάχιστον, πως η γρήγορη απάντηση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για την εγγύηση όλων των καταθέσεων, περιόρισε τα προβλήματα.
Η αμερικανική κυβέρνηση, με πιο απλά λόγια, εγγυήθηκε τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στο σύνολο των καταθέσεων όλοι οι πελάτες της υπό εκκαθάριση Silicon Valley Bank. Αν δεν εφαρμοστεί αυτή η εγγύηση, οι κάτοχοι λογαριασμών της SVB δεν θα μπορούσαν -για παράδειγμα- να πληρώσουν τις μισθοδοσίες των υπαλλήλων τους, προκαλώντας τρομακτικούς κραδασμούς στην οικονομία.
Οι κυβερνήσεις και οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας, κάνουν τώρα ελέγχους για τη δική τους έκθεση στην κατάρρευση της SVB.
Το πιο μακροπρόθεσμο ερώτημα είναι εάν η «ευαισθησία» της SVB στην αύξηση των επιτοκίων θα υπάρχει και σε άλλες τράπεζες λόγω της πτώσης των τιμών των ομολόγων.
Για την αντιμετώπιση του κινδύνου, η Federal Reserve παρουσίασε ένα νέο πρόγραμμα που επιτρέπει στις τράπεζες να δανείζονται κεφάλαια που υποστηρίζονται από κρατικούς τίτλους για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των πελατών τους.
Αυτό έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει τις τράπεζες από το να αναγκαστούν να πουλήσουν κρατικά ομόλογα, για παράδειγμα, που έχουν χάσει την αξία τους λόγω της αύξησης των επιτοκίων.
Υπάρχουν, ωστόσο, πιο άμεσες ανησυχίες για τον τεχνολογικό τομέα.
Η SVB υποστήριζε νεοφυείς επιχειρήσεις και άλλες εταιρείες τεχνολογίας τις οποίες οι παραδοσιακές τράπεζες απέφευγαν. Τους τελευταίους μήνες, ο κλάδος περικόπτει προσωπικό καθώς επιδεινώνονται οι οικονομικές συνθήκες. Σε μια εποχή που χρειάζεται οικονομική υποστήριξη, ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές του έχει καταρρεύσει.
